| Właśnie doświetlenie pomieszczeń jest najczęściej definiowaną funkcją, którą mają spełniać okna. Ale trzeba pamiętać, że jest to jeszcze jeden rodzaj przegrody budowlanej, wobec której stawia się ostrzejsze wymagania, chociażby izolacyjności cieplnej. Z kolei ich liczba, wielkość oraz styl mają niebagatelny wpływ na wygląd budynku. Można to sobie wyobrazić tak – stoimy na pustej jeszcze działce i rozglądając się, analizujemy hipotetyczne ustawienie oraz rozplanowanie domu: kuchnia będzie z tej strony – bo dobrze widać wejście; salon będzie z tamtej strony – bo sąsiedzi nie będą widzieli, co robimy i kto nas odwiedza; sypialnia będzie z tamtej strony – rano nie będzie budziło nas słońce, albo salon będzie tutaj – bo jest stąd najpiękniejszy widok... itd. A gdyby tak ocenić usytuowanie domu i przeznaczenie poszczególnych pomieszczeń w kontekście poprawnego ich doświetlenia przez promienie słoneczne? Światło słoneczne ma ogromny wpływ na nasze zdrowie i samopoczucie, stąd tak ważne jest „wpuszczenie” go do domu w jak największej ilości. Z drugiej strony narzekamy, że przeszkadza nam w oglądaniu telewizji, komputerowcy też się przed nim odgradzają, razi w oczy, gdy biurko stoi przodem do okna. Spróbujmy bardziej praktycznie podejść do tego tematu... Kompas okienny W zależności od przeznaczenia, niektóre pomieszczenia domu potrzebują mniej światła, a niektóre całkiem odwrotnie. Prześledźmy tę zależność odnosząc się do stron świata symbolizujących określone natężenie promieni słonecznych – da nam to bowiem ogólne wyobrażenie, jakie okna w tych pomieszczeniach będą potrzebne i czy ze względu na korzystne usytuowanie okien nie powinniśmy zweryfikować planu rozmieszczenia pokoi. Pokój dzienny, salon, również gabinet – to pomieszczenia, w których światło dzienne nie musi być zbyt intensywne, ale wskazane jest, żeby docierało tam jak najdłużej. To podpowiada nam, że te pokoje powinny znajdować się w południowej lub zachodniej części domu. Jeżeli mają one być duże, warto przewidzieć ich doświetlenie oknami z wielu stron, gdyż łatwiej wtedy – przesłaniając określone ich partie zapewnić właściwe oświetlenie przy każdej pogodzie i o każdej porze dnia. Duże okna balkonowe czy przeszklone fragmenty ścian będą też znakomitym pomysłem. Położenie sypialni warto dopasować do upodobań, chociaż przy dobrym zaciemnieniu zasłonami czy żaluzjami i „sowa” będzie dobrze spała w sypialni „skowronka”. Znawcy tematu sprzyjają jednak opinii, że najkorzystniej jest, gdy okna znajdują się od wschodniej strony – poranne słońce ponoć wprawia w dobry nastrój i zachęca do pracy . A ponieważ w ciągu dnia w sypialni raczej nie przebywa się długo i można nie obawiać się konsekwencji braku intensywnego dziennego światła, można tam zaplanować okna o typowym, odpowiednim do powierzchni pokoju rozmiarze. Trochę inaczej wygląda to w sypialniach dla dzieci, gdyż są one jednocześnie ich pokojami dziennymi 3. Tu powinno się raczej zastosować położenie południe – zachód przy jednoczesnym zwróceniu uwagi na ustawienie łóżka w taki sposób, by promienie słoneczne „nie przeszkadzały” dziecku w jego codziennej drzemce. Panie gospodynie, które dużo czasu spędzają przy gotowaniu i, gdy są same w domu, lubią kontrolować wejście na posesję, zapewne od tej strony – bez względu na stronę świata – będą chciały mieć kuchnię. Jednak rozsądek podpowiada jej położenie od strony północnej lub wschodniej, ponieważ nadmiar słońca w tak ciepłym pomieszczeniu jest dość uciążliwy. Ponieważ w kuchni najkorzystniejsze jest światło rozproszone, które równo doświetli blaty robocze, poprawnym rozwiązaniem będzie tu ciąg okien długich i niezbyt wysokich, umieszczonych nad szafkami stojącymi, a pod wiszącymi. Równie dobry efekt zapewni duże okno wykuszowe lub narożne . Jeżeli w kuchni przewidziane jest również miejsce do spożywania posiłków, ono również mogłoby być doświetlone np. oddzielnym oknem. |
| Jadalnia w zasadzie nie wymaga specjalnego położenia względem stron świata. Na pewno pomieszczenie to będzie przyjazne w świetle rozproszonym i, gdy wyznaczymy jej miejsce narożne, warto umieścić tu okna w dwóch ścianach lub wykonać, niezwykle efektownie prezentujące się, okno wykuszowe. Przy jadalni wygodnie jest zaplanować taras, gdzie będzie można podawać posiłki latem. Wtedy jadalnię z tarasem może łączyć/oddzielać np. podwójne okno balkonowe. Trzeba pamiętać jednak, że jadalnia z widokiem na zachód, będzie miała po południu oświetlenie nisko położonym słońcem, którego promienie mogą oślepiać biesiadników. Łazienki i WC, skoro nie muszą mieć okien w ogóle, to znaczy, że mogą znajdować się tam, gdzie jest to konieczne. Nie muszą być powiązane ze stronami świata. Jednak umieszcza się w tych pomieszczeniach przynajmniej małe okienka, które polepszają w nich wentylację i ułatwiają przewietrzanie 6. Wiele osób odczuwa dyskomfort, gdy przebywając w takim intymnym miejscu są narażone na „podglądanie”, dlatego okna i tak są często przesłaniane. Z drugiej strony w miarę duże okno np. od strony północnej, ewentualnie wschodniej będzie sprzyjało bardzo ciekawemu naturalnemu oświetleniu tego pomieszczenia. Przedsionek oraz hol najkorzystniej jest zaplanować od strony północnej lub wschodniej. Zapewni to w tych pomieszczeniach ciepłą atmosferę i przyjemny nastrój, dzięki którym będzie się chciało wejść do domu. Efekt dadzą już niewielkie okna lub naświetla nad drzwiami, bardzo efektownie zaprezentują się ścianki z luksferów, a nawet okna witrażowe. Pomieszczenia gospodarcze (spiżarnię, pralnię, kotłownię, a nawet saunę) starajmy się umieścić raczej po północnej stronie domu. W pomieszczeniach tych okna nie muszą być duże, mogą być pojedyncze lub w ciągu i najlepiej o kształcie wydłużonego prostokąta, umieszczone dość wysoko. Taka zasada rozmieszczania okien pozostawia dużo miejsca do zagospodarowania ścian, a dzięki światłu odbitemu od sufitu otrzymujemy efekt równomiernego oświetlenia całego pomieszczenia. Klatki schodowe oraz korytarze mogą pojawiać się w różnych częściach domu. Najczęściej są one doświetlane pośrednio przez szyby w drzwiach wewnętrznych. W naszych okiennych rozważaniach problem pojawia się wówczas, gdy są na ostatniej kondygnacji lub przy zewnętrznej ścianie budynku. Wtedy trzeba tam „wpuścić” dużo bezpośredniego światła przez duże okna, ale równie dobre będą świetliki dachowe lub ścianki z luksferów . Prześledziliśmy korzystne względem stron świata usytuowanie okien w poszczególnych pomieszczeniach domu. Spróbujmy teraz przeanalizować ich wielkość oraz kształt tak, żeby zapewnić optymalną ilość światła naturalnego wewnątrz domu. Tadeusz Lipski Ciąg dalszy artykułu w formacie pdf: |
Pobierz wersję pdf: W stronę światła
