| Wybór odpowiedniego kotła to inwestycja, która nie tylko wpływa na efektywność
systemu grzewczego, ale również na wysokość rachunków. Podstawowym kryterium jest wybór odpowiedniego paliwa, uzależniany od jego dostępności, komfortu związanego z obsługą kotła, kosztów instalacji oraz eksploatacji. Najważniejsze jest paliwo Rodzaj paliwa, którym będziemy ogrzewać dom to sprawa najważniejsza. Możliwości jest wiele: gaz z sieci miejskiej, gaz płynny, olej opałowy, prąd lub węgiel, koks, drewno lub tzw. ekologiczne źródła ciepła. Oczywiście, decyzja musi być przemyślana i uwzględniać możliwości techniczne przyłączenia wybranego źródła ciepła. Każde paliwo ma wady i zalety, różni się nie tylko stanem skupienia, sposobem spalania, magazynowania czy ceną, ale przede wszystkim wartością opałową – czyli ilością ciepła powstającą podczas spalania. Gaz ziemny. Niewątpliwą zaletą gazu jest to, że nie trzeba go magazynować i płacić za cały zbiornik już w momencie dostawy. Płacimy na bieżąco (średnio co 2 miesiące) za tyle gazu, ile zużyjemy. Jeżeli mieszkamy daleko od gazociągu pozostaje kilka innych możliwości wyboru. Gaz płynny. Gaz pali się bezwonnie, a powstające spaliny są czystsze niż te ze spalania oleju. Paliwo jest przechowywane poza domem – w zależności od izolacji cieplnej zbiorników i zdolności do odparowania gazu w niskich temperaturach – w zbiornikach naziemnych lub podziemnych. W razie wycieku jest więc mniej groźne niż olej magazynowany w domu. Kiedy w okolicy zostanie zbudowana sieć gazowa, przejście z gazu płynnego na ziemny nie będzie wymagało ani wymiany kotła, ani budowy nowej instalacji. Olej opałowy. Można magazynować wewnątrz budynku, np. w piwnicy lub kotłowni, w zbiorniku jedno- lub dwupłaszczowym (albo w baterii zbiorników) wykonanym z polietylenu bądź blachy stalowej. Zbiornik powinien być ustawiony w odpowiedniej odległości od kotła i odgrodzony od niego ścianką działową. Pomieszczenie, w którym będzie przechowywany olej opałowy wymaga bardzo sprawnej wentylacji. Jeśli łącznie zbiorniki mają pojemność większą niż 1 m3, nie mogą znajdować się w jednym pomieszczeniu razem z kotłem. Zbiornik można ustawić także na zewnątrz na ziemi lub zakopać. Trzeba wtedy zapewnić ogrzewanie oleju w zbiorniku i przewodach doprowadzających go do domu. Paliwa stałe. Węgiel kamienny, brunatny, koks i drewno to ciągle najtańsze paliwa dostępne na rynku. Różnią się wartością opałową oraz zawartością popiołu. Węgiel sprzedawany jest w kilku gatunkach – najlepszej jakości są gatunki I i II. Decydując się na paliwo stałe musimy pamiętać o niedogodnościach z nim związanych. Kłopotliwe może okazać się magazynowanie i konieczność częstego dokładania opału do kotła. Rosnącą popularnością cieszą się paliwa ekologiczne, czyli biomasa (słoma i odpady drzewne), głównie ze względu na koszty ogrzewania o ok. 30-70% niższe niż w przypadku tradycyjnych paliw stałych. Poza tym biomasa to paliwo odnawialne, czyli takie, którego „złoża” szybko się regenerują. Niestety, jest dużo mniej kaloryczne niż np. węgiel, co oznacza, że do uzyskania takiej samej ilości ciepła trzeba spalić jej prawie dwa razy więcej. Odpady drzewne to kora, zrębki, gałęzie, wióry oraz brykiety i pelety (trociny sprasowane pod wysokim ciśnieniem). Oprócz nich są też tzw. rośliny energetyczne, tj. wierzba wiciowa, miskant olbrzymi, malwa pensylwańska, rdest sachaliński, róża wielokwiatowa, słonecznik bulwiasty. W Polsce na plantacjach energetycznych najczęściej uprawiane są szybkorosnące odmiany wierzby wiciowej. Prąd. Najdroższy, ale najwygodniejszy nośnik energii. Decydując się na ogrzewanie kotłem elektrycznym musimy wystąpić do zakładu energetycznego o zwiększenie przydziału mocy, ponieważ kotły o mocy od 6 kW muszą być zasilane prądem trójfazowym. Może się to wiązać z koniecznością przerobienia instalacji w budynku oraz przyłącza, co znacznie podniesie koszty inwestycji. Dla kotłów małej mocy wystarczy prąd jednofazowy 230 V. Planując ogrzewanie na prąd warto pomyśleć o takim rodzaju ogrzewania, które pozwoli na korzystanie z tańszej, drugiej taryfy. Przed podjęciem decyzji Wybór paliwa determinuje późniejsze decyzje dotyczące rodzaju kotła czy poprowadzenia instalacji. Gaz ziemny, płynny lub olej opałowy oznaczają możliwość założenia ogrzewania podłogowego. Paliwa stałe zwiążą nas z tradycyjnym centralnym ogrzewaniem. Wybierając prąd, najczęściej w każdym pomieszczeniu montuje się grzejniki elektryczne, piec akumulacyjny lub elektryczne ogrzewanie podłogowe – stosunkowo rzadkim rozwiązaniem jest kocioł elektryczny. Kwestię ogrzewania należy gruntownie przemyśleć, ponieważ późniejsze zmiany np. z elektrycznego na centralne wodne wiążą się z dużymi kosztami, ponadto kuciem ścian i podłóg. Musimy również pamiętać o tym, iż kocioł, grzejniki, zbiornik na paliwo i miejsce składowania opału muszą być uwzględnione w projekcie. Dlatego decyzję, czym będziemy ogrzewać dom, trzeba podjąć jak najwcześniej – najlepiej przed wykonaniem projektu domu. Poza wyborem paliwa ważna jest też funkcja, jaką kocioł ma pełnić. Czy ma służyć wyłącznie do ogrzewania domu – jednofunkcyjny, czy również do podgrzewania wody – wtedy do kotła jednofunkcyjnego trzeba podłączyć zasobnik lub zdecydować się na kocioł dwufunkcyjny. W takim przypadku, oprócz uzyskiwania ciepła potrzebnego do ogrzania budynku, ważna jest również ilość „wyprodukowanej” ciepłej wody użytkowej. Nie bez znaczenia są także: miejsce, w którym można zamontować kocioł, typ urządzenia, rodzaj komory spalania, serwis oraz gwarancja producenta. Gazowe i olejoweKotły gazowe mogą być jedno- lub dwufunkcyjne. Mogą mieć otwartą lub zamkniętą komorę spalania. Kotły z zamkniętą komorą spalania mają wyższą sprawność, ale są droższe. Wśród nich oddzielną grupę stanowią kotły kondensacyjne, które odzyskują „dodatkowe” ciepło ze spalin, uzyskując tym samym sprawność powyżej 100%. Kotły olejowe produkowane są najczęściej jako stojące kotły jednofunkcyjne (dwufunkcyjne zdarzają się rzadko) przystosowane do współpracy z zasobnikiem ciepłej wody użytkowej. Ich sprawność osiąga ok. 94%. Najczęściej są to duże urządzenia, choć na rynku jest już kilka modeli kompaktowych. Budowa kotła olejowego jest podobna do kotła gazowego. Różnią się przede wszystkim palnikami. Kocioł olejowy, po wymianie palnika, może być eksploatowany jako kocioł gazowy i odwrotnie.W zależności od ilości miejsca można zainstalować kocioł stojący lub wiszący. Wśród kotłów olejowych wybór jest mniejszy niż wśród gazowych. Serce kotła Najważniejszym elementem kotła jest palnik – najlepiej z płynną (modulowaną) regulacją. Im szerszy zakres modulacji, tym większa sprawność urządzenia. Palnik działa w wydzielonej części kotła – komorze spalania. Palniki modulowane stosowane są w kotłach gazowych, w olejowych zaś tylko jedno- i dwustopniowe Kocioł z palnikiem jednostopniowym, nie umożliwiającym regulowania, pracuje tylko w trybie włącz/wyłącz – nawet jeżeli zastosowana jest regulacja pogodowa. Urządzenie z palnikiem dwustopniowym w razie zwiększenia zapotrzebowania na ciepło przełącza się na stopień wyższy. Palniki gazowe, w zależności od sposobu doprowadzenia powietrza, mogą być atmosferyczne i wentylatorowe (nadmuchowe). W palnikach atmosferycznych powietrze potrzebne do spalania gazu jest zasysane wskutek różnicy ciśnień. Takie palniki stosuje się tylko w kotłach gazowych małej mocy. W palnikach wentylatorowych powietrze jest wdmuchiwane. Kotły olejowe wyposażone są w palniki, w których ciśnienie powietrza i oleju jest tak regulowane, że zapewnia mieszanie obu składników w proporcjach gwarantujących ograniczoną emisję szkodliwych związków. Nowoczesne palniki mają zapłon elektroniczny – gaz zapala się od iskry w momencie włączania kotła. Kocioł można również wyposażyć w palnik dwupaliwowy, ale ze względu na bardzo dużą moc (od 70 do 300 kW) nie są one stosowane w domach jednorodzinnych. Otwarta czy zamknięta W kotłach z otwartą komorą spalania powietrze potrzebne do procesu spalania pobierane jest z pomieszczenia, w którym znajduje się kocioł, a spaliny wyprowadzane są kominem na zewnątrz. Natomiast w kotłach z zamkniętą komorą spalania poza budynek wyprowadzony jest przewód powietrzno-spalinowy, zbudowany z dwóch rur, umieszczonych centrycznie (jedna w drugiej). Rurą zewnętrzną powietrze wędruje do kotła, wewnętrzną – usuwane są spaliny. Dzięki temu urządzenie możemy zamontować w dowolnym pomieszczeniu, a nawet w szafce kuchennej. Chociaż koszt kotła z zamkniętą komorą spalania jest wyższy niż urządzenia o zbliżonej mocy z komorą otwartą, zaoszczędzamy na kominie. Nie musimy też wykonywać wentylacji nawiewno-wywiewnej, co jest konieczne w przypadku kotła z otwartą komorą spalania. Gdy potrzeba ciepłej wody Ciepła woda jest w domu potrzebna nie tylko do ogrzewania, ale także do zmywania czy kąpieli. Na potrzeby obu tych obiegów może pracować ten sam kocioł – przepływowy dwufunkcyjny. Jest on najbardziej ekonomicznym źródłem ciepła, pod warunkiem jednak, że zapotrzebowanie na wodę użytkową nie jest duże. Przy większej liczbie domowników korzystniejszy może się okazać kocioł jednofunkcyjny z zasobnikiem ciepłej wody. Ciepłą wodę uzyskuje się z niego natychmiast, pod warunkiem, że zasobnik jest dość blisko punktów jej poboru. W przeciwnym razie będziemy musieli poczekać aż z rur spłynie zimna woda lub zamontować obieg cyrkulacyjny wspomagany pompą, czyli przewód, którym woda stale krąży między najdalej położonym kranem a kotłem i dzięki temu cały czas jest ciepła. Wyższy komfort zaopatrzenia w ciepłą wodę zapewniają kotły dwufunkcyjne z wbudowanym zasobnikiem c.w.u.; gdy ktoś w domu odkręci ciepłą wodę, początkowo jest ona dostarczana z zasobnika, a po jego opróżnieniu kocioł przygotowuje wodę w systemie przepływowym. Ciąg dalszy artykułu w formacie pdf: |
Pobierz wersję pdf: Kocioł na lata. Na gaz, olej, paliwa stałe czy prąd?
