Odkurzacze z filtrem HEPA

(fot. Electrolux/ZUS 3990)

W przypadku odkurzaczy, poza rzecz jasna poziomem hałasu i zużyciem prądu; cechą, którą poprawiać można niemal w nieskończoność, jest wydajność filtrowania zanieczyszczeń. Na cóż bowiem nam odkurzacz, który pochłania kurz, by potem go wypuścić (choć oczywiście w mniejszej ilości)? Albo taki, który owszem, pochłania kurz, ale pozostawia wszechobecne pyłki roślin i odchody roztoczy, tak znienawidzone przez alergików…

Filtr HEPA - wojskowa technologia

Rozwiązaniem tych dolegliwości jest zastosowanie bardzo skutecznego filtru. Odpowiednie filtry są znane od czasów II wojny światowej, jednak do domowych odkurzaczy trafiły stosunkowo niedawno, bo wymagają dużej mocy ssącej.

Do niedawna wszystkie te filtry określano mianem HEPA, jednak od maja 2010 r. obowiązuje nowa norma zgodnie z którą mniej skutecznym klasom filtrów HEPA (H10, H11, H12) nadano nowe oznaczenie – EPA (odpowiednio E10, E11, E12).

Oczywiście w sklepach jeszcze długo spotkamy stare, utarte oznaczenie i gdy zapytamy o odkurzacz z filtrem HEPA sprzedawca pokaże nam urządzenie z filtrem EPA.

Trudna sztuka wyboru

Nawet nieco mniej skuteczne filtry oznaczane zgodnie z nową normą skrótem EPA są i tak o wiele lepsze od tych stosowanych w tradycyjnych odkurzaczach. Wyposażone w nie urządzenia są więc nadal godne uwagi – jeszcze kilka miesięcy temu sprzedano je jako odkurzacze z filtrem HEPA.

Może cię zainteresować

Jak przygotować ścianę gipsowo-kartonową do tapetowania? Jak i czym skutecznie zabezpieczyć płytki ceglane przed zabrudzeniami i uszkodzeniami? Płytki i cegły klinkierowe vs imitacje. Istotne różnice Jacob - przenośna garderoba o industrialnym wyglądzie LEGRABOX - szuflady na płyty winylowe Architektura wnętrz komercyjnych - czyli aranżacje, które mają rozpieszczać! Czym wykończyć podłogi i ściany? Nasz typ to wodoodporne produkty Rocko! Jak wykonać imitację marmuru i stiuku weneckiego we wnętrzach? Zaaranżowanie wnętrza zgodnie z zasadami less waste Okucia do szkła - piękna i funkcjonalna dekoracja wnętrz Jak samodzielnie przygotować murowaną ścianę z płytkami ELABRICK?

Zobacz więcej Zwiń

Jednak sam skuteczny filtr (EPA lub HEPA) to tylko jedna z cech dobrego odkurzacza. Cóż z dobrego filtru, jeśli np. znaczna część powietrza w ogóle go ominie? Ponadto nie mniej ważna od skuteczności jest wygoda użytkowania.

Poznać, aby zrozumieć

Wbrew obiegowej opinii, filtr EPA/HEPA nie jest starszym bratem sitka. Zasada jego działania jest inna i opiera się na połączeniu trzech mechanizmów: przechwycenia, zderzenia i dyfuzji. Pierwsze dwa są bardzo skuteczne dla cząsteczek o średnicy powyżej 0,4 μm. Trzeci doskonale radzi sobie z tymi, których średnica mniejsza jest od 0,1 μm. Najbardziej problematyczne dla filtra są cząsteczki o średnicy około 0,3 μm; istnieje nawet stosowny termin nazywający ich rozmiar – MPPS (Most Penetrating Particle Size). To właśnie skuteczność filtra w ich zatrzymywaniu determinuje jego klasę, zgodnie z normą PN-EN 1822- 1:2009:

Nie należy ufać zapewnieniom, że jakiś filtr jest równie dobry jak filtr EPA lub HEPA. Najpewniej nie został on w ogóle zbadany lub nie spełnił powyższych wymagań. Tabela pokazuje również, że choć dawną klasę HEPA podzielono, to zachowano ciągłą numerację, tak by - zgodnie z intuicją – wyższa liczba zawsze oznaczała większą skuteczność.

(fot. Philips/FC9256)

Kolejną cechą różniącą poszczególne rodzaje filtrów EPA/HEPA jest możliwość ich mycia. Nowoczesne odkurzacze mają zmywalne filtry, które jednak są o wiele droższe niż te, które z założenia należy wymieniać. Zatem, jeśli taki filtr, oczywiście po dłuższej niż w przypadku zwykłego eksploatacji, ulegnie zniszczeniu, należy być przygotowanym na relatywnie wysokie koszty jego wymiany – dobrze jest poznać je przed zakupem konkretnego modelu odkurzacza.

Odkurzacze bezworkowe

Warto wspomnieć również o odkurzaczach bezworkowych (cyklonowych), które ze względu na swoją konstrukcję oszczędzają filtrowi uderzeń dużych cząsteczek zanieczyszczeń, co zwiększa jego żywotność. Zazwyczaj nie oznacza to jednak ostatecznie tańszej eksploatacji, gdyż filtry EPA/HEPA do odkurzaczy bezworkowych są droższe niż te do zwykłych.

Co więc zyskujemy, decydując się na zakup odkurzacza bezworkowego? Stałą moc ssącą (powinna wynosić min. 300 W), która w zwykłych odkurzaczach spada wraz z zapełnianiem worka, a co za tym idzie – stałą wydajność filtra, który takiej mocy wymaga. Ergo – lepsze czyszczenie i filtrację. Pogodzić musimy się jednak z opróżnianiem pojemnika z kurzem, nieopakowanym w papierowy worek.

Odkurzacze workowe

(fot. Samsung/SC9580)

Decydując się na odkurzacz workowy, należy zwrócić uwagę – nomen omen – na worek. Bowiem to właśnie ten element odpowiada za to, w jakim stopniu zanieczyszczenia zostaną w nim zatrzymane, a w jakim powędrują wraz z powietrzem do filtra. Worki lepszej jakości zatrzymują znaczną część zanieczyszczeń i dzięki temu przedłużają życie filtra. Są jednak droższe od tych najprostszych, co nie powinno dziwić.

Teoria za nami, co na rynku?

Mając już pewną wiedzę na temat odkurzaczy, przystąpić możemy do krytycznej oceny ofert najpoważniejszych na rynku producentów. Ilość dostępnych produktów przyprawić może o zawrót głowy, dlatego już na początku zastosować trzeba pewne ograniczenia, którymi będziemy się kierować. A zatem wybrać, czy odkurzacz ma być workowy, czy bezworkowy, jak również znaleźć jego dodatkowe cechy, które są dla nas najistotniejsze.

Mogą być nimi: filtr klasy minimum E12, cicha praca odkurzacza i – rzecz jasna – jego cena. W artykule Ranking odkurzaczy z filtrem HEPA przedstawimy tabele zawierające odkurzacze workowe spełniające te warunki, podzielone na 4 kategorie cenowe: do 400 zł, do 600 zł, do 800 zł oraz droższe, jak również odkurzacze bezworkowe: do 500 zł, do 700 zł oraz droższe.

Całej prawdy pokazać się nie da

Zrezygnowaliśmy z umieszczania w tabelach nazw dołączanych przez producentów końcówek ssących, rozlicznych systemów sterujących obiegiem powietrza w odkurzaczu itp. Nie wynika to z faktu, że uznajemy te dane za nieistotne, a z tego, iż w zestawieniu tym stanowiłyby jedynie puste, nieporównywalne określenia. Nie należy jednak zapominać, że dodatkowe wyposażenie odkurzacza ma istotny wpływ zarówno na wygodę użytkowania, jak i cenę urządzenia, zaś zastosowany system przepływu powietrza – na jakość filtracji. Są to kwestie, które wymagają samodzielnego zbadania przed podjęciem decyzji o zakupie, podobnie jak dostępność i ceny dedykowanych worków i filtrów.

A i ta, którą pokazać można, wymaga interpretacji

Oceniając odkurzacze na podstawie zawartych w tabelach danych, należy mieć też świadomość, że maksymalna głośność odkurzacza jest nierozerwalnie związana z jego maksymalną mocą ssania. Niekiedy więc lepszym wyborem okazuje się być odkurzacz głośniejszy, ale o większej mocy, ponieważ dzięki regulacji można w nim samodzielnie wybrać złoty środek między hałasem a wydajnością; podczas gdy ciche modele dokonają tego wyboru za nas, pracując z niższą maksymalną mocą ssania.

Krzysztof Chrząszcz