Czytelnik: Poddasze w moim domu pełniło dotąd funkcję składowiska rzeczy rzadko używanych oraz niepotrzebnych. Chciałbym to jednak zmienić i urządzić na górze sypialnię oraz pokój gościnny. Niestety, przez okna w ścianach szczytowych przedostaje się zbyt mało światła więc pomieszczenia byłyby bardzo ciemne. Wiem, iż aby doświetlić pomieszczenia na strychu stosuje się okna połaciowe lub lukarny. W czasie konsultacji z projektantem dowiedziałem się, że mogę zastosować oba rozwiązania, ale nie potrafię się zdecydować. Jakie czynniki należy wziąć pod uwagę dokonując wyboru?
Redakcja: Zarówno okna połaciowe jak i lukarny mają swoje zalety oraz wady. Decyzja o wyborze jednego z tych rozwiązań, oprócz wymiaru estetycznego (o którym trudno dyskutować, gdyż już starożytni mówili, że de gustibus non est disputandum), ma jeszcze wymiar praktyczny i wymaga dokładnej analizy potrzeb oraz oczekiwań.
Lukarny uważane są za bardziej atrakcyjne architektonicznie i stanowią z pewnością wyrazisty fragment bryły domu. Ważne jest, aby były dopasowane do wyglądu budynku oraz tworzyły z nim pewną całość. Stanowią wówczas ozdobę domu i nic dziwnego, iż pomimo stosunkowo wysokich kosztów wykonania nie tracą na popularności.
Okna połaciowe nie zmieniają natomiast w znaczący sposób architektury budynku oraz stanowią prosty sposób doświetlenia poddasza przy zastosowaniu najnowszych rozwiązań technicznych i technologicznych.
Jaki dach?
Lukarny najlepiej jest stosować w przypadku stromych dachów (o kącie nachylenia powyżej 45 stopni), które mają w miarę wysokie ściany kolankowe (powyżej 1 metra). W takim przypadku lukarna nie tworzy wąskiego, trudnego do wykorzystania „korytarzyka” prowadzącego do okna. Mimo to poddasze najlepiej jest doświetlać jedną szerszą lukarną (obejmującą znaczną część połaci dachu niż wieloma mniejszymi). Tylko wówczas można bowiem uzyskać poprawę funkcjonalności poddasza i faktyczne zwiększenie jego powierzchni użytkowej. Dzięki takiemu rozwiązaniu można uzyskać na strychu dodatkową przestrzeń (o wysokości minimum 190 cm).
Okna połaciowe mogą być montowane w każdym dachu, którego nachylenie wynosi przynajmniej 15 stopni. W przeciwieństwie do lukarn ich zastosowanie nie zwiększa powierzchni poddasza, zapewnia natomiast znacznie bardziej skuteczne, intensywne i równomierne doświetlenie pomieszczeń.
Na jakiej wysokości?
Przepisy budowlane określają, że dolna krawędź okien znajdujących się na piętrach nie powinna znajdować się niżej niż 85 cm od powierzchni podłogi. Należy zadbać, aby wymóg ten był spełniony zarówno w przypadku okien połaciowych jak i lukarn. Dzięki temu domownicy mają zapewniony swobodny kontakt wzrokowy z otoczeniem. Takie umiejscowienie okien ma również wymiar czysto praktyczny. Pozwala bowiem bez trudu sięgać do klamek, a przez to ułatwia otwieranie i zamykanie okien.
W przypadku okien połaciowych (szczególnie wówczas, jeżeli chcemy bardzo dobrze doświetlić poddasze, np. pracownie malarskie) możliwe jest umieszczanie części okien również nieco wyżej. Trzeba jednak pamiętać o zapewnieniu domownikom swobodnej regulacji położenia skrzydła (za pomocą drążków lub uruchamianych zdalnie silniczków elektrycznych).
Pełny artykuł w PDF: Okno dachowe czy lukarna?
