W średniej wielkości domu jednorodzinnym (130–150 m2) o izolacyjności ścian, dachu i podłogi na poziomie U = 0,2 W/(m2·K), oknach do 1,5 W/(m2·K) oraz wymianie powietrza ok. 200 m3/h (bez rekuperacji) roczne straty ciepła kształtują się w przybliżeniu następująco:
- ¼ ściany, dach i podłoga;
- ¼ okna;
- ½ wentylacja.
Oczywiście jest to szacunek z dużym marginesem błędu, ale widać, że wentylacja ma bardzo duży potencjał oszczędzania energii. Dlatego właśnie centrale wentylacyjne z odzyskiem ciepła (rekuperatory) to praktycznie standard w energooszczędnych budynkach.
Niestety to też jeden z najbardziej „załganych” segmentów rynku, gdzie manipulacja danymi jest na porządku dziennym. W wielu katalogach i materiałach reklamowych można zobaczyć zapis w rodzaju "sprawność 95%", jednak nie sposób się dowiedzieć, w jakich warunkach tak rewelacyjny wynik został osiągnięty. A warunki można tak dobrać, że mają się nijak do panujących w czasie normalnej eksploatacji.
W praktyce średnioroczna sprawność instalacji wentylacyjnej na poziomie 70% to świetny wynik. Zwracajmy baczną uwagę na to, czy producent jasno określa warunki, dla jakich podaje parametry urządzenia. Inaczej te dane nie mają żadnej wartości.
Ile energii zaoszczędzimy dzięki zastosowaniu wentylacji z rekuperatorem?
Decydując się na wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła zamiast grawitacyjnej, trzeba wydać dodatkowo 10000–20000 zł. Poza kosztem centrali, bardzo duże znaczenie ma to, czy w domu można łatwo rozprowadzić rury wentylacyjne. Jeśli mamy parterowy budynek z nieużytkowym strychem, to sytuacja jest wręcz idealna. Gdy zaś na potrzeby ukrycia rur trzeba wykonać sufity podwieszane, i jakoś ukryć odcinki pionowe prowadzone pomiędzy kondygnacjami, to zadanie staje się znacznie trudniejsze, a koszty rosną.
Nie wolno zapominać, że rezygnując z wentylacji grawitacyjnej, oszczędzamy na kosztach budowy kominów. Ile to będzie, zależy od konkretnej sytuacji. Jeśli i tak stawiamy kominy dla kotła i kominka, a kanały wentylacyjne są ich częścią, to różnice nie będą duże (kilkaset złotych). Koszty wzrosną, jeśli kominy, a więc i towarzyszące im elementy, np. obróbki blacharskie w miejscu przejścia przez dach, robimy tylko na potrzeby wentylacji.
Orientacyjnie możemy założyć, że w przypadku wentylacji z rekuperatorem dodatkowy koszt inwestycji to 10 000 zł. Ile energii dzięki takiemu rozwiązaniu zaoszczędzimy? Straty ciepła na wentylację, przy średniej wymianie powietrza 200 m3/h, wynoszą w ciągu sezonu grzewczego ok. 5000 kWh. Zakładając średnioroczną sprawność odzysku ciepła 70%, mamy oszczędność 3500 kWh. Korzystając z naszego zestawienia cen energii, każdy może łatwo policzyć, jaką sumę to oznacza w jego przypadku. Oczywiście im droższy będzie nośnik z którego korzystamy, tym większe będą oszczędności.
Ceny energii pochodzącej z różnych nośników
| Prąd | Pompa ciepła | Gaz ziemny – kocioł tradycyjny | Gaz ziemny – kocioł kondensacyjny | Propan – kocioł tradycyjny | |
| Jednostka | kWh | kWh | m3 | m3 | litr |
| Cena jednostkowa [zł] | 0,55 | 0,55 | 2,50 | 2,50 | 3,10 |
| Wartość opałowa kWh/jednostkę |
1 | 1 | 10,50 | 10,50 | 7,02 |
| Cena za kWh przy sprawności 100% [zł] |
0,55 | 0,55 | 0,24 | 0,24 | 0,44 |
| Rzeczywista sprawność |
1 | 4 (COP) | 0,94 | 1,08 | 0,94 |
| Rzeczywisty koszt kWh [zł] |
0,55 | 0,14 | 0,25 | 0,22 | 0,47 |
| Propan – kocioł kondensacyjny | Olej opałowy | Węgiel kamienny | Drewno – brzoza | Pellety | |
| Jednostka | litr | litr | tona | m.p. (metr przestrzenny | tona |
| Cena jednostkowa [zł] | 3,10 | 4,00 | 800 | 150 | 750 |
| Wartość opałowa kWh/jednostkę |
7,02 | 10,18 | 8140 | 1900 | 5200 |
| Cena za kWh przy sprawności 100% [zł] |
0,44 | 0,39 | 0,10 | 0,08 | 0,14 |
| Rzeczywista sprawność |
1,04 | 0,94 | 0,70 | 0,70 | 0,70 |
| Rzeczywisty koszt kWh [zł] |
0,42 | 0,42 | 0,14 | 0,11 | 0,21 |
Wybór pomiędzy wentylacją mechaniczną a grawitacyjną to jednak nie tylko kwestia pieniędzy. Wentylacja grawitacyjna w niskich budynkach jednorodzinnych często jest niewydolna, bo pionowe kanały wentylacyjne (kominy) są zbyt krótkie. Ponadto intensywność takiej wentylacji trudno zmieniać. Mając zaś centralę wentylacyjną, możemy w pełni kontrolować wymianę powietrza.
Uwaga! Wentylacja nawiewno-wywiewna z odzyskiem ciepła oznacza znacznie ostrzejsze wymogi odnośnie szczelności powietrznej budynku. Po prostu, jeśli duże ilości powietrza przepływają w sposób niekontrolowany przez nieszczelności przegród zewnętrznych, to wymiana powietrza za pośrednictwem centrali traci sens.
Jarosław Antkiewicz
Fotografia otwierająca: Rekuperatory.pl
Zdaniem naszych Czytelników
Budujemy Dom - budownictwo ogólne
02 Nov 2020, 09:54
Biorąc pod uwagę sprawność rekuperatora średnią minus energię wydatkowana na wentylatory, moim zdaniem będzie to max połowa sprawności wymiany powietrza. Wszystko zależy od różnicy temperatur i wilgotności na zewnątrz. Ja bym liczył na max 40% i to w określonych warunkach.
Gość Abatronic
01 Nov 2020, 09:53
Skąd się bierze 200m3/h!? Według norm powinniśmy wymienić minimum 1 objętość domu raz na 2 godziny. Jeśli dom ma powierzchnie 160m2 i wysokość ścian 2,5 m to mamy V=160*2,5=400m3. I dlatego mamy potrzebę wymiany 200m3 na h
Gość gawel
25 Oct 2018, 20:40
Totalne pierdy i teorie z dupy. Idea zużywania prądu żeby oszczędzać prąd lub inny nośnik energii jest totalnym debilizmem. To że ktoś oświadczy że wentylacja grawitacyjna wymienia 200 m3/h nie jest poparte żadnym dowodem. I jest to totalny blekot wciskacza rekuperatorów. Podobny ...
Gość Marcin
25 Oct 2018, 20:10
No to mi wyszło że zwrot inwestycji w rekuperację wg waszych tabelek będzie po 30 latach.
Gość zbytek 74
16 Nov 2017, 21:59
Warto odróżnić rekuperator od mechanicznej wentylacji.Wymiennik spiralno przeciwprądowy według mnie jest najlepszy i takie reku powinno się montować.Warto również zrobić wymiennik gruntowy ,ja mam 40 m długości na głębokości 1,6m
Gość hałsyn
11 Sep 2015, 13:38
Znalazłem w Internecie firmę, która prowadzi montaż wentylacji i rekuperacji. W ofercie mieli różne modele, wybrałem sprzęt hru-ergo, a resztą zajęli się już ludzie :)
Gość pucek
11 Sep 2015, 13:25
A jaki masz i gdzie szukałeś?
Gość hałsyn
10 Sep 2015, 14:08
estetyczny?!?! rekuperator nie ma wyglądac, nie montuje się go na śrdku pokoju i ne ozdabia kolorowym grafiti, co t za logika w ogóle?! ;D Ja mam na strychu, gdzie gości raczej na wieczerzę nie zapraszam. Nie słyszę jak pracuje rekuperator, ale chyba musiałby do mnie krzyczeć, żebym ...
Gość pucek
02 Sep 2015, 14:22
a jaki cichy rekuperator polecacie? chciałbym zamontować gdzieś na strychu z rozgałęzieniem (z naciskiem na salon) estetycznym.
Gość DG
08 Feb 2014, 21:22
ad.1. czyli pobór mocy - centrala z roku 2004 czyli XXI wiek, sprzedawany wtedy przez rekuperatory.pl Pro-Vent Mistral 400 z wentylatorami 4 biegowymi AC- pobór mocy wg producenta: 135/160/185/270 W.W tamtym okresie centralki z silnikami na prąd stały były znacząco droższe.
Jani_63
30 Jan 2014, 23:05
Badziew tak ma i małe szanse żeby było inaczej.Instalację też można rozłożyć, albo zrobić przemyślanie w/g obliczeń.Trzeba tylko wiedzieć na co zwrócić uwagę.
Gość pepe
30 Jan 2014, 22:36
moj rekuperator okazał sie na tyle pożyteczny co liście z grzybów-szumi, łożyska wytrzymują 2 lata , powiem jeszcze raz jak liście z grzybów
Gość adiqq
30 Jan 2014, 13:52
tytułem uzupłenienia tego co napisał Bajbagamój reku bierze na 1 biegu (100m3/h) wg DTR 21-23W - mierzyłem watomierzem i te wartości się zgadzają
bajbaga
30 Jan 2014, 13:39
Cytat Autor nie wspomina, że:1. wentylatory pobierają prąd np.100-300W w zależności od biegu - rocznie to niepomijalny koszt2. wymiana 200m3/h w domu zamieszkanym przez np. 4 osoby to przez większość czasu zdecydowanie za dużo - wystarczy ...
Gość DG
30 Jan 2014, 13:16
Autor nie wspomina, że:1. wentylatory pobierają prąd np.100-300W w zależności od biegu - rocznie to niepomijalny koszt2. wymiana 200m3/h w domu zamieszkanym przez np. 4 osoby to przez większość czasu zdecydowanie za dużo - wystarczy spokojnie rzędu 100m3/h - co za tym zyski spadają ...
weli
06 Nov 2013, 13:58
Całkiem ciekawy artykuł. Ale kierowany zwykłą ciekawością dopatrzyłem się pewnej niekonsekwencji. Przedstawiona na "ilustracji" firma na swojej stronie wykazuje "sprawność systemu" powyżej 92% i to prawie przez cały rok a w artykule pada wartość 70% jako świetny wynik oraz 95% ...
Gość Pluto
31 Oct 2013, 13:38
Mam w swoim najbliższym otoczeniu osoby posiadające firmy zajmujące się montażem wentylacjami, rekuperatorami itp. i znając ten temat całkiem nieźle jestem zwolennikiem wentylacji mechanicznej z rekuperacją.Z finansowego punktu widzenia jest to nieopłacalna inwestycja, ale na to nie ...