W układzie trójnikowym kondygnacje łączy się pionowymi odcinkami rur wodociągowych, czyli pionami. U dołu pionów montuje się zawory spustowe, aby umożliwić usunięcie wody z instalacji, a u góry zakłada zawory odpowietrzające. Poziome odcinki rur, zasilające baterie czerpalne, prowadzi się poziomo od jednego punktu poboru do drugiego, w miejscu przyłączenia baterii montuje się trójniki. Rury prowadzi się z niewielkim spadkiem (1-2%) w kierunku pionu, by w razie potrzeby można było spuścić z nich wodę.
Przed każdą z baterii montuje się zawory, by można było odciąć do niej dopływ wody, nie zakłócając działania reszty instalacji. Rury najczęściej ukrywa w bruzdach ściennych lub za tzw. ślepą ścianką powstającą przy montażu np. przyborów sanitarnych na stelażach podtynkowych. Piony można poprowadzić w przygotowanych do tego szachtach, czyli kanałach instalacyjnych. Takie prowadzenie rur ułatwia ich wymianę, a także dobre otulenie ich izolacją.
Uwaga! Szachtów instalacyjnych się nie zamurowuje, lecz jedynie osłania warstwą tynku na siatce (ewentualnie płytą gipsowo-kartonową). Do prowadzenia rurociągów nie wolno wykorzystywać czynnych kanałów wentylacyjnych czy spalinowych.
Zanim kanały i bruzdy zostaną osłonięte, trzeba wykonać próbę szczelności instalacji. W czasie próby ciśnienie wody powinno być wyższe niż ciśnienie robocze (występujące w czasie normalnej eksploatacji).
Do wykonania instalacji w układzie trójnikowym najczęściej używa się rur sztywnych sprzedawanych w prostych odcinkach (tzw. sztangach).
W układzie rozdzielaczowym, podobnie jak w układzie trójnikowym, piony wodociągowe prowadzi się przez poszczególne kondygnacje. Jednak w pobliżu każdego pionu montuje się rozdzielacz. Szafkę z rozdzielaczem umieszcza się najczęściej we wnęce ściennej. W szafce umieszcza się też zawory odcinające.
Rury układa się bezpośrednio od rozdzielacza do każdego przyboru sanitarnego. Najczęściej rury prowadzi się po podłodze przed wykonaniem wylewki, tak by w gotowej łazience były niewidoczne. Rury osłania się peszlem (karbowaną rurką z cienkiego tworzywa), dzięki czemu rury i wylewka mogą się względem siebie swobodnie odkształcać, nie powodując naprężeń. Peszle mocuje się do podłoża - inaczej mogłyby przesuwać się i wypłynąć ku powierzchni w trakcie betonowania.
Uwaga! Odcinki rur, które zostaną ukryte w podłodze, nie mogą mieć połączeń, bo to one są najsłabszymi punktami instalacji, a naprawa szkód w razie przecieku jest bardzo kłopotliwa. Warstwa wylewki ponad rurami nie może być zbyt cienka, inaczej może łatwo pękać. Zwykle przyjmuje się, że minimalna grubość to 4 cm. Oczywiście przed zalaniem rur trzeba wykonać próbę ciśnieniową.
Do wykonania instalacji w układzie rozdzielaczowym stosuje się rury elastyczne sprzedawane w zwojach.
- Przejścia przez ściany i stropy
W tych szczególnych miejscach rury powinny być zawsze ułożone prostopadle do płaszczyzny przegrody i nie mogą stykać się bezpośrednio z materiałem ściany lub stropu - prowadzi się je w tulei, w której rura może się swobodnie przesuwać. Przestrzeń pomiędzy rurą a tuleją wypełnia się trwale elastycznym materiałem, np. wełną mineralną. Tych miejsc nie należy pozostawiać pustych, bo pogarszałyby izolacyjność akustyczną ścian i stropów.
Jeśli rurociągi wykonane są z tworzyw sztucznych na rury w takich miejscach można założyć opaski utrudniające rozprzestrzenianie się ognia. Materiał wypełniający opaskę rozszerza się i zaciska pod wpływem wysokiej temperatury, zamykając w ten sposób światło rury wodociągowej. Opaska uszczelnia więc ścianę w tym miejscu. Bez opaski ogień mógłby przedostać się tędy do sąsiedniego pomieszczenia.
- Izolacja cieplna
Rury wodociągowe trzeba osłonić izolacją cieplną. Jeśli płynie nimi gorąca woda, to unikamy strat ciepła, jeśli zaś zimna, to izolacja zapobiega wykraplaniu się wilgoci na chłodnych ściankach rur i ewentualnie przegród, w których przebiegają. To zjawisko szczególnie dokuczliwe w pomieszczeniach o zwiększonej wilgotności powietrza - łazienkach, pralniach, kuchniach. Otulić izolacją trzeba nie tylko odcinki proste, ale także kształtki.
Jako izolacji najczęściej używa się pianki polietylenowej, tzw. szarej. Izolację z tej pianki powinno się pomalować specjalną farbą lub nałożyć osłonę z tworzywa sztucznego. Pianka jest szczególnie wrażliwa na promienie UV, o czym trzeba pamiętać, jeśli rury są prowadzone po wierzchu ścian lub pod stropem, np. w garażu lub piwnicy.
- Kompensacja rozszerzalności cieplnej
Rury wodociągowe i kanalizacyjne zwiększają nieco swoje wymiary wraz ze wzrostem temperatury. Wprawdzie w niezbyt rozległych instalacjach domowych tradycyjne instalacje z rur stalowych są praktycznie niewrażliwe na to zjawisko, ale częściej obecnie stosowane instalacje z rur miedzianych, a zwłaszcza z tworzyw sztucznych wymagają zastosowania tzw. kompensacji. Inaczej powstają naprężenia, które w skrajnych przypadkach prowadzą nawet do zniszczenia rurociągu. Zjawisko rozszerzalności cieplnej jest mniej odczuwalne w przypadku rur z zimną wodą. Woda wodociągowa ma ok. +10°C, instalacje są zaś na ogół układane w zbliżonej temperaturze - różnice nie przekraczają kilkunastu °C.
Zdecydowanie ważniejsze jest uwzględnienie rozszerzalności rur z ciepłą wodą, bo temperatura c.w.u. wynosi zwykle 50-55°C, różnice temperatury są więc kilkakrotnie większe.
By zapewnić kompensację, stosuje się podpory (mocowania) pozwalające na swobodne przesuwanie się rur i wykorzystuje załamania rurociągu - jest to tzw. kompensacja naturalna. Jeśli to nie wystarcza, stosuje się specjalne kształtki kompensacyjne, najczęściej tzw. U-kształtne.
Uwaga! Podpory (uchwyty) nie powinny stykać się bezpośrednio z kształtkami i zaworami, bo wówczas ich kołnierze opierają się o uchwyt uniemożliwiając ruch.
- Rurociągi a instalacja elektryczna
Rury instalacji wodno-kanalizacyjnej układa się zawsze poniżej przewodów elektrycznych, aby nie mogły ich narazić na zalanie. Ponadto jeśli rurociągi są metalowe, to elektryk musi je uziemić, wykonując tzw. połączenia wyrównawcze.
Redaktor: Jarosław Antkiewicz
Zdaniem naszych Czytelników
Gość widz
27 Feb 2016, 21:17
Co za idiota to projektował w umywalce ciepła woda po prawej stronie a w wannie po lewej