System montowanych na zewnątrz lamp, opraw, reflektorów i kinkietów najczęściej jest wykorzystywany do podświetlania okolicy bramy wjazdowej i furtki, wjazdu na posesję, ścieżek ogrodowych i wartych wyeksponowania elementów ogrodu, czy na przykład oczka wodnego, fontanny oraz domu, w pierwszej kolejności z uwzględnieniem drzwi wejściowych, tarasu i bramy garażowej. Planując rozkład oświetlenia, powinniśmy pamiętać o rozmieszczeniu źródeł światła wszędzie tam, gdzie występują nierówności terenu, czyli w sąsiedztwie schodów, miejsc pochyłych, zbiorników wodnych, ale także wąskich przejść czy zakamarków. Modne oświetlenie zewnętrzne musi pasować do charakteru posesji i nie może razić domowników. Poza tym powinno być właściwie rozmieszczone, stosunkowo dyskretne i – najlepiej – energooszczędne. Do wyboru tak naprawdę są tysiące rozwiązań, spośród których każdy jest w stanie znaleźć coś dla siebie.
dom i ogród wyłaniają się z mroku
Do oświetlenia domu i jego bezpośredniego otoczenia mogą być wykorzystywane lampy słupkowe stojące, których wysokość waha się od kilkudziesięciu centymetrów do nawet kilku metrów, różnego rodzaju reflektory, kinkiety, lampy wiszące, oprawy wpuszczane w podłoże, najazdowe, opaski LED-owe. Należy pamiętać, że każdy rodzaj oświetlenia ma inne zastosowania i trudno wskazać to wybierane najczęściej. Lampy słupkowe umieszcza się zwykle przy ścieżkach lub chodnikach, natomiast w dużym ogrodzie z trawnikiem lepiej sprawdzają się wyższe, nawet kilkumetrowe latarnie, które nie tylko bardziej dekoracyjnie wyglądają, ale są w stanie oświetlić większe powierzchnie.
Kinkiety mocuje się na ogół na słupkach wjazdowych przy bramie, furtce oraz na elewacji domu lub altany. Oprawy najazdowe zlicowane z powierzchnią kostki brukowej (oprawy do zabudowy zwykle mają kształt koła, kwadratu lub prostokąta) idealnie nadają się do podświetlania tarasów lub podjazdów. Powinny one być odporne na uderzenia, wodoodporne i wytrzymywać duże naciski, gdyż na co dzień będą miały kontakt z kołami samochodów. Oprawy i lampy do zabudowy osadza się w ścianach, podbitkach lub podwieszanych sufitach. Reflektory mogą być montowane do ściany budynku, ustawione na ziemi lub trawniku. Mogą być przenośne, montowane na stałe i mieć ruchomą głowicę, zaś opaski świetlne zwykle układa się wzdłuż chodnika lub podjazdu.
W znacznej mierze na efekt podświetlenia wpływa rodzaj zastosowanych źródeł światła, które mają różną temperaturę barwową, co z kolei przekłada się na odmienne odwzorowanie kolorów. Najtańsze są zwykłe żarówki, dające światło o ciepłej, białej barwie, które dobrze odwzorowuje kolory (do podświetlania akcentującego znakomicie nadają się żarówki z tzw. reflektorem). Żarówki halogenowe w miarę realistycznie oddają barwy podświetlanych obiektów (może nieco je wysycając), ale wywołują duże kontrasty świetlne. Do podświetlania domu czy ogrodu dobrze jest użyć także halogenów punktowych. Świetlówki kompaktowe z kolei wymagają wprawdzie specjalnych opraw, ale za to zużywają do pięciu razy mniej energii, niż tradycyjne żarówki, i są od nich bardziej żywotne (ale też niestety droższe).
Niezwykle modne są ostatnio diody LED, które mogą świecić na biało albo kolorowo. Rtęciówki wysokoprężne, z powodu niedoboru czerwieni w widmie światła, nadają się do podświetlania ogrodowej zieleni. Sodówki niskoprężne natomiast świecą na żółtopomarańczowo i są idealne do podświetlania ścian z czerwonej cegły lub elewacji obłożonych piaskowcem. Jako że ich światło jest najlepiej widoczne we mgle i deszczu, z powodzeniem można stosować je także do oświetlania bram wjazdowych. Podobne światło emitują również sodówki wysokoprężne, które dając światło z przewagą czerwieni i żółci można wykorzystać do podświetlenia np. cegły ceramicznej. Źródłem światła zewnętrznego nie powinny być natomiast energooszczędne świetlówki, które na mrozie świecą o wiele mniej intensywnie, niż przy dodatniej temperaturze.
Tomasz Wojciuk
fot. Tema
