Artykuł pochodzi z: Budujemy Dom 05/2006

Uzdatnianie wody

Ten filtr narurowy usuwa z wody przede wszystkim piasek i rdzę. Instaluje się go na wejściu do budynku (fot. Secura) Ten filtr szczególnie nadaje się do uzdatniania wody wodociągowej. Usuwa m.in. wirusy, bakterie, chlor i jego związki, a może też usuwać metale ciężkie (fot. Ekonet) Wkłady filtrujące, w zależności od stopnia zanieczyszczenia wody, można łączyć...

Ten filtr narurowy usuwa z wody przede wszystkim piasek i rdzę. Instaluje się go na wejściu do budynku (fot. Secura)
Ten filtr szczególnie nadaje się do uzdatniania wody wodociągowej. Usuwa m.in. wirusy, bakterie, chlor i jego związki, a może też usuwać metale ciężkie (fot. Ekonet)
Wkłady filtrujące, w zależności od stopnia zanieczyszczenia wody, można łączyć szeregowo w miarę zużywania wymieniać tylko poszczególne elementy zestawu (fot. Formaster)

W warszawskich „Filtrach” piłam wodę prosto z kranu. Kryształowo czystą i pozbawioną jakiegokolwiek smaku. Jednak ta sama woda pobrana w mieszkaniu – śmierdzi. Z kolei u znajomych woda z własnej studni po jakimś czasie zakwita glonami. Czy to znaczy, że nie możemy liczyć na zdrową i czystą wodę?

Niestety, woda, czy to z własnego ujęcia, czy z wodociągu, najczęściej jest zanieczyszczona. Niektóre „dodatki” jedynie psują jej wygląd, smak oraz zapach, inne mogą szkodzić zdrowiu. Zaś dla domowych instalacji istotna jest korozyjność wody. Decydują o niej odczyn pH oraz podwyższona zawartość amoniaku, chlorków, azotanów, siarczanów i miedzi.
W zależności od fizykochemicznego składu wody stosuje się różne urządzenia poprawiające jej jakość. Ich dobór musi być poprzedzony badaniem składu wody. I tu ważna wskazówka. Instalację wodną warto zaprojektować tak, żeby woda przeznaczona do podlewania ogrodu czy mycia samochodu nie była uzdatniana. Przedłuży to żywotność urządzeń.

 

Zbadaj, co masz w kranie

 

Żeby z kranów w naszym domu popłynęła kryształowo czysta woda, trzeba zlecić jej badanie. Pozwoli ono określić, czy zawarte w niej zanieczyszczenia nie przekraczają wartości dopuszczalnych dla wody pitnej. Informacje o dopuszczalnym poziomie zanieczyszczeń znajdziemy w rozporządzeniu ministra zdrowia.
Jeśli jesteśmy zdecydowani na wykonanie analizy wody, pamiętajmy że do badania bakteriologicznego są specjalne jałowe butelki – dostępne np. w stacjach Sanepid. Napełniamy je do 3/4 objętości. Próbkę wody do badania fizykochemicznego pobieramy w dwie czyste plastikowe butelki po wodzie mineralnej o pojemności 1,5 l każda, po dokładnym wypłukaniu ich badaną wodą. Wodę nalewamy do pełna, tak aby po zakręceniu butelki nie pozostało w niej powietrze.
W obu przypadkach przed napełnieniem butelek kran musi być starannie umyty, a następnie zdezynfekowany np. denaturatem, a wodę z niego należy spuszczać przez ok. 10 minut. Badanie jakości wody można wykonać w Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej lub w prywatnych laboratoriach. Badanie wody wodociągowej jest droższe, gdyż dodatkowo sprawdza się zawartość chloru. Badanie trzeba co jakiś czas powtarzać, gdyż skład wody i stopień zanieczyszczenia mogą się zmieniać.

 

Gdy wiemy już, czym i w jakim stopniu jest zanieczyszczona woda w naszym domu, zorientujmy się, jakie urządzenia pomogą nam poprawić jej jakość.
Urządzenia uzdatniające wodę mają różne przeznaczenie:
  • umożliwiają ochronę całej instalacji przed szkodliwym działaniem związków zawartych w wodzie – są montowane na wejściu do budynku (za wodomierzem);
  • zapewniają ochronę baterii oraz eliminują niekorzystne efekty zanieczyszczenia wody tuż przed jej poborem i spożyciem – umieszcza się je na rurze doprowadzającej wodę do kranu;
  • pozwalają na uzdatnianie wody pobieranej wyłącznie do picia. Te montuje się bezpośrednio na wylewce baterii.
Wodę oczyszcza się za pomocą filtrów, odwróconej osmozy oraz promieni UV.

 

Wybierz filtr

 

Wodę pitną uzdatnia się zazwyczaj punktowo (np. w kuchni). Filtr może być zainstalowany na wylewce – przełącznik umożliwia pobieranie wody oczyszczonej lub nieuzdatnionej – albo na zlewozmywaku – filtr z własną wylewką. Wszystkie filtry muszą mieć atest PZH. Uwaga! Większość filtrów jest przeznaczona do uzdatniania wody zimnej, ale są i takie, które oczyszczają wodę o temperaturze nawet 90°C.

 

Filtry mechaniczne
Usuwają z wody piasek, rdzę i kamień kotłowy. Najczęściej stosowane są w nich włókniny z tworzyw sztucznych (np. polipropylenu), metalowa siatka, drobne kruszywa (piasek kwarcowy, keramzyt, żwir). Filtry mechaniczne mogą być wykonane warstwowo – pozwala to na stopniowe zatrzymywanie zanieczyszczeń mechanicznych różnej wielkości. Wkłady należy płukać nie rzadziej niż co miesiąc, wymiana jest konieczna co 2-6 miesięcy – decyduje o tym stopień zanieczyszczenia wody. Filtry mechaniczne stosuje się do uzdatniania wody z własnego ujęcia oraz z sieci wodociągowej.

 

Filtry z węglem aktywnym
Usuwają chlor i jego związki, likwidują także zanieczyszczenia organiczne, herbicydy, pestycydy oraz fenole. Po uzdatnieniu woda ma lepszy smak, zapach i barwę. W filtrze woda nie może długo pozostawać, gdyż sprzyja to rozwojowi mikroorganizmów.

Kompaktowy zmiękczacz nie jest małym urządzeniem, ponieważ znajduje się w nim nie tylko złoże jonowymienne, ale też solanka (fot. Joro Water Systems)
Ten odżelaziaczo- odmanganiacz usuwa zanieczyszczenia z wody wodociągowej, z własnego ujęcia oraz z basenowej (fot. Aqva System)
Lampa UV służy do dezynfekcji wody promieniami ultrafioletowymi (fot. Wigo Gąsiorowski)

Zmiękczacze wody. Proces zmiękczania wody polega na usunięciu z niej jonów wapnia i magnezu, które powodują twardość wody. Odbywa się to w kolumnach wypełnionych żywicą jonowymienną. Złoże regeneruje się solą kuchenną – jony wapnia i magnezu zostają wypłukane do kanalizacji, a na złożu pozostają „miękkie” jony sodowe.
Dozowanie solanki może odbywać się w trybie czasowym lub objętościowym. W pierwszym złoże jest płukane w zaplanowanym czasie, bez względu na ilość wody, która przepłynęła przez urządzenie. W drugim, regeneracja następuje po uzdatnieniu określonej ilości wody. Takie rozwiązanie pozwala na bardziej ekonomiczne zużywanie soli i eliminuje konieczność wyłączania urządzenia np. na czas urlopu.
Zmiękczacze często są urządzeniami kompaktowymi, co oznacza, że wszystkie elementy umieszczone są we wspólnej obudowie z tworzywa, będącej również zbiornikiem solanki. Zmiękczacze służą przede wszystkim do uzdatniania wody z własnej studni. Do domów jednorodzinnych wystarczają urządzenia o wydajności 1-2 m3/h.

 

Zamiast zmiękczaczy można zastosować także magnetyzery. Nie zmieniają one twardości wody, ale poprzez oddziaływanie pola magnetycznego zapobiegają tworzeniu się kamienia kotłowego. Cząsteczki odpowiedzialne za powstawanie pola magnetycznego uzyskują jednoimienny ładunek i odpychają się wzajemnie, dzięki temu nie odkładają się na ściankach przewodów instalacji.

 

Odżelaziaczo-odmanganiacze
Odżelazianie polega na zamianie związków żelaza występujących w wodzie w postaci rozpuszczonej w związki nierozpuszczalne, które są zatrzymywane na złożu filtracyjnym. Odżelazianie wody może odbywać się w filtrach żwirowych z aeratorem, który napowietrza wodę w celu utlenienia zawartych w niej związków żelaza. Ten sposób można stosować, gdy nie jest przekroczone stężenie manganu. Pozbawianie wody „nadwyżki” manganu przebiega tak samo, jak odżelazianie. Jeżeli pH wody nie przekracza, oba procesy można przeprowadzić w jednostopniowej filtracji. W przeciwnym razie stosuje się filtrację dwustopniową, bowiem proces utleniania manganu przebiega znacznie wolniej niż żelaza. W drugim etapie jest oczyszczana woda pozbawiona żelaza na pierwszym stopniu.
Odżelaziaczo-odmanganiacze pozbawiają też wodę siarkowodoru, wpływają korzystnie na jej barwę i klarowność.

 

Super czysta woda

 

Wodę oczyszczoną nawet w 98% uzyskamy przy wykorzystaniu metody odwróconej osmozy. Tak oczyszczona woda jest jednak pozbawiona nie tylko szkodliwych zanieczyszczeń, ale również domieszek niezbędnych dla zdrowia, w tym soli mineralnych. W procesie odwróconej osmozy wstępnie oczyszczona woda jest z instalacji kierowana pod ciśnieniem na półprzepuszczalną membranę. Przenikają przez nią cząsteczki wody, a pozostają na niej zanieczyszczenia, które stąd kierowane są do kanalizacji.
Membrany są wytwarzane z materiałów syntetycznych lub naturalnych. Wybór tworzywa i sposobu wykonania membrany zależy od jej przeznaczenia. Jej żywotność zaś – od rodzaju błony i czasu efektywnej pracy. Najczęściej wymaga wymiany po 3-5 latach. Dla ochrony delikatnych membran, przed urządzeniem do odwróconej osmozy montuje się filtry mechaniczne i węglowe.
Najbardziej rozbudowane systemy odwróconej osmozy mają również pompkę zwiększającą ciśnienie wody na styku z instalacją oraz filtr mineralizujący, który wzbogaca oczyszczoną wodę w związki mineralne, niezbędne do prawidłowego funkcjonowania ludzkiego organizmu.
Urządzenia odwróconej osmozy podłącza się do instalacji w pobliżu punktu poboru wody (najczęściej w szafce kuchennej pod zlewozmywakiem).

 

Bez mikrobów

 

Dezynfekcja wody powoduje usunięcie z niej przede wszystkim wirusów i bakterii. Służą do tego głównie lampy z promieniowaniem UV. Woda przepływa – zazwyczaj z prędkością ok. 4 l/min. – wokół kwarcowej rury z umieszczonym w niej promiennikiem UV. Promiennik ma żywotność ok. 12 miesięcy. Proces dezynfekcji odbywa się w sposób ciągły, nie ma więc potrzeby magazynowania wody.
Dobra lampa UV powinna mieć optyczny i dźwiękowy sygnalizator uszkodzenia promiennika.
Uwaga! Urządzenie wymaga zasilania elektrycznego.

Hanna Czerska

Pozostałe artykuły

Prezentacje firmowe

Poradnik
Cenisz nasze porady? Możesz otrzymywać najnowsze w każdy czwartek!