Plac zabaw w ogrodzie

Miejsce na plac zabaw

Na pewno miejsce na plac zabaw powinno być otoczone zielenią, którą trudno jest zniszczyć. Nie warto więc robić rabat kwiatowych, natomiast korzystny będzie żywopłot. Ale też nie każdy, bo są rośliny trujące. Tak więc wykluczamy cisy i tuje. Można posadzić grab czy ligustr – wymagają przycinania. Można też zbudować niewysoki płotek.

Nawierzchnia placu zabaw

Placu zabaw nie wykładamy betonową kostką brukową. Jeśli dziecko upadnie, może się pokaleczyć. Można założyć trawnik. Musi to jednak być trawa tzw. boiskowa, a i ją trudno będzie hodować tak, żeby nie była wydeptana.

Wyłożenie placu zabaw płytami gumowymi zmniejsza ryzyko urazu (fot. fenster.bydgoszcz.pl)	Płyty gumowe są dostępne w niebanalnych kolorach i wzorach (fot. flexi-step.pl)

Niektóre firmy sprzedające urządzenia do zabaw oferują też elementy gumowe służące do wykonywania bezpiecznych nawierzchni. Mogą to być płytki lub kostka – w różnych kolorach. 

Wykonanie bezpiecznej nawierzchni z kostek nie jest trudne. Należy przygotować podłoże z warstwy piasku o grubości 3-7 mm. Konieczne jest wyprofilowanie spadku w kierunku zewnętrznym, o nachyleniu ok. 1%, aby umożliwić swobodne spływanie wody z powierzchni. Piasek musi być ubity i wyrównany.

Gumowe palisady wyglądają jak wyroby z betonu. (fot. flexi-step.pl)

Montaż nawierzchni placu zabaw zaczyna się od narożnika układając pierwszy z kostek kończących. Drugi rząd rozpoczyna się od położenia połówki kostki. Do przycinania elementów potrzebna jest wyrzynarka lub nóż tapicerski.

Może cię zainteresować

Agrowłóknina, geowłóknina oraz agrotkanina - co je różni? Kiedy sypać wapno na trawnik? Niebieski czy czarny? Kolor folii do oczka ma znaczenie! Jak ukryć kosz na śmieci na posesji? Jak zbudować kuchnię ogrodową? Czas na inteligentne ogrody! Jak ukryć szambo w ogrodzie? Nawadnianie. To łatwe. Skróć czas pracy z lakierobejcą – bejca i lakier za jednym zamachem! Ekologiczna nawierzchnia w ogrodzie i nie tylko - z czego ją wykonać? Z mieszkania w bloku na parterze prosto do ogrodu - z drewnianymi meblami ogrodowymi Jak zaprojektować ogród marzeń? Palisada - efektowna aranżacja ogrodu

Zobacz więcej Zwiń

Oprócz wspomnianych płyt i kostek są też tzw. płytki ochraniające, również produkowane z barwionej gumy. Ich powierzchnia jest wzmacniana, zaś spodnia warstwa jest profilowana – głębokie nacięcia sprawiają, że płyta jest szczególnie elastyczna. Płytki ochraniające stosuje się np. pod zjeżdżalniami. Łączy się je na specjalne zatrzaski.

Gumową nawierzchnię można też układać na powierzchniach twardych, np. na betonie i drewnie. Na im wyższej wysokości bawi się dziecko, tym grubsza powinna być nawierzchnia.

I jeszcze jeden rodzaj gumowych elementów, dzięki którym plac zabaw w ogrodzie dla dziecka może być bezpieczny. Są to palisady o różnej wysokości. Wyglądają jak analogiczne wyroby z betonu. Elementy mają przekrój poprzeczny w kształcie koła, wyciętego półkoliście z jednej strony. Dzięki temu można z nich ustawić szczelny "murek". Z gumowych palisad można wykonać piaskownicę.

Elementy montuje się zagłębiając znajdującą się w podstawie stalową kotwę w niewielkiej ławie fundamentowej z betonu.

Plac zabaw w ogrodzie  - materiały konstrukcyjne

Elementy konstrukcyjne produkowane są z czterech podstawowych materiałów: z drewna, stali i włókien poliestrowych oraz szklanych. Natomiast pozostałe części, oprócz wymienionych tworzyw, mogą być też z grubego sznura lub PVC.

Nawet ze zwykłych desek można zrobić fajną piaskownicę (fot. Werth-Holz)

Drewno na placu zabaw– używane w ogrodzie musi być impregnowane – najlepiej ciśnieniowo. Stosuje się kantówki, najczęściej o przekroju 9x9 cm, półbaliki i bale oraz deski z drewna sosnowego, świerkowego, rzadziej z modrzewia.

Materiał musi być oheblowany. Często krawędzie elementów są frezowane. Oprócz drewna litego i klejonego warstwowo można użyć sklejkę wodoodporną. Elementy szczególnie narażone na szybkie zużycie, np. podesty, dobrze jest pomalować kolorową farbą o właściwościach impregnujących. Konieczne są cztery jej warstwy.

Zamiast impregnacji środkami chemicznymi, można zastosować materiał zabezpieczony impregnatem oleistym. Oprócz obrobionego drewna, niektórzy producenci oferują urządzenia bazujące na konarach i grubych korzeniach drzew.

Elementy drewniane nie powinny mieć bezpośredniej styczności z wilgotnym podłożem.

Ślizgi w zjeżdżalniach, wykonuje się z nierdzewnej stali  (fot. kbtpolska.com)

Stal - w urządzeniach do zabawy stosuje się profile zamknięte – głównie rury. Materiał jest ocynkowany ogniowo i lakierowany np. farbą akrylową lub poliuretanową. Elementy narażone na ścieranie, np. ślizgi w zjeżdżalniach, wykonuje się z nierdzewnej stali chromoniklowej o grubości 2 mm.

Części ruchome, takie jak łańcuchy, mogą być wykonane z ogniw ocynkowanych i zabezpieczonych osłonkami z tworzywa sztucznego, np. trwałego poliuretanu.

Włókna poliestrowe i szklane – materiał jest zbrojony tkaniną i barwiony w masie. Wykonywane są z niego daszki, podesty, ławki i zjeżdżalnie.

Tworzywo – stosuje się PVC odporne na promieniowanie UV i mróz, a także polietylen. Wykonuje się z niego daszki, piaskownice oraz elementy, które nie są nośne, czyli, np. ścianki, a także rury – zjeżdżalnie o średnicy ok. 60-70 cm i przykładowej grubości ścianek 12 mm. Zjeżdżalnia rurowa może mieć nawet ponad 4 m długości.

Sznur – stosuje się zwykłe, grube liny, ale jeśli urządzenie ma być intensywnie użytkowane, np. przez kilkoro dzieci, można kupić gotowe, wykonane z wielożyłowych lin o grubości 16 mm, ze stalowym wypełnieniem. Aby ze wzmacnianych lin powstała siatka, stosuje się plastikowe łączniki z odpornego na zniszczenie tworzywa.

Wykorzystuje się głównie siatkę o dość dużych oczkach. Podwiesza się ją tak, aby można się było po niej wspinać, lub wykonuje się barierki mostków.

Można kupić gotowe urządzenia wykonane z wielożyłowych lin o grubości 16 mm (fot. Lars Laj)

Rodzaje urządzeń na place zabaw

Zabawki sprężynowe są bardzo lubiane przez najmłodszych (fot. Miasto i Rekreacja)

Dla małych dzieci właściwe będą piaskownice i zjeżdżalnie (w języku fachowym są to ślizgi) oraz huśtawki (równoważne i wiszące), domki i szałasy, karuzele, zabawki sprężynowe (bujaki).

Dla starszych atrakcyjne okażą się wieże, pomosty, przeplotnie, pajęczyny, zjazdy linowe i wreszcie ścianki do wspinaczki. Te ostatnie mają uchwyty zrobione z twardej, barwionej gumy. Przeznaczenie niektórych, wymienionych urządzeń jest oczywiste. Inne opisujemy nieco szerzej.

Zabawki sprężynowe (sprężynowce, bujaki) – są to najczęściej niewielkie urządzenia, które są oparte na masywnej sprężynie. Czasami, w bardziej rozbudowanej konstrukcji stosuje się nawet cztery sprężyny. Można spotkać połączenie zabawki sprężynowej z huśtawką dwuosobową. Dla starszych dzieci robi się, mocowane w ten sposób równoważnie – tzw. balansy, które uginają się podczas chodzenia po nich.

Przeplotnie – są to konstrukcje z rurek stalowych, po których można się wspinać i przechodzić pomiędzy powstałą z nich kratą o bardzo dużych oczkach.

Pajęczyna (fot. Lars Laj)

Kolejka linowa – zwana przez niektórych producentów zjazdem linowym składa się z rozpiętej pomiędzy podporami liny. Można kupić model z platformą startową lub bez niej. Zjazd może być jedno- lub dwukierunkowy. 

W przypadku jednokierunkowego najczęściej różnica wysokości pomiędzy początkiem a końcem liny wynosi ok. 50 cm. Element jezdny ze stali nierdzewnej konstrukcją przypomina orczyk narciarski. Na linie jest umieszczony tzw. wózek – zaczep z trzema prowadnicami polimerowymi, osadzony na nieścieralnym łożysku i wyposażony w hamulec.

Pajęczyna służy do wspinaczki. Tworzy ją siatka z liny. Pajęczyny zawiesza się na stalowych masztach i stabilizuje, kotwiąc do gruntu. Można z nich tworzyć różne zestawy.

Dla małych i dużych

Nie trzeba budować od razu dużego placu zabaw z wieloma, skomplikowanymi urządzeniami. W sprzedaży są pojedyncze urządzenia o różnym przeznaczeniu oraz niewielkie zestawy. W przydomowym ogrodzie można ustawić nieduże, modułowe urządzenia, które w miarę potrzeby rozbudujemy.

Zastanawiając się nad bardziej skomplikowanymi, a zatem droższymi rozwiązaniami, można rozważyć możliwość wybudowania wspólnego placu zabaw wraz z sąsiadami. Wtedy kupujemy całe zestawy, które zawierają np. siatkę i ściankę do wspinaczki, zjeżdżalnię, most linowy, a wszystko połączone kilkupoziomowymi wieżami.

Spróbujmy sami zbudować plac zabaw w ogrodzie

Wiele urządzeń i zestawów do zabawy można zbudować samodzielnie. Ich konstrukcja bazuje na drewnie. Musi być bardzo stabilnie zakotwiona w ziemi, aby była bezpieczna. Jak wspomnieliśmy, używane są przede wszystkim kantówki o przekroju 9x9 cm. Słupy podtrzymujące konstrukcję powinny być osadzone w stopie betonowej wpuszczonej w grunt na głębokość ok. 75 cm.

Poręcze i krokwie – jeśli robimy zadaszenie - powinny mieć przekrój 5x10 cm, zaś belki 5x20 cm. Drewno musi być starannie przygotowane, zaimpregnowane i przede wszystkim gładkie. Warto też zaokrąglić krawędzie elementów, aby uniknąć poważnych urazów, gdy dziecko uderzy w nie.

Należy starannie rozrysować konstrukcję i dobrać jej wysokość tak, aby dziecko nie uderzało głową o belki, nawet gdy podrośnie.

Pod huśtawkami dobrze jest ułożyć fragment podkładu z gumy lub wybudować pomost. Wtedy nie będą powstawały wyżłobienia, w których po deszczu gromadzi się woda.

Warto budować  plac zabaw z zestawem do zabawy, a nie instalować pojedyncze urządzenie. Zestaw jest bardziej atrakcyjny, a naprawdę nie musi zajmować dużo miejsca.

Huśtawka połączona z wieżą i zjeżdżalnią zajmuje ok. 4x3 m i swobodnie zmieści się na przestrzeni 4,5x5 m. Bowiem jedynie przed zjeżdżalnią trzeba pozostawić nieco więcej miejsca.

Zaś bardzo rozbudowane urządzenie, zawierające liczne mostki, drabinki, przeplotnie oraz ściankę do wspinaczki i zjeżdżalnię może mieć wymiary ok. 7x7 m, a potrzebna jest do jego ustawienia powierzchnia 11x11 m.

Redakcja BD