Płyty gipsowo-kartonowe (ostatnio również gipsowo-włóknowe), bardzo szybko stały się materiałem niezwykle chętnie używanym do kształtowania nowoczesnych wnętrz. Inwestorzy wykorzystują je zarówno w pomieszczeniach biurowych, jak i mieszkalnych. Ich lekkość, dobre właściwości izolacyjne oraz łatwy proces obróbki pozwalają bowiem na swobodne gospodarowanie przestrzenią.
Wnętrze domu jest rozdzielone na poszczególne pomieszczenia przez ściany konstrukcyjne oraz ściany działowe. Pierwsze z nich muszą mieć solidną budowę, gdyż ich głównym zadaniem jest przenoszenie znacznych obciążeń ze stropów oraz kondygnacji znajdujących się nad nimi. Funkcję przegród pełnią niejako przy okazji. Ich budowa musi być zatem dosyć masywna. W przeciwieństwie do ścian konstrukcyjnych, ściany działowe mogą mieć zdecydowanie delikatniejszą konstrukcję. Jej zadaniem jest bowiem utrzymanie własnego ciężaru oraz ciężaru ewentualnego wyposażenia (półki, kinkiety, obrazy itp.).
Zalety
Jeszcze całkiem niedawno do budowy ścianek działowych używano przede wszystkim: cegieł, keramzytu, bloczków gazobetonowych oraz silikatów. Wprawdzie ciężkie i masywne przegrody znakomicie pochłaniają dźwięk, ale są jednocześnie dodatkowym obciążeniem dla konstrukcji budynku, a ponadto ich wykonanie wiąże się ze sporymi wydatkami i nakładami pracy.
Alternatywą są ścianki z płyt gipsowo-kartonowych – lekkie, stosunkowo tanie i łatwe w montażu. Z punktu widzenia inwestora gips ma szereg zalet jako materiał. Jedną z najważniejszych jest niewielki ciężar. Dzięki temu przegrody z płyt g-k można wznosić praktycznie w każdym miejscu.
Nie tylko w budynkach nowoczesnych, ale nawet w kilkudziesięcioletnich domach, których stropy mają często znacznie niższą wytrzymałość niż te układane współcześnie. Ściany z płyt gipsowo-kartonowych (gipsowo-włóknowych) mają gładką powierzchnię i nie trzeba ich tynkować. Ich szkielet stanowią przeważnie profile wykonane z blachy stalowej grubości 0,6 mm (ocynkowane, zimnogięte), aluminiowej lub konstrukcje z krawędziaków drewnianych. Płyty mocowane są do tej konstrukcji wkrętami nierdzewnymi.
We wnętrzu ścianek bez problemu można ukryć różnego rodzaju instalacje. Ponieważ same płyty mają zbyt małą izolacyjność akustyczną, konstrukcje uzupełniane są wełną mineralną lub szklaną umieszczaną w stelażu pomiędzy płytami. Wśród najważniejszych zalet ścianek działowych o budowie szkieletowej, inwestorzy wymieniają możliwość łatwego i szybkiego demontażu w przypadku zmiany koncepcji zagospodarowania wnętrza. W przypadku ścian wznoszonych z cegieł ich usunięcie wiąże się z poważnymi pracami budowlanymi.
Elementy składowe
Płyty gipsowo-kartonowe
Ich rdzeń wykonuje się z czystego zaczynu gipsowego. Jest on następnie obkładany z obu stron mocnym kartonem, który nadaje płytom gładkość oraz niezbędną wytrzymałość. Z uwagi na to, że ściankami działowymi z gipsu wyodrębniane są pomieszczenia o różnym przeznaczeniu, dostępne na rynku produkty różnią się właściwościami.
W handlu można spotkać następujące rodzaje płyt gipsowo-kartonowych: GKB – zwykła, GKF – o podwyższonej odporności na działanie ognia (obu można używać we wnętrzach, w których wilgotność powietrza nie przekracza 70%), GKBI – wodoodporna, GKFI – o podwyższonej odporności na działanie ognia (kolejne dwie odmiany przeznaczone są do pomieszczeń, w których wilgotność powietrza przekracza 70% do 12 godzin w ciągu doby). Ogólnie rzecz ujmując produkty wodoodporne mają kolor zielony, płyty zwykłe – jasnoszary.
Standardowa długość płyt gipsowo-kartonowych wynosi 2000–3000 mm, najczęściej spotykana szerokość – 1200 lub 1250 mm (dostępne są również wymiary nieco mniejsze od 900 mm), a grubość 12,5 mm (dostępne są także grubości: 6,5 m, 9,5 mm, 15 mm, 18 mm, 20 mm i 25 mm). Krawędzie płyt g-k są proste lub profilowane i w zależności od tego stosuje się różne sposoby ich łączenia podczas wznoszenia ściany.
Płyty gipsowo-włóknowe
Wytwarzane są z mieszaniny 80% gipsu i 20% włókna celulozowego, która jest sprasowywana pod wysokim ciśnieniem. Ich niewątpliwą zaletą jest duża odporność na ściskanie. Dzięki temu wkręt ze specjalnym kołkiem do pustych przestrzeni jest w stanie udźwignąć nawet 50 kg, zwykły wkręt 30 kg, a gwóźdź 17 kg.
Płyty g-w są znacznie bardziej odporne na uszkodzenia mechaniczne niż płyty g-k, oraz mają znacznie wyższe parametry wodoodporności i ognioodporności. Długość oraz szerokość płyt gipsowo-włóknowych jest zróżnicowana i wynosi 1200 x 2000 mm (do 3000 mm) lub 1000 x 1500 mm. Ich grubość waha się natomiast od 10 do 18 mm. Krawędzie płyt g-w są proste, a wytrzymałość materiału sprawia, że nie wymagają one wzmocnienia połączeń taśmami. Zbędne są również listwy ochraniające narożniki.
Marek Żelkowski
Pełny artykuł w PDF: Ściany działowe
