Jaki rodzaj grilla wybrać i jak go czyścić? Przegląd oferty rynkowej

Czego dowiesz się z artykułu?

• Grill węglowy - król wszystkich grilli
• Jakiego węgla używać?
• Grill elektryczny - do ogrodu i do domu
• Grill gazowy - wygodny i łatwy w obsłudze
• Grill betonowy - idealny do dużego ogrodu

Okres wakacji sprzyja spędzaniu wolnego czasu na powietrzu w gronie znajomych. Często nieodłącznym elementem takiego wypoczynku jest grillowanie. I tu często pojawia się dylemat: jaki grill wybrać, aby sprostał naszym potrzebom i oczekiwaniom. Zanim zdecydujemy na konkretny typ czy model warto odpowiedzieć sobie na kilka kluczowych pytań: czy grill będzie stał w jednym miejscu czy też będziemy (jak często?) go przestawiać, dla ilu osób będziemy najczęściej przyrządzać opiekane na ruszcie potrawy, jak bardzo zależy nam na charakterystycznym, dymnym posmaku dań, no i wreszcie - jakim dysponujemy budżetem.

Jak wykończyć meble ogrodowe z palet?

 

Rob in Wood - mistrz stolarki niepokornej dostał zadanie: zbudować drewniane siedziska z drewnianych pelet.

Grill węglowy - król wszystkich grilli

Najtańsze i najpopularniejsze są cały czas grille węglowe. Można kupić je praktycznie wszędzie, począwszy od marketu, a skończywszy na stacji benzynowej. Najprostsze modele, składające się zwykle z blaszanej misy na trzech nóżkach i rusztu można nabyć już za kilkanaście złotych. Nie są one bardzo trwałe, ale na weekendowy wypad za miasto lub imprezę w gronie znajomych z powodzeniem wystarczą. Solidniejsze grille będą już nieco droższe.

Mają one przeważnie kształt beczki z okrągłym lub owalnym, pokrytym ognioodporną powłoką paleniskiem o różnej średnicy (im jest ona większa, tym więcej potraw można naraz zgrillować), mogą być też podłużne i mieć prostokątny ruszt. Markowi producenci do swoich urządzeń standardowo dodają też stalową lub aluminiową pokrywę, która umożliwia opiekanie potraw metodą pośrednią, co chroni je przed przypaleniem i wysuszeniem (cyrkulacja gorącego powietrza sprawia, że mięso czy warzywa są opiekane równomiernie ze wszystkich stron) i umożliwia lepszą kontrolę nad panującą wewnątrz temperaturą.

Pokrywa w grillach węglowych umożliwia równomierne opiekanie potraw ze wszystkich stron, dzięki czemu nie są one wysuszone. Ponadto pozwala kontrolować panującą wewnątrz temperaturę. (fot. Weber)

Bardziej zaawansowane grille węglowe są wyposażone zwykle w koła, ułatwiające ich przestawianie (przeważnie od dwóch do czterech, mogą mieć także blokadę), dolną półkę, na której można ustawić talerze, produkty, które za chwilę zostaną poddane obróbce cieplnej, czy akcesoria niezbędne do grillowania, mogą mieć też zdejmowany popielnik i system do szybkiego usuwania popiołu z dna kotła, termometr, timer do odmierzania czasu grillowania, kosz i dozownik do węgla bądź brykietu, czy niewielki stolik roboczy, wykonany z tworzywa sztucznego lub drewna (często jest składany). Bywa on bardzo przydatny, gdyż możemy porcjować na nim produkty lub ustawić półmisek na upieczone kiełbaski, ryby czy warzywa.

Bardzo ważnym elementem grilla węglowego jest też ruszt. Przeważnie wykonany jest on ze stali nierdzewnej. W droższych modelach ma grubsze, chromowane pręty i często wymienną część centralną. Jest to bardzo ciekawe rozwiązanie znacznie zwiększające możliwości grilla, dzięki któremu możemy ustawić nad paleniskiem kamień do pizzy, wok, kratkę do steków, kociołek czy patelnię. Ruszt w grillach węglowych może być także wykonany z żeliwa. Ma ono tę zaletę, że lepiej utrzymuje i rozprowadza ciepło, dzięki czemu potrawy są chrupiące z wierzchu, a soczyste w środku. Przed użyciem dobrze jest posmarować go olejem jadalnym.

Może cię zainteresować

Agrowłóknina, geowłóknina oraz agrotkanina - co je różni? Kiedy sypać wapno na trawnik? Niebieski czy czarny? Kolor folii do oczka ma znaczenie! Jak ukryć kosz na śmieci na posesji? Jak zbudować kuchnię ogrodową? Czas na inteligentne ogrody! Jak ukryć szambo w ogrodzie? Nawadnianie. To łatwe. Skróć czas pracy z lakierobejcą – bejca i lakier za jednym zamachem! Ekologiczna nawierzchnia w ogrodzie i nie tylko - z czego ją wykonać? Z mieszkania w bloku na parterze prosto do ogrodu - z drewnianymi meblami ogrodowymi Jak zaprojektować ogród marzeń? Palisada - efektowna aranżacja ogrodu

Zobacz więcej Zwiń

Ruszt ma zwykle owalny, okrągły lub prostokątny kształt i może być wykonany ze stali nierdzewnej lub żeliwa. (fot. Hitze)

Solidne grille węglowe, które tak naprawdę najlepiej nadają się do dużego ogrodu, zwykle mają około 90 cm wysokości, dzięki czemu nie trzeba się przy nich schylać. Warto zwrócić na ten parametr uwagę, bo przekłada się on bezpośrednio na wygodę użytkowania. Oczywiście są też grille mniejsze, kompaktowe, które można zabrać ze sobą na biwak, działkę, nad jezioro czy do parku. Każdy z liczących się producentów ma w swojej ofercie przynajmniej jeden taki model, który wyposażony jest w specjalny uchwyt do przenoszenia i nie zajmuje dużo miejsca, dzięki czemu można przewieźć go nawet na rowerze. Na rynku dostępne są także urządzenia, spełniające funkcję przenośnego ogniska!

Często też producenci łączą funkcję grilla i wędzarki. Urządzenia takie mają kształt tuby lub komina, wbudowany termometr oraz palenisko, do którego wkłada się kawałki drewna. Po otwarciu lub zdemontowaniu pokrywy, z powodzeniem mogą pełnić funkcję zwykłego grilla.

Grill węglowy na pewno jest stosunkowo tani, łatwy w obsłudze i świetnie nadaje się w plener. Niespecjalnie jednak sprawdza się w miejscach, w których panuje gęsta zabudowa, nie mówiąc już o tym, że nie należy używać go w budynkach wielorodzinnych: na balkonie, tarasie czy - tym bardziej - we wnętrzu mieszkania. Chodzi o to, że podczas grillowania wydziela się dym, który może drażnić naszych sąsiadów.

Ruszt z wymienną częścią centralną, na której możemy postawić np. wok znacznie zwiększa możliwości grilla. (fot. Weber)

Czy oznacza to, że w takiej sytuacji musimy zrezygnować z grillowania na węglach? Niekoniecznie. W ofercie producentów są ekologiczne, praktycznie bezdymne grille, które są niewielkich rozmiarów i mają bardzo ciekawą konstrukcję. W środek misy wsadza się stalową tubę z węglem o wysokiej kaloryczności (np. bukowym lub kokosowym), który prawie całkowicie się spala. Podstawę paleniska smaruje się łatwopalnym żelem, zapala i włącza zasilany bateriami wiatrak, dzięki czemu węgiel zaczyna szybko się żarzyć.

Aby ograniczyć aromat pieczonych potraw, w domu taki grill można ustawić na przykład w kuchni pod włączonym wyciągiem. Grillowane w ten sposób mięsa czy warzywa są zdrowe (tłuszcz i soki nie skapują bezpośrednio na palenisko) i smaczne, a samo urządzenie ma mnóstwo zastosowań. Możemy korzystać z niego nie tylko w domu czy na balkonie, ale także na przykład na łodzi czy polu namiotowym.

Budowa stolika

Problemem jest to, że obok grilla brakuje poręcznego stolika czy półki, gdzie można położyć talerze, sztućce, przyprawy. Stolik, który zrobi Rob in Wood, ma wymiary 60x32 cm, blat i dolną półkę oraz kółeczka.

Grill węglowy - zalety:

• niewiele kosztuje,
• gwarantuje niepowtarzalny smak i aromat potraw,
• można korzystać z niego w miejscach pozbawionych elektryczności. 

Grill węglowy - wady:

• jego obsługa wymaga pewnej wprawy,
• można używać go tylko na powietrzu (z wyjątkiem grilla ekologicznego),
• brudzi, a usuwanie popiołu może być kłopotliwe.

Zdrowe grillowanie, czyli jakiego węgla używać?

Przygotowywanie smacznych i zdrowych potraw na grillu węglowym nie jest sprawą prostą. Do grillowania należy używać węgla z drzew liściastych (drewno z drzew iglastych wydziela szkodliwe substancje) lub brykietu. W sklepach mamy sporo różnego rodzaju rozpałek, często na bazie substancji ropopochodnych lub parafiny. Zasadniczo należy ich unikać, a stosować raczej suche gałązki lub drewniane drzazgi.

Do grillowania możemy przystąpić, gdy węgiel lub brykiet porządnie się rozżarzą i pokryją białym nalotem, a temperatura przy ruszcie osiągnie 270-280°C. W żadnym wypadku nie należy grillować potraw nad otwartym ogniem. Grillując tzw. metodą bezpośrednią, czyli z otwartą pokrywą, możemy układać steki czy hamburgery prosto na ruszcie lub skorzystać z aluminiowej tacki, do której będą spływać soki z mięsa.

Wiodący producenci grilli mają w ofercie szereg akcesoriów dodatkowych. Jednym z nich jest termometr, służący do sprawdzania temperatury wewnątrz mięsa. Przydaje się on m.in. podczas grillowania steków. (fot. Weber)

Obie metody mają swoich zwolenników i przeciwników. Mięso pieczone bezpośrednio nad paleniskiem szybciej będzie gotowe, przesiąknie charakterystycznym aromatem i nieco się skarmelizuje. Będzie miało też chrupiącą otoczkę. Korzystanie z tacek na pewno wydłuży nam czas grillowania, co może mieć znaczenie, gdy mamy w ogrodzie głodnych gości. Przygotowane jednak w ten sposób mięso będzie zdrowsze, bo soki i tłuszcz nie trafią na rozżarzone węgle, co powoduje powstawanie szkodliwych substancji.

Eksperci radzą również, aby grillować raczej mięsa surowe, a nie już przetworzone, w których podczas obróbki termicznej wytwarzają się związki rakotwórcze. Jeśli grill jest słabo rozgrzany, nie dość że grillowanie będzie ciągnąć się w nieskończoność, to nasze potrawy rozgotują się lub wyschną i nie będą miały ani chrupkości, ani soczystości.

Drugą metodą grillowania jest metoda pośrednia przy zamkniętej pokrywie. Wówczas temperatura przy palenisku powinna wynosić zwykle 180-210°C. Czas opiekania potrawy trwa dłużej, ale proces ten, dzięki cyrkulacji gorącego powietrza, odbywa się równomiernie. W ten sposób można przygotowywać różnego rodzaju pieczenie, rolady, ale też ciasta, owoce czy nawet... pizzę. Jeśli nie chcemy, aby soki z mięsa skapywały na węgiel, można umieścić pod rusztem metalową miseczkę lub aluminiową tackę.

Grill elektryczny - do ogrodu i do domu

Z grilla elektrycznego można korzystać wszędzie tam, gdzie jest dostęp do energii elektrycznej. W grę wchodzi tu nie tylko ogród, ale także wiata lub altana, taras, balkon, albo wnętrze domu. Grill elektryczny szybko się nagrzewa, łatwo utrzymać go w czystości, a grillowane mięsa czy warzywa praktycznie nie różnią się smakiem od tych poddawanych obróbce cieplnej na grillu węglowym. Niektóre urządzenia są zamykane i wyposażone w opiekacz, co umożliwia przygotowywanie w nich tostów.

Sercem grilla jest grzałka (może być samoczyszcząca), nad którą znajduje się stalowy lub żeliwny ruszt. Pod rusztem zwykle umieszczona jest misa na ściekający tłuszcz. Kocioł i pokrywa urządzenia wykonane są przeważnie ze stali lub odlewu aluminium. Tego typu grille są przeważnie lekkie. Aby można było wygodnie z nich korzystać, często mają wysokie nóżki, kółka i są wyposażone w składany stolik.

Niewątpliwą zaletą korzystania z grilla elektrycznego jest fakt, iż przyrządzanie potraw odbywa się bez ognia i dymu. Grill elektryczny jest także idealnym wyborem dla osób dbających o linię - umożliwia szybkie przygotowanie zdrowych, beztłuszczowych dań. (fot. Tefal)

Grill elektryczny - zalety:

• przystępny cenowo,
• z powodzeniem można używać go zarówno w ogrodzie, jak i w domu,
• banalnie prosty w obsłudze,
• pozwala przygotować smaczne i zdrowe potrawy.

Grill elektryczny - wady:

• niezbędny jest dostęp do elektryczności,
• potrawy nie mają dymnego posmaku.

Grill gazowy - wygodny i łatwy w obsłudze

Tego typu grille są bardzo popularne na zachodzie Europy, a także m.in. w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. W ogrodzie świetnie sprawdzi się większy grill kilkupalnikowy z przestrzenią roboczą i miejscem na butlę z gazem. Koniecznie, ze względu na sporą wagę, musi on być wyposażony w kółka z blokadą, umożliwiające jego przestawianie.

Obecnie na rynku dostępnych jest wiele modeli grilli gazowych, różniących się wykonaniem i możliwościami. Ceny najprostszych zaczynają się od około 400 zł. Tego typu urządzenia wykonane są zwykle ze stali nierdzewnej i mogą mieć bardzo różne funkcje. Liczba palników waha się zwykle od 1 do nawet 6. W droższych modelach są także palniki tylne, boczne oraz służące do podpiekania mięsa (np. steków) w bardzo wysokiej temperaturze.

Grille gazowe często wyposażone są też w zapalarkę, termometr, aluminiową misę na ściekający tłuszcz, obrotowy rożen, piekarnik oraz aromatyzer, który odparowuje ściekające z mięsa soki i tłuszcz, sprawiając że potrawy smakują podobnie, jak z grilla na węgiel. Niektóre urządzenia mogą pełnić też funkcję wędzarki.

Połączenie wędzarki i grilla niekiedy może być bardzo użyteczne. Taki kombajn ma jednak zwykle większe gabaryty i jest dosyć ciężki. (fot. Hitze)

Jeśli chodzi o ruszt, to może on być żeliwny, stalowy (ewentualnie emaliowany) lub porcelanowy. Jego funkcję pełni też niekiedy stalowa płyta do smażenia. Niektóre grille mają ruszt z wymiennym elementem środkowym, pozwalającym na montaż kratki do steków, woka, kamienia do pizzy, żeliwnego garnka itp. Masywne grille ogrodowe przeważnie zasilane są gazem z dużej, 11-kilogramowej butli, której napełnienie kosztuje około 45 zł. Na godzinę urządzenia takie zużywają przeważnie 200-400 g gazu, a więc można powiedzieć że są tanie w eksploatacji.

Osobną kategorię stanowią gazowe grille przenośne, które można zabrać na kemping, wycieczkę za miasto, ale też bez problemu używać na niewielkim tarasie czy balkonie. Mają one kompaktowe rozmiary i niewielką wagę, dzięki czemu można przewieźć je nie tylko samochodem, ale także rowerem, skuterem, albo po prostu chwycić za specjalną rączkę (składane nóżki często są zaprojektowane w ten sposób, że przytrzymują pokrywę podczas transportu). Tego rodzaju urządzenia zwykle mają jeden palnik i zasilane są specjalnymi nabojami gazowymi na propan lub propan-butan.

Duże grille gazowe są łatwe w obsłudze i tanie w eksploatacji. (fot. Weber)

Grill gazowy - zalety:

• jest od razu gotowy do pracy,
• można ustawić pożądaną temperaturę i utrzymać ją na stałym poziomie,
• nie wydziela dymu, dzięki czemu można korzystać z niego nawet w małym ogrodzie, na balkonie, tarasie, a w przypadku mniejszych modeli - nawet w domu,
• łatwo go wyczyścić,
• jest tani w eksploatacji. 

Grill gazowy - wady:

• droższy od grilla węglowego,
• przeważnie ma duże rozmiary i jest ciężki.

Grill betonowy - idealny do dużego ogrodu

Można ustawić go w ustronnym miejscu, gdzie pomiędzy krzewami będzie pełnił także funkcję ozdobną. W jego sąsiedztwie można posiać trawę bądź wybrukować niewielki plac pod meble ogrodowe. Grille betonowe zwykle mają około 2 m wysokości i stawia się je na planie prostokąta.

Występują w różnych kolorach, mogą też mieć różną wielkość paleniska, nad którym, na kilku poziomach, znajduje się od jednego do nawet kilku rusztów. Pod paleniskiem jest zwykle wolna przestrzeń, w której można przechowywać opał (drewno lub węgiel drzewny), a nad nim daszek (betonowy lub z blachy stalowej) z niewielkim kominem, który wspomaga ciąg podczas palenia. Aby grill wyglądał bardziej naturalnie i jeszcze lepiej komponował się z zielenią ogrodu, można zastosować w nim wstawki z klinkieru lub kamienia naturalnego.

Grille betonowe nie wymagają w zasadzie, poza czyszczeniem paleniska i rusztu, żadnych zabiegów pielęgnacyjnych i są odporne na zmienne warunki atmosferyczne. Łatwo się je montuje (najprostsze modele można kupić w markecie budowlanym), a ich ceny zaczynają się już od około 400 zł.

Betonowy lub murowany grill z powodzeniem można umieścić na zewnętrznym tarasie. Może on być także źródłem ciepła w chłodniejsze dni. (fot. CRH Klinkier)

Grill betonowy - zalety:

• solidny i trwały,
• nie wymaga zabiegów pielęgnacyjnych,
• nie zajmuje dużo miejsca i może być ozdobą ogrodu,
• może mieć nawet kilka dużych rusztów.

Grill betonowy - wady:

• nie można go przestawiać,
• jego obsługa wymaga wprawy,
• po węglu drzewnym lub drewnie zostaje popiół, który trzeba na bieżąco usuwać.

Stalowe paleniska ogrodowe to bezpieczna i nowoczesna alternatywa dla tradycyjnego ogniska czy grilla. Pełnią funkcję użytkową i dekoracyjną. (fot. Hitze)

Czyszczenie grilla

Czyszcząc grill węglowy należy zacząć od usunięcia popiołu i wypalenia rusztu w wysokiej temperaturze (trwa to około 10 minut). Następnie dobrze jest użyć stalowej szczotki, która pozwoli usunąć z kratki zwęglone resztki jedzenia. Można też zastosować specjalny, odtłuszczający płyn, który przeważnie nadaje się również do czyszczenia pokrywy i kotła.

Podobnie postępuje się z grillami elektrycznymi i gazowymi: najpierw wypala się resztki jedzenia, a następnie usuwa pozostałości za pomocą szpachelki lub szczotki. Do pozbycia się ewentualnych zabrudzeń lub plam tłuszczu można użyć dedykowanego, łagodnego płynu i zwykłej gąbki.

Specjalne odkurzacze do popiołu są dostępne m.in. w marketach z akcesoriami do domu i ogrodu. Najtańsze modele można kupić już za około 100 zł. (fot. Kärcher)

Redakcja BD
fot. otwierająca: Weber