Malowanie pomieszczeń - krok 1. Ocena stanu powierzchni ścian
Zakres prac przy odnawianiu powierzchni ścian i sufitów uzależniony będzie od ich stanu i pożądanej jakości wykończenia.
Przed przystąpieniem do robót musimy więc sprawdzić:
- rodzaj starej farby i jej przyczepność do tynku - określimy to przez próbę szorowania na mokro oraz odrywania taśmy malarskiej, naklejonej na krzyżowe nacięcia powłoki. Gdy farba schodzi podczas szorowania lub odrywa się wraz z taśmą, trzeba ją usunąć;
- rodzaj i wielkość uszkodzeń tynków - informacje te przesądzają o sposobie ich naprawy. Niewielkie wykruszenia i pęknięcia można zaszpachlować, ale odpadający tynk należy skuć i nałożyć na nowo;
- obecność zacieków, plam, ognisk zagrzybienia - wymagać będą nałożenia farby izolującej bądź preparatu grzybobójczego;
- gładkość tynku - jeżeli nie jest niezadowalająca, możną ścianę wyrównać, nakładając gładź gipsową. Z koniecznością wygładzenia musimy się też liczyć, jeśli starą powłokę trzeba będzie zeskrobać.
Malowanie pomieszczeń - krok 2. Przygotowanie pomieszczenia
Wnętrze przeznaczone do malowania najlepiej opróżnić z mebli i innego wyposażenia, pozostawiając jedynie trwale osadzone mocowania szafek, karniszy. Jeżeli mebli nie da się wynieść, ustawia się je na środku pokoju i przykrywa dokładnie folią malarską. Zabezpieczyć należy także podłogę - najlepiej dwuwarstwowo - folią i tekturą, która wchłonie rozchlapaną farbę i wodę. Listwy przypodłogowe, zależnie od ich sposobu przytwierdzenia, zdejmujemy z zaczepów bądź oklejamy taśmą malarską.
Przy oklejaniu sprawdźmy, czy taśma nie spowoduje odrywania powłoki ozdobnej listwy przy jej usuwaniu. Dotyczy to też laminowanych opasek otworów drzwiowych i okiennych. Przed malowaniem musimy zabezpieczyć gniazdka i wyłączniki, wyjmując je z puszek i owijając folią albo zaklejając je taśmą. Ze względów bezpieczeństwa, możemy to zrobić dopiero po wyłączeniu zasilania w rozdzielnicy.
Malowanie pomieszczeń - krok 3. Oświetlenie
Prace malarskie wymagają intensywnego oświetlenia. Jeżeli naturalne oświetlenie przez okna nie wystarczy, to - po zdjęciu opraw oświetleniowych i żyrandoli - warto ustawić robocze źródło światła - stojące lampy halogenowe lub w punktach podłączania żyrandoli założyć tymczasowe oprawki. Poza tym przyda się dodatkowe, miejscowe oświetlenie z reflektorka halogenowego, padające skośnie do odnawianej powierzchni, co pozwoli na kontrolę gładkości i wychwycenie ewentualnych niedoróbek. Źródła światła trzeba chronić przed zachlapaniem farbą, zakładając prowizoryczne osłony z kartonu.
Malowanie pomieszczeń - krok 4. Mycie
Powłoki malarskie, które są w dobrym stanie i nie wymagają naprawy oprócz punktowych zaszpachlowań po wkrętach i gwoździach, wystarczy przed malowaniem odkurzyć, a następnie umyć wodą z dodatkiem mydła malarskiego albo uniwersalnego detergentu. Płyn nanosi się za pomocą często płukanej gąbki, przy czym woda nie powinna ściekać intensywnie po ścianie, zalewając podłogę. Środek myjący można też nakładać opryskiwaczem i przecierać systematycznie wyciskaną gąbką, co będzie szczególnie wygodne przy myciu sufitu.
Zanieczyszczenia, których nie dało się usunąć, wymagają przetarcia np. rozpuszczalnikiem, w przypadku rdzawych zacieków i plam po dymie - wstępnego pomalowania farbą izolującą.
Malowanie pomieszczeń - krok 5. Zmiękczanie starej powłoki
Ścian malowanych uprzednio farbami wapiennymi lub klejowymi nie można bezpośrednio pokryć farbami dyspersyjnymi, taką starą powłokę trzeba będzie usunąć. Również łuszczące się powłoki emulsyjne muszą zostać zeskrobane do surowego tynku. Farby wapienne i klejowe dość łatwo odchodzą od podłoża po zwilżeniu i spęcznieniu. Najlepiej przeprowadzić to dwuetapowo opryskiwaczem. Wstępne zwilżenie mgiełką wodną ułatwia wsiąkanie następnej porcji wody i zapobiega jej ściekaniu po powierzchni suchego tynku.
W przypadku starych farb emulsyjnych, próba ich usunięcia przez zmiękczanie może być nieskuteczna, jeśli pokrycie będzie szczelne, niepozwalające na penetrację wody w głąb powłoki. Zmiękczanie powłoki preparatami rozpuszczalnikowymi albo ługującymi stosuje się do farb olejnych, używanych dawniej do malowania lamperii. Preparaty te nanosi się zgodnie z instrukcją producenta, przestrzegając zasad bezpieczeństwa (wentylacja pomieszczeń, ochrona przed żrącymi właściwościami ługu).
Malowanie pomieszczeń - krok 6. Usuwanie starej farby
Zmiękczone powłoki łatwo zeskrobać płasko prowadzoną szpachelką. Jej końce powinny być zaokrąglone, aby uchronić tynk przed porysowaniem. Niekiedy, przy wielowarstwowym pokryciu farbą, czynność zmiękczania i skrobania trzeba będzie powtórzyć. Po wstępnym usunięciu starej powłoki, powierzchnię ścian należy przeszlifować papierem ściernym granulacji 60-80. Zmatowienie podłoża przez szlifowanie jest też niezbędne na powierzchniach pokrytych farbą rozcieńczalnikową (lamperie).
Malowanie pomieszczeń - krok 7. Naprawa ubytków
Zależnie od rodzaju tynku i wielkości uszkodzeń, do wypełnienia używamy drobno- lub gruboziarnistych zapraw gipsowych. W przypadku długich wąskich pęknięć, szczelinę wypełnia się masą akrylową, co może zapobiec ponownemu pojawieniu się uszkodzenia. W miejsca, gdzie tynk odspoił się od podłoża, konieczne będzie odkucie uszkodzonego fragmentu i nałożenie nowej warstwy.
Najczęściej stosuje się zaprawę gipsową, jednak na ścianach z tynkiem cementowo-wapiennym takie miejsca będą się odznaczać. W efekcie całą ścianę trzeba pokryć gładzią. Można jednak spróbować nałożyć tynk tego samego rodzaju i o podobnym uziarnieniu, co użyty pierwotnie. W przypadku drobnych rys i ubytków można użyć akrylu lub gipsu.
Malowanie pomieszczeń - krok 8. Izolowanie plam
Do maskowania trudnych do usunięcia rdzawych zacieków, plam po sadzy czy nikotynie stosowane są specjalne farby izolujące, bo w takich rejonach - nawet po wielokrotnym malowaniu zwykłą farbą - widoczne będą przebarwienia. Są to produkty rozpuszczalnikowe i wodorozcieńczalne o matowej powłoce, na które po wyschnięciu można nanosić zwykłe farby ścienne. Można także ich użyć jako powłoki ostatecznej (dekoracyjnej) w miejscach narażonych na zabrudzenia i wilgoć. Zastępują one wtedy np. tzw. lamperię, malowaną dawniej farbami olejnymi.
Przy powierzchniowym zagrzybieniu trzeba dokładnie zeskrobać nalot i wyszorować powierzchnię przy pomocy twardej szczotki, wodą z dodatkiem środka zawierającego związki chloru, mającego silne działanie dezynfekujące. Po spłukaniu i wyschnięciu, ścianę trzeba pomalować preparatem grzybobójczym - przynajmniej dwukrotnie, aby środek całkowicie wniknął w zagrzybioną powierzchnię.
Malowanie pomieszczeń - krok 9. Nakładanie gładzi
Nałożenie gładzi gipsowej lub polimerowej na chropowatą bądź naprawianą powierzchnię ściany czy sufitu pozwala na uzyskanie gładkiej płaszczyzny pod farbę. Jednak gładź gipsowa nie nadaje się do wyrównywania powierzchni, gdy odchylenia od płaszczyzny przekraczają 5 mm. W takich miejscach wstępnie wyrównujemy ścianę masą szpachlową, potem na całą powierzchnię naciągamy gładź. Najwygodniejsze w użyciu są gotowe polimerowe masy do wygładzania, które nakłada się na wstępnie naprawione i zagruntowane podłoże.
Materiał nanosi się pacą ze stali nierdzewnej jednolitą warstewką o grubości nie większej niż 2 mm. Następnie powierzchnię wyrównuje się krawędzią pacy, zdejmując z niej każdorazowo zebrany materiał przy pomocy szpachelki. Pierwsza warstwa jest z reguły dość nierówna, po wyschnięciu i oszlifowaniu nakładamy drugą warstwę. Ostateczne wygładzenie uzyskamy po przeciągnięciu powierzchni papierem ściernym, siatką bądź gąbką o uziarnieniu 100-120. Szlifowanie powoduje duże zapylenie pomieszczenia drobnymi cząsteczkami.
Po skończonej pracy należy pokój dobrze wywietrzyć, a pył usunąć, najlepiej przy użyciu separatora podłączanego do odkurzacza. Bezpośrednie skorzystanie z domowego odkurzacza może narazić go na uszkodzenie (zablokowanie przepływu powietrza). Żeby tego uniknąć można zastosować gładzie obrabiane wyłączenie na mokro bez szlifowania.
Malowanie pomieszczeń - krok 10. Gruntowanie
Gruntowanie przed malowaniem wykonuje się w przypadku nakładania farby na powierzchnie surowe, naprawiane bądź szlifowane. Zabieg ten ma na celu wyrównanie chłonności i utwardzenie podłoża, nie jest zalecane zatem na ścianach już przykrytych farbami dyspersyjnymi. Preparat gruntujący aplikuje się pędzlem ławkowcem na odkurzoną powierzchnię w taki sposób, by nie tworzyć zacieków. Grunt nanosi się najczęściej w dwóch warstwach, a do malowania można przystąpić po całkowitym wyschnięciu preparatu.
Stosowane niekiedy gruntowanie przy użyciu rozcieńczonej farby nawierzchniowej nie ma żadnego uzasadnienia i niepotrzebnie zwiększa wilgotność podłoża. Jedynie przy wyborze intensywnych odcieni utworzenie barwnego podkładu pozwala ustalić miejsca, gdzie występuje gorsze pokrycie, i nałożyć dodatkową warstwę kolorowej farby przed ostatecznym pomalowaniem.
Malowanie pomieszczeń - krok 11. Malowanie sufitu
Prace zaczynamy zawsze od sufitu. Do pomalowania pędzlem naroży i innych zakamarków potrzeba będzie drabina. Resztę powierzchni pokrywamy farbą nanoszoną długim wałkiem z drążkiem z poziomu podłogi. Ważne jest umiejętne nabieranie na wałek farby - nie można go głęboko zanurzać, bo farba będzie kapać, nawet po przeciągnięciu po kratce ociekowej. Wykorzystanie kuwety malarskiej, którą warto wyłożyć przyklejoną folią, wymaga jej unieruchomienia i częstego napełniania. Przy pracy z pomocnikiem, farba może być dozowana pędzlem na wałek i odsączana na kratce ociekowej.
Wygodne malowanie sufitu zapewniają też niektóre wałki z pojemnikiem lub dozownikiem, ale wiąże się to z ich dość kłopotliwym myciem po użyciu. Farbę nakładamy równoległymi pasami, starając się utrzymać równomierne pokrycie, następnie rozprowadzamy w kierunku poprzecznym, działając zawsze na mokrej powłoce. Po wyschnięciu jakość powłoki najlepiej ocenić z poziomu drabiny i zdecydować o nałożeniu kolejnej warstwy.
Malowanie pomieszczeń - krok 12. Malowanie ścian
Malowanie ścian rozpoczynamy od wyznaczenia linii odcięcia kolorów, jeśli sufit jest biały, a ścianom nadamy inna barwę. Rozgraniczenie może przebiegać wzdłuż styku ściany i sufitu, wtedy wystarczy staranne rozprowadzenie farby pędzlem z osłoniętym sufitem, np. sztywnym kartonem. Przy wykończeniu styku tzw. fasetą (zaokrągleniem) lub pozornej zmianie wysokości pomieszczenia - linię zaznaczamy na suficie (optycznie podwyższa to wnętrze) lub na ścianach (wtedy uzyskujemy wrażenie obniżenia sufitu). Prostą linię wyrysujemy pokrytym suchym pigmentem sznurem traserskim.
Po naprężeniu wzdłuż całej długości ściany, odciągamy go w środku i puszczamy - sznur pozostawi odbicie pigmentu w idealnie prostej linii. Nieco powyżej tego śladu (od strony sufitu) naklejamy taśmę malarską, zwracając uwagę na dokładne jej przyklejenie, zwłaszcza wzdłuż krawędzi od strony przewidzianej do malowania. Pasy linii odcięcia, narożniki i trudno dostępne miejsca malujemy w pierwszej kolejności pędzlem i wyrównujemy farbę krótkim wałkiem. Do pokrycia reszty powierzchni ścian użyjemy długiego wałka na drążku, co ułatwi aplikację na górnych partiach ściany.
Farbę nakładamy skośnymi pasami tworzącymi liter V, następnie wygładzamy ruchami w pionie, sprzyjającymi równomiernemu rozprowadzeniu farby nawet na niezbyt gładkim i równym podłożu. Wałka nie należy zbyt mocno dociskać ani przesuwać szybkimi ruchami - powoduje to wyrzucanie kropelek farby, które opadną np. na odnowiony już sufit. Trzeba przestrzegać zasady "mokre na mokre", brzegi malowanej powierzchni powinny być zcieniowane, czyli pokryte coraz cieńszą warstwą farby. Przy kolejnym nałożeniu nowej porcji farby zostaną ostatecznie nią pokryte podczas rozprowadzania.
Po przeschnięciu pierwszej warstwy (przeciętnie po 2-3 godzinach) z reguły nakładamy drugą warstwę, stosując tą samą technikę malowania co poprzednio. Taśmę z odcięciem kolorów zrywamy przed ostatecznym wyschnięciem farby, co uchroni jej brzeg przed postrzępieniem. Ewentualne miejscowe poprawki wymagają nałożenia farby na dość dużej powierzchni z efektem cieniowania, aby nie utworzyć uskoku powłoki w rejonie jej pogrubienia.
Malowanie pomieszczeń - krok 13. Materiały
Wybór farby do malowania ścian i sufitu zależy od przeznaczenia pomieszczenia, wymagań odnośnie właściwości powłoki oraz planowanych wydatków na jej zakup. Różnorodność dostępnych farb pozwala na optymalny dobór do konkretnych warunków użytkowania, przy czym materiały te mogą mieć bardzo zróżnicowane ceny. Wstępnie o przydatności można wnioskować z podziału na farby emulsyjne (najtańsze), akrylowe (o średniej cenie) i lateksowe (najdroższe), ale uszczegółowienie ich charakterystyki znajdziemy na etykiecie i w karcie technicznej konkretnego wyrobu.
Orientacyjną ilość potrzebnej farby określa się na podstawie nominalnej wydajności, podawanej przez producenta, w praktyce ulega ona wahaniom w związku z gładkością i chłonnością podłoża. Przyjmuje się na ogół możliwość pokrycia 10-12 m2 powierzchni litrem farby przy jednokrotnym malowaniu. Zależnie od zakresu robót przygotowawczych, oprócz farby potrzebny będzie preparat gruntujący, masa szpachlowa albo tynk, gładź polimerowa, masa akrylowa, środki do zmywania i zmiękczania powłoki malarskiej, taśma malarska i materiały ścierne (papier, siatka lub gąbka).
Malowanie pomieszczeń - krok 14. Narzędzia
Komplet narzędzi obejmuje pędzle, wałki i akcesoria ułatwiające pracę. Wystarczą dwa rodzaje pędzli do wykańczania i malowania w trudno dostępnych miejscach z miękkim włosiem o szerokości np. 1 i 2 cale. Do gruntowania przyda się pędzel ławkowiec, który można wykorzystać też do zmywania. Podstawowym sprzętem będą wałki o długości ok. 30 i 10 cm z włosiem dobranym do rodzaju farby oraz drążek teleskopowy, pozwalający na malowanie sufitu z poziomu podłogi. Do nabierania farby na wałek potrzebna będzie kuweta bądź kratka ociekowa.
Zestaw narzędzi uzupełnią przybory do przygotowania powierzchni, takie jak szpachle i pace ze stali nierdzewnej, pace do mocowania papieru lub siatki ściernej, opryskiwacz, gąbki i wiadra. Nie obędziemy się także bez drabiny, najlepiej z podestem do odkładania narzędzi.
Jak odmienić kuchnię w jeden dzień?
Redakcja BudujemyDom
Dodaj komentarz