Minęło 250 lat od odkrycia przez amerykańskiego polityka i fizyka Beniamina Franklina, istoty zjawiska wyładowania atmosferycznego. Odkrycie to umożliwiło wynalezienie piorunochronu.
Groźny żywioł
Prawdopodobieństwo uderzenia pioruna zależy od częstotliwości i siły burz w danym rejonie, siły wyładowań atmosferycznych i rodzaju zabudowy. Istotne jest także położenie obiektu w terenie – na wzniesieniu czy w dolinie, a także w określonym regionie kraju.
Częstotliwość występowania burz zależy od pory roku. W Polsce mamy średnio 20-25 dni burzowych w roku. Obszary leżące na północ od 51°30’ szerokości geograficznej północnej (w pobliżu tej linii leżą Żary, Ostrów-Wlkp., Sieradz, Tomaszów Maz., Radom, Lubartów i Włodawa) mają średnio ok. 20 burzowych dni w roku, a położone na południe od niej – ok. 25. Są jednak że regiony ze średnią ok. 15 dni (Warmińsko-Notecki, Mazurski i Warmińsko-Biebrzański) oraz takie, w których wskaźnik ten osiąga aż 27 dni (Karpacki). Wynika to z ukształtowania terenu – na południu Polski występują wyżyny i góry. Większość burz przypada na wiosnę i lato.
Choć zjawisko burzy jest nam dobrze znane, nie zawsze zdajemy sobie sprawę z występującego zagrożenia. Należy pamiętać, że niebezpieczne jest nie tylko bezpośrednie uderzenie pioruna, ale także dalsze wyładowania nawet w odległości 1,5 km. Na otwartej przestrzeni groźne może być tzw. „napięcie krokowe” powstające w pobliżu obiektu uderzonego przez piorun. Na czym polega? W wyniku rozchodzenia się prądu po powierzchni ziemi powstają różnice potencjałów pomiędzy różnymi punktami. Z tego powodu osoba stojąca w rozkroku lub dwie osoby stojące w pewnym oddaleniu od siebie, ale trzymające się za ręce mogą ulec porażeniu.
W domu bezpiecznie
Uderzenie pioruna w niezabezpieczony dom może spowodować pożar. Nawet jeśli nie dojdzie do aż tak poważnego zagrożenia, to wyładowania mogą powodować przepięcia groźne przede wszystkim dla urządzeń elektronicznych znajdujących się wewnątrz. Dlatego budynki i ich wyposażenie wymagają ochrony odgromowej. W wielu przypadkach powinna to być ochrona zewnętrzna - piorunochron. Oprócz ochrony zewnętrznej należy stosować także wewnętrzną – nawet wtedy, gdy ta pierwsza nie jest wymagana.
Ogólnie można przyjąć, że niewielkie i niezbyt wysokie budynki mieszkalne otoczone wyższymi obiektami, usytuowane na nizinach nie wymagają ochrony zewnętrznej. Natomiast w konkretnym przypadku ocenę zagrożenia oraz ewentualny projekt i wykonanie ochrony może zrobić tylko specjalista. Źle dobrana i wykonana ochrona może w pewnych sytuacjach nawet zwiększyć zagrożenie, zamiast je ograniczyć.
Pobierz wersję pdf: Piorunochrony
