Bliżej nieba Okna dachowe są doskonałym sposobem doświetlenia pomieszczeń na poddaszu. Ilość przepuszczanego przez nie światła jest do 1,8 razy większa niż w przypadku zastosowania okien w ścianie szczytowej lub lukarnie. Oczywiście ilość ta uzależniona jest również od kąta nachylenia dachu, w którym okno jest zamontowane. W przypadku połaci o małym kącie więcej światła dostarczą okna dłuższe, natomiast w dachach stromych krótsze.
Co wybrać?
Typowe okna dachowe mają wymiary od 55×78 cm do 114×140 cm. Na zamówienie można kupić jednak okna nietypowe zarówno pod względem kształtu jak i wymiaru. Okno na poddaszu powinno znajdować się na tej samej wysokości, co okno tradycyjne (ok. 90-100 cm od podłogi). Warto pamiętać również o relacji, która powinna zachodzić pomiędzy powierzchnią okna, a powierzchnią podłogi. Aby uzyskać odpowiednie oświetlenie należy zastosować w pomieszczeniach mieszkalnych zależność: 1:5 – 1:8, a w pomieszczeniach pomocniczych (łazienka, garderoba itp.): 1:8 – 1:12. Wybierając okno typowe z katalogu, trzeba pamiętać, że jego wymiary nie są tożsame z powierzchnią przeszklenia, o czym często zapomina się w ferworze zakupów. Spore znaczenie dla efektywnego oświetlenia poddasza ma także sposób w jaki okna zostaną rozmieszczone. Pomieszczenia będą oświetlone bardziej równomiernie jeśli rozmieścimy kilka mniejszych okien w różnych częściach dachu, zamiast jednego wielkiego okna lub kilku zgrupowanych w jednym miejscu.Okna połaciowe znajdują coraz więcej zwolenników, gdyż mają szereg niewątpliwych zalet w porównaniu z innym rozwiązaniem jakim są lukarny (nadbudówki w dachu). Ich zastosowanie upraszcza przede wszystkim konstrukcję dachu. Można bowiem dobrać okna w taki sposób, aby mieściły się między sąsiednimi krokwiami. Ogranicza to w istotny sposób wszelkie prace związane z montażem. Tymczasem decydując o budowie lukarny należy liczyć się z poważnymi pracami ciesielskimi i kosztami. Konstrukcja nadbudówek powoduje też dodatkowe obciążenie dachu, a światło w pomieszczeniach rozkłada się inaczej (mniej równomiernie) niż w przypadku zastosowania okien połaciowych. Lukarny mają też jednak swoje zalety, o których warto pamiętać. Latem chronią pomieszczenia przed szybkim przegrzaniem, a zimą nie ma obawy że szyby zasłoni śnieg (w oknach połaciowych użytych na dachach o małym spadku zdarza się to dosyć często). Warto też pamiętać, że okna dachowe dosyć szybko się brudzą (praktycznie każdy deszcz zostawia na nich widoczne ślady) i nie można ich zostawiać otwartych w czasie deszczu. Tego rodzaju zmartwień nie mają natomiast zwolennicy lukarn.
Typy okien
O wygodzie użytkowania okna połaciowego decyduje między innymi sposób jego otwierania. Powinien on być dostosowany do potrzeb mieszkańców domu oraz spełniać ich oczekiwania użytkowe. Z uwagi na sposób otwierania okna dachowe dzielimy na kilka typów. Najczęściej spotykane są okna obrotowe. Oś ich obrotu znajduje się w połowie wysokości skrzydła. Otworzenie okna powoduje, że górna jego część odchyla się do wnętrza poddasza, a dolna zewnątrz. Powierzchnie szyb są łatwo dostępne (np. do mycia) po maksymalnym obróceniu skrzydła. Ten typ okna powinien być montowany w taki sposób, aby oś jego obrotu znajdowała się na poziomie oczu stojącego człowieka. Dzięki temu możliwe jest swobodne wyglądanie przez okno i nie istnieje niebezpieczeństwo przypadkowego uderzenia skrzydłem w czasie otwierania. Okna typu obrotowego zamykane są za pomocą klamki, która jest umieszczona na dole (przeważnie) lub na górze skrzydła (powinna się wówczas znaleźć na wysokości 180 – 200 cm licząc od podłogi. Na rynku dostępne są również od jakiegoś czasu, okna obrotowe wysokoosiowe, w których oś przesunięto do 2/3 wysokości skrzydła. Przy otwieraniu jest ono lekko unoszone ponad połać dachu za pomocą siłowników.Oś obrotu okien uchylnych umieszczona jest w górnej krawędzi ramy okna. Powinna się ona znajdować mniej więcej na wysokości głowy stojącego człowieka. Przed samoczynnym zamknięciem się okna chronią zamontowane po obu stronach siłowniki lub sprężyny. Pewne problemy mogą wyniknąć przy próbach mycia szyby zewnętrznej, dlatego okna uchylne najlepiej jest zestawiać w ciągi. Wówczas wychylając się z jednego można umyć drugie.
Okna uchylno-obrotowe łączą zalety wymienionych wcześniej rozwiązań, ale zamawiając je trzeba liczyć się z wyższymi kosztami, gdyż są znacznie bardziej skomplikowane konstrukcyjnie. Zmiana jednej funkcji okna w drugą jest możliwa dzięki przełącznikowi, który przy trybie obrotowym rozłącza górne zawiasy. Znajduje się on w górnej części skrzydła, lub jest sprzężony z okuciami i przełączenie następuje poprzez obrócenie klamki w dodatkowe położenie.
Marek Żelkowski
Ciąg dalszy artykułu w formacie pdf:
Pobierz wersję pdf: Okna dachowe
