Centrale wentylacyjne - rodzaje wymienników
W centralach wentylacyjnych do domów jednorodzinnych najczęściej spotyka się dwa rodzaje wymienników:
- W pierwszych wymiana ciepła odbywa się podczas przepływu powietrza zasysanego i wyrzucanego w kanałach, które są względem siebie ułożone krzyżowo bądź przeciwprądowo (i tak też odpowiednio nazywane są wymienniki tego rodzaju).
- W drugich ciepło przekazywane jest przez ruchomy element stykający się na przemian z jednym i z drugim powietrzem (najpopularniejsze to tzw. wymienniki obrotowe).
Wymienniki przeciwprądowe mają z reguły wyższą sprawność, co chętnie akcentują ich producenci. Nie wspominają jednak o tym, że jest to okupione znacznymi oporami przepływu (a często także bardzo kłopotliwym czyszczeniem wymiennika).
W rezultacie centrala wentylacyjna z superefektywnym wymiennikiem może być mniej ekonomiczna w eksploatacji od centrali z wymiennikiem o przeciętnych parametrach, bo większe opory przepływu skutkują wyższym zużyciem prądu przez wentylatory, wyższe są też koszty konserwacji urządzenia.
Rekuperator z katalogu - na jakie parametry zwracać uwagę?
Przeglądając katalogi w poszukiwaniu urządzenia dla własnego domu, należy więc być ostrożnym. Sprawność odzyskiwania ciepła w wymienniku mierzona w warunkach laboratoryjnych to jedno, a rzeczywista sprawność energetyczna centrali w całym sezonie grzewczym to zupełnie co innego - ta druga wynosi najczęściej od 40 do 60 proc. Nie warto więc zwykle przepłacać za urządzenie o teoretycznej sprawności wyższej o kilka proc., bo rzeczywisty uzysk będzie znikomy.
Podobnie nie warto też zbytnio przejmować się zapewnieniami o bezgłośności centrali wentylacyjnej. I tak przecież nie zainstalujemy jej pod łóżkiem! Centralę montuje się najczęściej w kotłowni, garażu lub na nieużytkowym poddaszu, a dobre zaprojektowanie i wykonanie całej instalacji pozwala na wytłumienie nawet dość głośnego urządzenia (i przeciwnie - jeśli instalacja zostanie wykonana źle, to jej hałaśliwość będzie dokuczliwa i nie zmieni tego nawet najcichsza centrala).
Laikowi dużo powiedzieć o urządzeniu może natomiast jego... wielkość. Duży wymiennik ciepła oznacza, że duża jest powierzchnia wymiany ciepła, co bezpośrednio przekłada się na jego wyższą sprawność. Duży wymiennik może też mieć większe kanały powietrzne, co zmniejsza opory przepływu powietrza i ułatwia czyszczenie. Jeżeli to zatem możliwe, wybierzmy centralę z możliwie dużym wymiennikiem. Będzie niestety dość droga, bo rosnące rozmiary oznaczają wyższe koszty materiałowe i tego nikt nie przeskoczy.
A jeśli już przy materiale jesteśmy - spotykane są wymienniki z miedzi, aluminium, tworzyw sztucznych i papieru. W tym ostatnim wypadku należy zorientować się, jakie rozwiązanie proponuje producent w razie zanieczyszczenia wymiennika (bo wodą go przecież nie wyczyścimy).
W przypadku wszystkich central pytać zaś należy o częstotliwość wymiany filtrów powietrza zasysanego i wyrzucanego oraz ich cenę. Parametry te mają kluczowe znaczenie, bowiem wymiana filtrów zgodnie z zaleceniami producenta jest absolutnie niezbędna. Brudne filtry oznaczają bowiem wzrost oporów przepływu powietrza, a w konsekwencji większe zużycie energii elektrycznej.
Warto dodać, że filtry potrzebne są nie tyle nam (co jest zresztą oczywiste w przypadku powietrza wyrzucanego), ile wymiennikowi ciepła - chronią go przed zanieczyszczeniem, skutkującym radykalnym spadkiem sprawności.
Kolejny ważny parametr to zużycie energii elektrycznej. Porównując rozmaite urządzenia pod tym względem, należy zachować wzmożoną czujność. Otóż bardzo często informacja o zużyciu energii podawana jest dla pracy centrali przy np. 50 proc. wydajności maksymalnej. Łatwo uwierzyć, że to rozsądne (bo wydaje się, że maksymalna wydajność faktycznie potrzebna jest tylko czasami).
Trzeba jednak wiedzieć, że praca przy połówkowej wydajności skutkuje aż 8-krotnie niższym zużyciem energii w porównaniu z pracą na pełnych obrotach (co pomaga w przepełnieniu potencjalnych użytkowników optymizmem). Inny skutek, o którym się już nie wspomina, to 4-krotne zmniejszenie tzw. sprężu, czyli siły, z jaką centrala tłoczy powietrze w system wentylacyjny (co może powodować, że niektóre pomieszczenia nie będą wentylowane w ogóle).
Redaktor: Adam Jamiołkowski
Na zdjęciu otwierającym: Rekuperatory najczęściej montuje się w pomieszczeniach takich jak kotłownia, garaż lub na nieużytkowym poddaszu (fot. Pro-Vent)
Dodaj komentarz