| Furtka to symboliczny łącznik ze światem zewnętrznym. Kontrola wejść na naszą posesję jest integralną częścią struktury bezpiecznego domu. Wygodne komunikowanie się z osobami stojącymi u naszych wrót umożliwia cała gama domofonów i, bardziej zaawansowanych, wideofonów. Wobec szerokiej oferty tych produktów, warto zapoznać się z najważniejszymi elementami poszczególnych rozwiązań, a wtedy wybór tego najlepszego na pewno będzie łatwiejszy. Praktyczna wiedza Wybierając domofon zwróćmy przede wszystkim uwagę na jego funkcje i skonfrontujmy je z naszymi potrzebami. Im bardziej skomplikowane urządzenie, tym jego cena jest, oczywiście, wyższa. Wideofon kosztuje kilka, a nawet kilkanaście razy drożej niż domofon 1. Ale, jeśli z wnętrza domu nie widzimy furtki, jego zakup jest uzasadniony. Na pewno powinniśmy kupić urządzenie z tak wykonaną kasetą rozmówną, aby była odporna na warunki atmosferyczne (kasety hermetyczne lub z daszkiem osłaniającym urządzenie). Trwała i odporna na uszkodzenia mechaniczne będzie kaseta metalowa, zabezpieczona antykorozyjnie lub nierdzewna. Kasety z tworzywa sztucznego są mniej trwałe i nadają się raczej do instalowania wewnątrz. Wszelkie bramofony są bardziej odporne na uszkodzenia mechaniczne i akty wandalizmu, jeśli mają klawiaturę sensorową (dotykową). Kamera – w przypadku wideofonu – powinna być tak umieszczona i zabezpieczona, aby trudno było ją zniszczyć. Sprawdźmy też, w jakich temperaturach urządzenie może pracować. Typowa kamera wytrzyma mróz do -10°C. W naszych warunkach klimatycznych trzeba przewidzieć temperaturę nawet poniżej – 20°C. Sprawność zapewni wówczas kamerze układ ogrzewania. Bramofony są produkowane w wersji na- i podtynkowej. Można też znaleźć urządzenia bardzo wąskie, przeznaczone do montażu na słupkach ogrodzeniowych. Najprostsze wideofony oraz te, w których odległość między kasetą rozmówną a unifonem (zaraz rozszyfrujemy terminologię!) przekracza 50 m, mogą być instalowane na tych samych przewodach co domofony. Natomiast wideofony o bardziej rozbudowanych funkcjach i rozmieszczone w większej odległości, wymagają przewodów koncentrycznych. Przy wymianie starego urządzenia na właśnie takie, należy się więc liczyć z koniecznością ponownego układania instalacji. Wiele domofonów i wideofonów jest oferowanych z bramofonem połączonym ze skrzynką na listy. Inna propozycja to domofon, w którym kaseta rozmówna jest wyposażona w mikroprocesor, trwale zapamiętujący kod bezpieczeństwa. Ten sam kod musi być wprowadzony do unifonu – w przypadku ukradzenia kasety nie da się jej podłączyć do innego unifonu. Satysfakcja, że nikt nie skorzysta z ukradzionej części jest jednak marną pociechą. Domofony i wideofony mogą być urządzeniami analogowymi, cyfrowymi lub analogowo-cyfrowymi. W przypadku analogowych aparatów każdy unifon musi być połączony z bramofonem oddzielnym kablem. Najczęściej nie podłącza się wówczas więcej niż dwa-trzy unifony. W rozwiązaniach cyfrowych liczba przewodów jest stała, niezależna od liczby użytkowników. Domofony cyfrowe oferują więcej funkcji dodatkowych, w porównaniu z urządzeniami analogowymi. Są to m.in. otwieranie drzwi wejściowych za pomocą kodu, dźwiękowa sygnalizacja niedomkniętych drzwi, możliwość podłączenia domofonu do systemu inteligentnego domu oraz automatyczne wykrywanie usterek. Połączeniem obu wymienionych rozwiązań jest system analogowo-cyfrowy: analogowe unifony współpracują z cyfrowym bramofonem. Często do otwierania zamka może służyć, oprócz kodu wprowadzanego na klawiaturze numerycznej, także karta kodowa. Domofon To niewątpliwie urządzenie elektroniczne, dzięki któremu porozumiemy się z osobą znajdującą się na zewnątrz przy furtce lub drzwiach wejściowych, ale również umożliwia ono komunikację między mieszkańcami wewnątrz budynku. To taki specyficzny układ: nadajnik – odbiornik – nadajnik. Ktoś dzwoni – kontroluję kto to jest i – wysyłam sygnał otwarcia furtki lub drzwi. Najprostsze systemy domofonowe (nazywane simplex) umożliwiają tylko rozmowę naprzemienną – osoba przy furtce w trakcie mówienia nie słyszy nas. Natomiast rozmowę jednoczesną umożliwia system duplex. Łatwo się domyślić, że jest to rozwiązanie wygodniejsze. Od strony mieszkania znajduje się unifon – beztarczowy aparat telefoniczny. Jego konstrukcja jest dosyć prosta, a najważniejsze elementy to głośnik, słuchawka i przycisk zwalniający rygiel zamka elektromagnetycznego. Obudowy unifonów zazwyczaj wykonane są z tworzywa sztucznego. Unifon montuje się najczęściej przy drzwiach wejściowych. Jeśli mamy dom kilkukondygnacyjny, zainstalowanie go na każdym piętrze oszczędzi nam biegania po schodach. To również możemy zaplanować na etapie projektowania domu. Drzwi zewnętrzne lub/i furtkę otwiera się po naciśnięciu przycisku. Niektóre unifony mają sygnalizację świetlną, informującą o tym, czy zostały one zamknięte. Unifon może mieć również funkcję interkomu, umożliwiającą np. porozumiewanie się z osobą znajdującą się w innym pomieszczeniu. Od strony zewnętrznej mamy do czynienia z bramofonem. Jest to niewielki panel montowany w ogrodzeniu lub na słupku przy furtce. Wyposażony jest w mikrofon i głośnik oraz przycisk wywołujący unifon. Odpowiadając na taki sygnał w większości unifonów trzeba posłużyć się słuchawką, ale dostępne są też urządzenia głośnomówiące. Korzysta się wtedy z głośnika umieszczonego na panelu urządzenia. Bramofon – przez profesjonalistów nazywany również kasetą rozmówną – może mieć jeden lub kilka przycisków wywołania. W wielu modelach domofonów są one podświetlane diodami. Kasety z jednym przyciskiem mogą być połączone z kilkoma unifonami znajdującymi się np. na różnych kondygnacjach domu jednorodzinnego. Kasety z kilkoma przyciskami stosuje się co prawda najczęściej w domach wielorodzinnych, ale znakomicie się sprawdzają w strzeżonych osiedlach domów jednorodzinnych. Każdy przycisk przypisany jest do innego mieszkania lub domu. Jeśli osiedlem opiekuje się ochroniarz, możliwe jest takie skonfigurowanie domofonu, że dźwięk wywołania odezwie się najpierw w portierni. Kasety bramofonów produkowane są z blachy stalowej lakierowanej lub nierdzewnej – aluminiowej bądź mosiężnej. |
Wideofon
Jeśli nazwy domofon, unifon, bramofon są poprzedzone członem „wideo”, oznacza to, że mamy do czynienia z urządzeniem, dzięki któremu nie tylko porozmawiamy z osobą przy furtce, ale również ją zobaczymy. Wideofon zachowuje wszystkie funkcje domofonu, jednak umożliwia także odbiór obrazu – służą do tego kamera na bramofonie oraz monitor na unifonie.
Kamera wideofonu umieszczana jest w kasecie. Wiele modeli jest wyposażonych w diody podczerwieni, które emitują światło niewidzialne dla oka ludzkiego, ale rejestrowane przez przetwornik kamery. Dzięki temu osoba stojąca w odległości do 1 m od kasety jest dobrze widoczna na ekranie monitora wbudowanego w unifon. Dostępne też są małe obiektywy, dzięki którym kamera jest w zasadzie całkowicie ukryta przed wzrokiem gościa. Kasety bramofonowe z kamerami produkowane są w wersjach natynkowych i podtynkowych. Obudowy natynkowe ze zrozumiałych względów są wzmocnione.
Obraz wygenerowany przez kamerę transmitowany jest do unifonu. Włączenie przekazu następuje w momencie naciśnięcia przycisku wezwania na kasecie. Najprostsze systemy pozwalają jedynie przekazać obraz, natomiast te bardziej rozbudowane umożliwiają dołączenie dodatkowych kamer, sekwencyjne przeglądanie obrazów, instalowanie dodatkowych monitorów i magnetowidu. Na jakość transmitowanego sygnału wpływa odległość między kasetą a unifonem. Producenci dopuszczają najczęściej dystans do 100 m. Przy odległości do 50 m do połączenia urządzeń używa się typowego przewodu płaskiego, większa oznacza konieczność zastosowania przewodu koncentrycznego. Optymalna wysokość, na jakiej powinna znaleźć się kamera to ok. 160 cm nad poziomem terenu.
Monitor umieszczony na panelu unifonu nie jest zbyt duży, najczęściej ma 4”, choć zdarzają się też monitory 5-calowe. Wyświetlają obraz monochromatyczny lub kolorowy. W tej drugiej opcji najczęściej stosuje się płaskie monitory LCD.
Wybór instalacji
W domach jednorodzinnych najczęściej wykonuje się instalacje przewodowe. Na zewnątrz stosuje się kable teletechniczne, przeznaczone do układania w ziemi. W zależności od tego, w jakim gruncie będzie kładziona instalacja i czy zostanie zabezpieczona rurą osłonową lub tylko przysypana ziemią, konieczne będzie zrobienie wykopu o głębokości od 80 do 20 cm.
Instalację wewnętrzną układa się w bruzdach pod tynkiem lub prowadzi na powierzchni ściany. Wymagane jest zachowanie określonych odległości tej instalacji od rur gazowych, kanalizacyjnych, wodociągowych oraz kabli elektrycznych. W miejscach krzyżowania się instalacji, domofonowa musi znaleźć się 50 cm ponad innymi.
Domofon bezprzewodowy, zwany jest też radiofonem, gdyż jego systemy są sterowane drogą radiową. Jest zasilany własnymi bateriami, więc nie wymaga żadnych robót ziemnych. Najczęściej kaseta rozmówna i moduł odbiorczy zasilane są zwykłymi bateriami, zaś słuchawka akumulatorkiem, który ładuje się, gdy spoczywa na „matce”. Takie domofony mają najczęściej zasięg ok. 400 m. W systemie można podłączyć kilka słuchawek do sterowania wejściem (działają wtedy na zasadzie pilota). W przypadku radiofonów konieczne jest zastosowanie w furtce zamka wyposażonego w elektrozaczep z pamięcią, który jest zwalniany po otrzymaniu krótko trwającego impulsu napięcia. Takie rozwiązanie ogranicza zużycie baterii w słuchawce.
Anna Grocholska
