Po zapadnięciu zmroku dom nie musi znikać w ciemnościach – wystarczy odpowiednie oświetlenie. A odpowiednie to znaczy bezpieczne, funkcjonalne i dekoracyjne.
Właściwe oświetlenie posesji – ścieżek, schodów, podjazdu, wejścia lub elewacji domu – sprawi, że nie będziemy potykać się o stopnie przed wejściem do domu, nie wpadniemy w kałużę i bez kłopotów trafimy kluczem w zamek. Dobre oświetlenie skutecznie zniechęci i odstraszy też włamywaczy, trudno bowiem pozostać niewidocznym na tle rozświetlonych ścian.
Aby ładnie oświetlić dom, trzeba mieć dobry pomysł. Do niego dobiera się lampy i przygotowuje instalację oświetleniową.
Wybór lamp zewnętrznych jest bardzo duży. Przed zakupem warto sprawdzić, jakim napięciem mogą być zasilane i czy da się w nich zastosować energooszczędne źródła światła.
Instalacja elektryczna
Zewnętrzne oświetlenie domu podłącza się do instalacji domowej, najlepiej do oddzielnego obwodu chronionego 2 rodzajami wyłączników: nadmiarowoprądowym (dobranym do mocy obciążenia) i przeciwporażeniowym (różnicowoprądowym).O instalacji warto pomyśleć przed zagospodarowaniem ogrodu, bo układanie kabli wymaga wykonania wykopów w trawniku czy rabatach.
Wykonanie projektu instalacji oświetleniowej oraz prace montażowe należy zlecić elektrykowi z uprawnieniami.
Zasilanie
Od tego, jakim napięciem (12, 24 czy 230 V) będzie zasilane oświetlenie ogrodowe, zależy dopuszczalna moc lamp oraz możliwość podłączania do instalacji zewnętrznej dodatkowych urządzeń, np. elektronarzędzi ogrodowych lub elektrycznego grilla.Zasilanie niskim napięciem 12 lub 24 V jest korzystne tylko na niewielkich działkach, z kilkoma punktami oświetleniowymi rozmieszczonymi na przykład wzdłuż dojścia do budynku. Na dużych posesjach, na których planowane są liczne źródła światła, lepiej wykonać instalację zasilaną napięciem sieciowym 230 V.
Układanie kabli
Jeśli w ogrodzie ma być kilka obwodów oświetleniowych (na przykład kilka włączanych odrębnie grup lamp lub lampy zasilane różnym napięciem), to obwody te należy wyodrębnić z głównego obwodu zasilającego oświetlenie zewnętrzne i podłączyć je do odpowiednich aparatów sterujących, a do obwodów, które mają zasilać lampy niskonapięciowe (na 12 lub 24 V), podłączyć transformatory i dodatkowe bezpieczniki montowane za transformatorem (po stronie niskonapięciowej).Wszystkie te urządzenia i bezpieczniki można zamontować w dodatkowej rozdzielnicy umieszczonej w łatwo dostępnym miejscu, a przewody zasilające wyprowadzić na zewnątrz w rurkach poprowadzonych po ścianie domu.
Instalacja niskiego napięcia. Do ułożenia takiej instalacji można użyć dowolnego kabla i ułożyć go w gruncie na dowolnej głębokości i w dowolny sposób. Dla zabezpieczenia go przed uszkodzeniem podczas prac w ogrodzie lub przed przegryzieniem przez np. kreta warto umieścić go w karbowanej rurce ochronnej. Przekrój żył w przewodzie należy dobrać do długości instalacji oraz jej obciążenia. Liczba żył zależy od tego, iloma obwodami będziemy chcieli niezależnie sterować. W miejscach przewidzianych do zamontowania lamp przewody wyprowadza się ponad grunt na wysokość około 1 m.
Instalacja pod napięciem sieciowym 230 V. Na taką instalację trzeba użyć kabla, który ma odporność napięciową izolacji do 1 kV (symbol YKY), a przekrój żył – 2,5 mm2.
Kable układa się w wykopie na głębokości 70 cm. Do zasilania pojedynczego obwodu wystarczy kabel trójżyłowy, ale do zasilania trzech obwodów konieczny będzie pięciożyłowy. Jeśli w jednym obwodzie składającym się z kilku lamp pierwsza i ostatnia lampa znajdą się w zbliżonej odległości od zasilania, to warto zastosować tzw. zasilanie pierścieniowe i przewód zasilający wszystkie te lampy ułożyć w postaci pętli wychodzącej z punktu zasilania i powracającej do niego. Dzięki temu lampy będą zasilane dwustronnie i w razie uszkodzenia fragmentu instalacji będą nadal działać.
Uwaga! Trasa, którą będzie prowadzony kabel zasilający poszczególne lampy, nie może przebiegać blisko dużych drzew, wzdłuż fundamentów i w odległości mniejszej niż 80 cm od rur wodociągowych.
Joanna Dąbrowska
Pobierz wersję pdf: Oświetlenie zewnętrzne
