- Dlaczego dobór grzejników powinien być wykonany na podstawie konkretnego projektu domu?
- Jakie typy grzejników oferują producenci?
- Jakie rodzaje grzejników dekoracyjnych znajdziemy na rynku?
Standardowo grzejniki powinny być umieszczone pod oknami, bo tam straty ciepła są największe, nie zawsze jednak jest to możliwe, tym bardziej w nowoczesnym domu z wielkimi przeszkleniami od podłogi do sufitu. Grzejników nie należy zasłaniać ani obudowywać, gdyż w takim wypadku będą gorzej działały. Warto zadbać o to, by pasowały do wystroju wnętrza, szczególnie jeśli mamy na myśli grzejniki w najbardziej reprezentacyjnych miejscach domu, np. w salonie. Osoby, które zdecydują się na najprostsze klasyczne wersje, mają problem z głowy. Bez trudu dobiorą coś dla siebie, bo producenci oferują wiele takich modeli w przystępnych cenach. Ci, którzy chcą czegoś więcej, rzeczywiście mogą mieć twardy orzech do zgryzienia.
Dobór grzejników - z projektem instalacyjnym
Zanim określimy kolorystykę i kształt - a są to jedne z ważniejszych kryteriów branych pod uwagę w momencie wyboru grzejników - musimy ustalić ich moc grzewczą. Najczęściej parametr ten wylicza sprzedawca, bazując na danych z projektu budowlanego. Jeśli chcemy mieć pewność, że podane wartości nie są szacunkowe, powinniśmy się zwrócić do profesjonalnego biura i uzyskać szczegółowy projekt instalacyjny. Jest to dodatkowy koszt (700-1500 zł, w zależności od kubatury domu), ale nakłady poniesione na tym etapie szybko się zwrócą, szczególnie jeśli grzejniki zostaną odpowiednio dobrane (np. mniejszej mocy do sypialni, większej do salonu). Niewłaściwy dobór grzejników, tak zwane ich przewymiarowanie, wiąże się z tym, że urządzenie zajmie za dużo miejsca i trudniej będzie zaaranżować przestrzeń. Ponadto więcej zapłacimy za grzejniki.
Projekt instalacji grzewczej wykonuje się na podstawie projektu konkretnego budynku, musimy się zatem liczyć z tym, że nie ma gotowych standardowych projektów, które możemy odkupić lub sprzedać. Każdy powinien być zmodyfikowany i dopasowany do naszych preferencji, chociażby dlatego, że moc grzejnika zależy od zapotrzebowania na ciepło w budynku. Z tym bywa różnie - znaczenie ma wielkość i lokalizacja pomieszczenia (parter, piętro), to, ile ciepła ucieka na zewnątrz przez okna, drzwi i ściany. Idealna sytuacja jest wtedy, gdy dom został wybudowany zgodnie z najnowszymi wytycznymi dotyczącymi energooszczędności i jest właściwie ocieplony. W takich przypadkach moc może być niższa. Ogólnie przyjmuje się, że na każdy 1 m2 powinno przypaść od 60 W (w nowym budownictwie) do nawet 200 W (w modernizowanym).
Moc cieplna grzejnika zależy od jego wielkości, materiału i temperatury czynnika grzewczego. Najczęściej czynnikiem tym jest woda - im jest cieplejsza, tym wydajność wzrasta, tak jak z gorącym kubkiem herbaty, którym grzejemy sobie ręce. Przy czym w przypadku stosowania pomp ciepła temperatura wody musi być dość niska, bo wtedy pracują one najbardziej ekonomicznie. Ponadto dla większości z nich górną granicę możliwości stanowi 55°C. Natomiast gdy korzystamy z kotła na paliwo stałe, temperatura powinna być wyższa, a jej obniżanie nie tylko nie przynosi korzyści ekonomicznych, lecz wręcz szkodzi urządzeniu. Zatem dobrze jest wybierać grzejniki już po zdecydowaniu, w jaki sposób będziemy ogrzewać dom. Kiedy zmniejsza się temperaturę wody, by zrównoważyć spadek mocy grzewczej, zwiększa się powierzchnię grzejnika. To z kolei może zaburzyć naszą wizję dotyczącą aranżacji wnętrz, szczególnie tych najbardziej reprezentacyjnych.
W opisach katalogowych moc cieplna grzejnika podawana jest w odniesieniu do parametrów wody, a zapis typu 75/65/20 oznacza, że 75 to temperatura wody, która trafia do grzejnika (zasilanie), 65 - temperatura wody po oddaniu ciepła (powrót), ostatnia wielkość to temperatura powietrza panująca w pomieszczeniu (przyjmuje się, że do łazienek powinno to być 24°C). Jeśli instalacja jest projektowana z założeniem innych parametrów wody zasilającej (np. 50°C w odniesieniu do wspomnianej pompy ciepła), wtedy moc grzejnika oblicza się, korzystając ze współczynników korygujących.
Wróćmy jeszcze na chwilę do projektu. Ten wykonany przez specjalistów powinien zawierać rzuty wszystkich kondygnacji z zaznaczonym miejscem montażu grzejników razem z pionami i przewodami, podaną mocą i wielkością grzejnika, średnicami przewodów, zaworami odcinającymi, odwodnieniami i odpowietrzeniami. Kiedy już będziemy mieć przemyślane ustawienie mebli, łatwiej poprosić o zmianę lokalizacji grzejnika, tak by optymalnie zagospodarować przestrzeń, którą mamy do dyspozycji. Pod względem termicznym w przestronnych salonach korzystniej jest zamienić jeden duży grzejnik na dwa mniejsze - pomieszczenie będzie ogrzewane bardziej równomiernie, ale trzeba to zrobić właśnie pod okiem fachowca.
Moc pod kontrolą
Grzejnik jest tak skonstruowany, by nawet w najzimniejsze dni roku, gdy temperatura na dworze spada grubo poniżej zera, dostarczyć odpowiednią ilość ciepła. Bardzo zimne dni zdarzają się jednak kilkanaście razy, raczej rzadziej niż częściej, dlatego na co dzień podczas przeciętnego sezonu jesienno-wiosennego grzejnik nie pracuje stale na pełnych obrotach. Jego moc musi być zatem regulowana. Służą do tego zawory z głowicami termostatycznymi, które reagują na temperaturę panującą w pomieszczeniu. A tę może podnosić nie tylko grzejnik, ale np. włączony piekarnik z ciastem. Głowice termostatyczne samoczynnie zmniejszają lub zwiększają stopień otwarcia zaworu tak, by do grzejnika dopływała gorąca woda w ilości pozwalającej utrzymać właściwą temperaturę. Dzięki temu ograniczamy też zużycie energii.
Co oferują sprzedawcy?
Najpopularniejsze są grzejniki stalowe płytowe zbudowane z jednej, dwóch albo trzech płyt, która może mieć żłobienia. Chętnie wybierane są płyty gładkie - kosztują więcej i mają nieco mniejszą moc niż zwykłe, ale zbiera się na nich mniej kurzu i wyglądają dużo bardziej nowocześnie. Ponadto pomiędzy płytami może być umieszczone ożebrowanie, które zwiększa moc grzewczą.
Modele płytowe od góry przykrywa kratka. Są lakierowane i mają najczęściej kolor biały, ale można zamówić dowolny odcień. Główną ich cechą jest to, że nagrzewają pomieszczenie zarówno na zasadzie konwekcji (ciepłe powietrze unosi się do góry przez kratkę i miesza z zimnym), jak i przez promieniowanie - płyta przednia nagrzewa się i oddaje ciepło do otoczenia (fachowo określa się to jako "radiację"). Tego typu urządzenia nie mogą być niczym obudowane i zasłonięte (lepiej nie suszyć na nich prania), ale można nad nimi powiesić półkę - dotyczy to przede wszystkim sytuacji, gdy grzejnik nie jest zlokalizowany pod oknem, bo wtedy ciepłe powietrze zamiast unosić się pod sufit, rozpłynie się łagodnie w kierunku pokoju.
To, co powinno zwrócić naszą uwagę w czasie zakupu grzejników płytowych, to dwucyfrowe oznaczenie, stosowane przez wszystkich producentów. Na przykład "10" to grzejnik jednopłytowy bez ożebrowania, "22" - dwupłytowy, każda płyta z ożebrowaniem, "30" - trójpłytowy bez ożebrowania.
Sam zapis odczytujemy w następujący sposób:
- pierwsza cyfra wskazuje liczbę płyt i może to być 1, 2 lub 3;
- druga cyfra dotyczy ożebrowania, to 0, 1, 2 albo 3.
Najpowszechniejsze typy grzejników to 11, 22, 33. Zależność cenowa bywa prosta - im więcej płyt, tym drożej, ale nie przekłada się to już tak bezpośrednio na efektywność cieplną, bo każda kolejna płyta oddaje mniej ciepła do pomieszczenia. Warto zwrócić uwagę na to, że modele typu 11 większość ciepła oddają przez promieniowanie, a dwu- lub trzypłytowe przez konwekcję. Poza tym "jedenastki" są cieńsze, więc przez niektórych mogą być uważane za ładniejsze lub bardziej pasujące do wystroju. Grzejniki z dwiema albo trzema płytami są za to mniejsze przy takiej samej mocy.
Jeżeli chodzi o symbole, to nie koniec. Sprzedawcy opisują wyroby symbolem wskazującym sposób usytuowania króćców przyłączeniowych. Tu wariantów jest bardzo wiele, a użyte oznaczenia kodowe bywają rozmaite. Najpowszechniejsze to C - przyłącza boczne, oraz CV - przyłącza dolne. Jednak trzeba koniecznie sprawdzać szczegóły, gdyż rozstaw przyłączy może być różny, są one umieszczone centralnie, bliżej lewej lub prawej krawędzi itd.
Mniej popularne, ale najczęściej wybierane w czasie remontu są grzejniki członowe - gdy staniemy naprzeciwko nich, zamiast gładkiej lub pofalowanej płyty widzimy powtarzające się w miarę płaskie elementy, przeważnie wykonane z aluminium (wtedy są lekkie) lub żeliwa (dużo cięższe). Elementy te można łączyć. W odróżnieniu od modeli płytowych są bardziej odporne na korozję. Grzejniki członowe żeliwne są ciężkie, dlatego przed zamontowaniem trzeba sprawdzić wytrzymałość ściany, na której zamierzamy je powiesić.
Żeberkowe grzejniki żeliwne - kiedyś bardzo powszechne, dziś często są wymieniane na inne typy. Głównie dlatego, że są kojarzone z produktem starszej generacji, nieatrakcyjnym wizualnie i nienowoczesnym. Jednak dostępne są także ich nowe wersje, o urozmaiconej stylistyce i kolorystyce.
Wzornictwo grzejników
Tu sytuacja może się lekko skomplikować, bo wchodzimy w kategorię szumnie określoną jako "grzejniki dekoracyjne". A wzorów i modeli jest tyle, co gustów (z lustrem, kamiennymi lub drewnianymi ozdobami, malowane na dowolny kolor, błyszczące lub matowe). Jeśli nie jesteśmy pewni, co najlepiej sprawdzi się w naszych pomieszczeniach - a przecież grzejniki kupujemy na lata i trudno nam będzie co sezon zmieniać wybrane modele - poprośmy o pomoc architekta wnętrz. Ten, oprócz tego, że dobierze kształt, kolor i wielkość do pozostałych elementów mieszkania, to jeszcze będzie znał nowości i wiedział, co w trawie piszczy.
Może nas zaskoczyć i zaproponować grzejnik:
- w formie ścianki działowej - ma nóżki, dlatego ustawia się go równolegle do ściany i w ten sposób dzieli przestrzeń na strefy, można do niego dodać wieszak, poręcz, półkę, reling, nawet lustro, czy specjalny rodzaj oświetlenia;
- jako obraz z grafiką zaczerpniętą z bazy przygotowanej przez producenta lub własną (dopłacamy 20-30%); wydruki robi się na szkle hartowanym; by grzejnik działał poprawnie, pomiędzy jego powierzchnią a taflą szkła zachowany jest centymetrowy odstęp;
- o nietypowych kształtach - gięte, w formie łuku, zakończone skosem - najczęściej stosowane na poddaszach lub tam, gdzie standardowy prostokątny wariant (w pionie lub poziomie) się nie zmieści, w sprzedaży są nawet grzejniki z ciśnieniowo odlewanego aluminium o fakturze przypominającej wafelek;
- w formie barierki montowanej przy schodach - takie nietypowe rozwiązanie pomaga zaoszczędzić miejsce; zamiast tradycyjnych drewnianych szczebelków montuje się konstrukcję grzejną w kształcie drabinki;
- hybrydowe - podłączane do instalacji centralnego ogrzewania, dodatkowo mają grzałkę elektryczną, co umożliwia użytkowanie grzejnika również wtedy, gdy system c.o. jest wyłączony;
- z zamaskowanymi zaworami za metalową osłoną połączoną z grzejnikiem - osłona może mieć kolor grzejnika lub zupełnie inny, co pozwala uzyskać kontrastowe zestawienie.
Decydując się na nietypowe modele, pamiętajmy o zdrowym rozsądku, bo to, co może nas początkowo zachwycić, szybko też może się znudzić. Z założenia będzie droższe, a wymiana w najbliższym czasie na bardziej przystępny wizualnie wariant może okazać się mało realna. By spać spokojnie, warto przed zakupem sprawdzić, co wliczone jest w cenę urządzenia, jak długo trwa gwarancja, na jakie elementy jest udzielana i jakie wymagania związane z montażem musimy spełnić. Zapytajmy, czy firma, w której robimy zakupy, poleci sprawdzonych fachowców od montażu, na pewno będzie nam to na rękę.
Redaktor: Aleksandra Kuśmierczyk
fot. otwierająca: Purmo
Dodaj komentarz