Baseny - kąpiel pod chmurką

W zgłoszeniu trzeba określić, jaki obiekt chcemy budować, jaki jest zakres prac z tym związany i kiedy zamierzamy rozpocząć budowę. Jeśli chcemy zbudować basen o powierzchni powyżej 30 m2, musimy uzyskać zezwolenie na jego budowę. Do tego konieczny będzie projekt, stworzony przez osobę z uprawnieniami.

Ile to będzie kosztować

(fot. Wodex)

Gdyby do zażywania kąpieli w ogrodzie wystarczyło zbudować zbiornik i napełnić go wodą, nikt nie zawracałby sobie głowy instalacjami do jej czyszczenia, odkażania czy podgrzewania. Ale że latem w każdym takim zbiorniku już po tygodniu pojawiają się glony, wiatr nawiewa liści i pyłu, a w chłodne dni woda wcale nie zachęca do kąpieli, posiadacz basenu jest szczęśliwy dopiero wtedy, gdy basen wyposaży jak należy!

W ofertach firm budujących basenytrzeba zatem zwracać uwagę nie tylko na koszt wybudowania niecki, ale również na cenę urządzeń do czyszczenia i podgrzewania wody, filtrów, rur doprowadzających wodę, osłon, oświetlenia, a także preparatów dezynfekujących. Warto przy tym wiedzieć, że koszty akcesoriów nie zależą od konstrukcji niecki – można je dobierać dowolnie – według własnego uznania.

Wyraźne różnice w kosztach wiążą się z miejscem instalacji układu filtrującego oraz współpracującej z nim pompy, które możemy zamontować w wybranym pomieszczeniu domu (np. w piwnicy) lub – co wiąże się z dodatkowymi wydatkami – w oddzielnym budynku technicznym.

Warto też rozważyć budowę basenu z tzw. obejściem, które w razie awarii umożliwia dostęp do basenu z każdej strony, bez odkopywania go dookoła i demontażu fragmentów niecki – czyli bez większych nakładów.

Niestety obejście znacznie podnosi koszty całej inwestycji.

Konstrukcja basenu

Podstawowymi elementami konstrukcyjnymi basenu są ściany oraz płyta denna. Niecki mogą być prefabrykowane: mniejsze w – całości, a większe – przygotowywane w fabryce w elementach do składania na miejscu budowy.

Zagłębiony czy na powierzchni?

Niecka basenowa może być częściowo lub całkowicie zagłębiona w gruncie bądź spoczywać bezpośrednio na nim. Rozwiązanie dostosować trzeba przede wszystkim do poziomu wód gruntowych. Jeśli woda gruntowa jest tuż pod powierzchnią terenu, nie zaleca się budowania basenu zagłębionego.

Gdy takich przeciwwskazań nie ma i zdecydujemy się na basen zagłębiony w gruncie, jego ściany i dno powinny być zaprojektowane i wykonane tak, by nie uległy uszkodzeniom, ani wskutek obciążeń od parcia gruntu otaczającego basen, ani wskutek parcia wody, którą napełniony jest zbiornik.

Więcej szczegółów

Budowane na miejscu.W basenach nazywanych tradycyjnymi niecka jest najczęściej żelbetowa; jej elementy mogą być monolityczne, to znaczy betonowane w deskowaniu tradycyjnym lub tzw. traconym – ze styropianu lub poliestru, mogą być też murowane z bloczków betonowych, przy czym zostawia się fragmenty do betonowania na budowie, aby w ścianach można było umieścić zbrojenie konstrukcyjne.

Sposób posadowienia niecki basenowej zależy przede wszystkim od poziomu wód gruntowych (fot. BWT)

Betonowe ściany basenu zbroi się kilkoma warstwami siatki mocowanej do rusztów wykonanych z prętów zbrojeniowych o średnicy 4,5–6 mm. Budowanie bezpośrednio na działce monolitycznej niecki żelbetowej to najtrwalszy, ale najdroższy i najbardziej czasochłonny sposób wykonania basenu. Takie baseny wykańcza się płytkami ceramicznymi, folią albo laminatem.

Prefabrykowane.Są to gotowe jednoczęściowe niecki o ustalonych wymiarach i kształtach lub niecki do składania z prefabrykatów, przystosowanych do łączenia na budowie i te wymagają zazwyczaj wykonania płyty dennej na zagęszczonym gruncie.

Gotowe niecki basenowe mogą być wykonane z cienkiej blachy aluminiowej lub stalowej, z blachy z włóknem szklanym bądź z tworzywa sztucznego.

Niecki prefabrykowane składają się z segmentów, które mogą mieć jedną z niżej opisanych konstrukcji.

Szkieletowa drewniana.Ta zrobiona jest z drewna impregnowanego ciśnieniowo, wyłożona folią basenową.

Z blachy stalowej i aluminiowej.Jej elementy z uszczelkami na złączach przystosowane są do łączenia na śruby.

Z żywicy poliestrowej i polipropylenu. Konstrukcję basenu z tych materiałów tworzą trwałe płyty, odporne na uszkodzenia mechaniczne, a także na promieniowanie UV. Dostępne są także niecki prefabrykowane wykonane z żywic zbrojone włóknem szklanym. Niecki wykonane z tych materiałów nie wymagają wykładania od środka folią.

Wielkość basenu

Wielkość basenu dostosowuje się do liczby osób, które będą z niego równocześnie korzystać oraz do tego, czy będą one tylko pływać, czy też trenować skoki do wody. Jeżeli będą to tylko osoby dorosłe, dla każdej należy przyjąć 2,5 m szerokości niecki. Głębokość basenu do pływania powinna wynosić co najmniej 1,5 m. Dla skoczków potrzebny jest głębszy fragment basenu – z dnem na głębokości:

• 1,8–2 m – do skoków z brzegu,
• 2,3–2,7 m – do skoków z trampoliny.

Usytuowanie

O usytuowaniu basenu stacjonarnego w ogrodzie decyduje nośność gruntu oraz poziom wód gruntowych. W wybranym miejscu nie może przebiegać żadna instalacja podziemna, głębokość zbiornika wynosi bowiem przynajmniej 1,5 m, a więc więcej niż głębokość, na jakiej układa się instalacje wodne, kable energetyczne itp. Dobrze, by miejsce było zaciszne, nasłonecznione i położone z dala od drzew i wysokich krzewów, których liście lub igły mogłyby zanieczyszczać wodę, a ich korzenie – uszkadzać podziemne instalacje basenowe.

Warto, by miejsce to było osłonięte przed wzrokiem przechodniów i sąsiadów. Basen nie powinien też graniczyć z trawnikiem– warto więc zrobić tzw. obejście.

Konserwacja

Każdy basen wymaga okresowego czyszczenia i konserwacji. Służą do tego odpowiednie akcesoria – od zwykłych ręcznych szczotek do skomplikowanych urządzeń automatycznych.

Podstawowymi przyrządami, potrzebnymi w każdym basenie ogrodowym, są podbieraki do liści oraz zanieczyszczeń. Najczęściej są to przyrządy wykonane z lekkich materiałów, umocowane na długiej rurze teleskopowej.

Konstrukcja zadaszenia basenu złożona z przesuwnych segmentów, poruszających się po prowadnicach na wbudowanych kółkach. Przy otwieraniu przykrycia teleskopowo chowają się jeden w drugi (fot. Gracja)

Mogą być wyposażone w skrobaki, ułatwiające usuwanie zanieczyszczeń z dna basenu. Jeżeli basen jest wyposażony w specjalne gniazdo przyłączeniowe, można kupić zestaw do odkurzania ręcznego, złożony z teleskopowej rury, przewodu i szczotki ssącej oraz filtru.

Można też kupić znacznie droższy odkurzacz samobieżny, sterowany mikroprocesorem lub pilotem.

Czysta przyjemność

Woda w basenie powinna odpowiadać wymaganiom stawianym wodzie pitnej, dlatego musi być poddawana uzdatnianiu mechanicznemu i chemicznemu.

Uzdatnianie mechaniczne. W basenach stosuje się filtry mechaniczne – piaskowe, żwirowe, żwirowo-antracytowe – zatrzymujące osady i zanieczyszczenia. Najczęściej stosuje się urządzenia pozwalające na cztero-, sześciokrotną wymianę wody w baseniew ciągu doby.

Filtry wyposażone są w manometr, wskazujący stopień zanieczyszczenia złoża; po przekroczeniu określonego poziomu zanieczyszczenia filtru trzeba go przepłukać. W małych basenach domowych stosuje się też wymienne wkłady filtracyjne z siatki stalowej, poliestrowej lub polietylenowej. Niestety, trzeba je często wymieniać.

Uzdatnianie chemiczne i preparaty dezynfekujące.Dezynfekcja wody zapobiega rozwojowi glonów, a także poprawia odczyn pH (właściwy, tj. zasadowy poziom odczynu pH wody w basenie to ok. 7,2–7,6; niższa wartość pH może powodować podrażnienia oczu i skóry oraz rdzewienie konstrukcji metalowych, a w wodzie o wyższym pH wytrącają się związki wapnia).

W basenach domowych najczęściej stosuje się dezynfekcję chlorem łączoną (chlor i ozon, chlor i promienie UV) lub – rzadziej – bezchlorową (promieniami UV, ozonem, bromem, jodem, tlenem aktywnym). Preparaty – w postaci płynów lub granulatów przeznaczonych do rozpuszczenia w wodzie – muszą być dodawane w sposób ciągły, by zapewnione było stałe ich stężenie. Dozowanie może być ręczne lub automatyczne.

Metodą inną niż dodawanie gotowych preparatów jest wytwarzanie chloru przez elektrolizę soli kuchennej (NaCl). Do wody basenowej dodaje się sól i przepuszcza tę wodę przez urządzenie, w którym są zainstalowane elektrody. Na skutek rozkładu soli wytwarza się chlor. Jest to metoda tańsza niż ciągłe dozowanie związków chloru.

Ozonowanie, choć bardzo skuteczne, w prywatnych basenach stosuje się rzadko ze względu na wysokie koszty inwestycyjne.

Woda pod ochroną

Osłony basenowe są konieczne w każdym basenie ogrodowym – ograniczają przedostawanie się do wody zanieczyszczeń, zapobiegają stratom ciepła, ułatwiają nagrzewanie się wody, zmniejszają parowanie oraz zabezpieczają przed wypadkami.

Pokrywa wykonana z bąbelkowej folii polietylenowej; zabezpiecza basen przed zanieczyszczeniami oraz (latem) przed stratami ciepła w nocy (fot. Polder)

Odpowiednio do pory roku basen ogrodowy można przykryć inną przesłoną: latem folią, która chronić będzie wodę przed stratami ciepła w nocy, na zimę – mocną tkaniną gumowaną.

Pokrywy basenowe.Najczęściej wykonuje się je z polietylenowej folii bąbelkowej, pianki lub siatki. Mogą być typu żaluzjowego lub segmentowe przesuwne, z napędem ręcznym albo automatycznym, sterowane pilotem.

Zadaszeniew połączeniu z bezpośrednim podgrzewaniem wody basenowej umożliwia korzystanie z kąpieli w basenie odkrytym nie tylko latem, ale także wczesną jesienią i późną wiosną. Występuje w nich tzw. efekt szklarniowy: przestrzeń między zwierciadłem wody i przykryciem działa jak izolator.

Zadaszenia basenów.Wykonuje się je zazwyczaj z jednorodnych lub komorowych płyt z poliwęglanu, montowanych na konstrukcji wsporczej z profili aluminiowych. Zadaszenia mogą być także wykonane z częściowo zbrojonej folii PVC. Osłony takie mogą mieć dowolne wymiary i kształty, np. kopuły, ostrosłupa, połówki walca. Pozwalają zaoszczędzić nawet 60% kosztów ogrzewania i czyszczenia wody.

Konstrukcja zadaszenia może się składać z przesuwnych segmentów, które przy otwieraniu przykrycia chowają się jeden w drugi. Szczelność zadaszenia zapewniają gumowe uszczelki między segmentami.

Aby przed wejściem do basenu nie przesuwać dużego fragmentu osłony, w jednej z jej ścianek można zamontować drzwi, a latem całą konstrukcję, która nie jest przytwierdzona na stałe, przesunąć poza obrys basenu.

Emilia Rosłaniec