Rośliny okrywowe - alternatywa dla trawnika

Ułudka wiosenna swym wyglądem przypomina niezapominajkę. doskonale nadaje się do tworzenia zwartych dywanów w miejscach silnie zacienionych

Rośliny okrywowe są sztucznie utworzoną grupą charakteryzującą się określonymi cechami morfologicznymi. Należą do niej zarówno byliny, pnącza, trawy ozdobne, krzewinki, paprocie, jak i krzewy liściaste czy iglaste.

Podstawową cechą łączącą poszczególne gatunki jest zdolność tworzenia zwartej, jednorodnej powierzchni. Istnieje kilka warunków, które roślina musi spełnić, by można ją zaliczyć do grupy roślin okrywowych.

 

Łatwość rozmnażania się – rośliny takie bardzo szybko tworzą oczekiwany efekt ozdobny, a dodatkowo mają szansę wygrać konkurencję o dobre warunki wzrostu z szybko rozwijającymi się chwastami (szybko tworzą okrywę np. bodziszek, wiciokrzew pomorski, runianka japońska).

 

Siła wzrostu – znacznie bardziej cenione są rośliny, które w pełni pokrywają powierzchnię w przeciągu 2-3 lat od posadzenia. Rośliny o większej sile wzrostu sadzi się w większych odstępach i wymagają one znacznie mniejszych nakładów pielęgnacyjnych (szczególnie polecane są m.in. dąbrówka rozłogowa, bluszczyk kurdybanek, bodziszek korzeniasty, rdest pokrewny, kokorycz złocista).

Zimozielony barwinek mniejszy szybko porasta duże powierzchnie. Warunkiem jest jednak dostatecznie żyzna, przepuszczalna gleba.

Wyrównany rozwój – przy nasadzeniach masowych bardzo istotny staje się równomierny wzrost poszczególnych egzemplarzy. posiadające tą cechę wprowadzą ład przestrzenny oraz będą tłem dla gatunków o zróżnicowanym pokroju (równomiernie rosną m.in. kopytnik pospolity, runianka japońska, bluszcz pospolity).

 

Odporność na mróz – warunkuje o przydatności rośliny do nasadzeń grupowych. Dobór roślin okrywowych musi zostać dostosowany do panujących warunków klimatycznych.

Należy pamiętać, że nie każdy gatunek przepięknie pokrywający powierzchnię w zachodniej Polsce będzie tak samo wyglądał w północno-wschodniej części kraju (znakomicie z mrozem radzą sobie kopytnik pospolity, brunnera wielkolistna, jasnota plamista, pragnia syberyjska, barwinek pospolity).

 

Długowieczność – według Kolba* (1981) trwałość nasadzeń dobrych roślin okrywowych szacuje się na około 20 lat. Mało wartościowe są gatunki, które należy odmładzać po upływie kilku sezonów wegetacyjnych. Zabiegi takie pociągają za sobą duże koszty oraz przysparzają niepotrzebnych kłopotów.

Może cię zainteresować

Agrowłóknina, geowłóknina oraz agrotkanina - co je różni? Kiedy sypać wapno na trawnik? Niebieski czy czarny? Kolor folii do oczka ma znaczenie! Jak ukryć kosz na śmieci na posesji? Jak zbudować kuchnię ogrodową? Czas na inteligentne ogrody! Jak ukryć szambo w ogrodzie? Nawadnianie. To łatwe. Skróć czas pracy z lakierobejcą – bejca i lakier za jednym zamachem! Ekologiczna nawierzchnia w ogrodzie i nie tylko - z czego ją wykonać? Z mieszkania w bloku na parterze prosto do ogrodu - z drewnianymi meblami ogrodowymi Jak zaprojektować ogród marzeń? Palisada - efektowna aranżacja ogrodu

Zobacz więcej Zwiń

Ziarnopłon wiosenny kojarzony jest z runem leśnym lub parkowym. Warto wykorzystać go  w nasadzeniach ogrodowych. Należy jednak pamiętać, ze jest rośliną trującą

Trwałość – dotyczy jakości roślin w przeciągu całego sezonu wegetacyjnego. Szczególnie cenione są gatunki charakteryzujące się niezmiennymi walorami dekoracyjnymi (m.in. bluszcz pospolity, kopytnik pospolity, jałowce, rogownica alpejska, trzmielina Fortune`a).

 

Odporność na uszkodzenia – dużą wartość przedstawiają gatunki tolerujące sporadyczne deptanie oraz wyłamywanie pędów i gałęzi.

 

Łatwość regeneracji – gatunki posiadające zdolność samoodnawiania są znacznie wartościowsze od gatunków wymagających ingerencji człowieka (kolejne czynności zwiększające koszty i prace pielęgnacyjne).

 

Odporność na szkodniki i choroby – zastosowanie dużej ilości roślin w jednym miejscu zwiększa ryzyko infekcji. Możliwość występowania chorób rośnie również w sytuacji niewłaściwego dobrania gatunków do panujących warunków siedliskowych (gatunki światłolubne łatwo ulegną szkodnikom w miejscach silnie zacienionych).

 

Wartość dekoracyjna – wysoko ceniona jest zmienność sezonowa roślin z jednoczesnym zachowaniem trwałości gatunku. Trudno jest jednak oczekiwać dekoracyjności zarówno w postaci kolorowego ulistnienia, barwnych kwiatów czy interesujących owoców, dlatego rośliny tworzące jednolite, niezmienne dywany uważane są za doskonałe egzemplarze nadające się do zadarniania powierzchni.

Bluszcz pospolity stosuje się zarówno jako roślinę okrywową i pnącze porastające pionowe ściany

Zdolność zwartego pokrycia gleby – umiejętność ta ułatwia pozyskanie harmonijnego efektu oraz skutecznie utrudnia rozwój chwastów (równomiernie pokrywają powierzchnię m.in. barwinek pospolity, kopytnik pospolity, jałowce, golteria pełzająca, irga pozioma, wrzos pospolity).

 

Wytrzymałość na przykrycie opadającymi liśćmi – ponieważ rośliny okrywowe sadzi się przede wszystkim pod koronami drzew, wskazane jest by charakteryzowały się dobrą odpornością na czasowe przykrywanie warstwą liści (dobrze radzi sobie bluszcz pospolity czy barwinek mniejszy).

 

Małe wymagania życiowe – ze względu na stosowanie nasadzeń przede wszystkim na terenach zieleni miejskiej (w miejscach zanieczyszczonych, zdegradowanych, narażonych na zniszczenie), w miejscach gdzie trudny byłby rozwój trawnika, rośliny okrywowe powinny mieć małe wymagania pielęgnacyjne (doskonała jest śnieguliczka biała czy róża pomarszczona).

 

Niestety, nie istnieje na świecie gatunek, który spełniałby wszystkie warunki dobrej rośliny okrywowej. Jednakże branie pod uwagę powyższych cech przy dokonywaniu wyboru roślin do poszczególnych warunków siedliskowych, z pewnością przyniesie wymierne korzyści.

Zastosowanie roślin okrywowych

Jednorodną, zwartą powierzchnię tworzy runianka japońska. Jest to szczególnie ceniona ze względu na jednolity pokrój i trwały wygląd.

Rośliny okrywowe tworzą stały element codziennego otoczenia. Mogą być stosowane w wielu trudnych miejscach w ogrodzie m.in. na powierzchniach silnie zacienionych lub nasłonecznionych, na pochyłościach terenu, miejscach przesuszonych, trudnych w uprawie.

 

Mogą tworzyć zestawienia jednogatunkowe, równomiernie pokrywające powierzchnię lub nasadzenia składające się z wielu różnych (lecz współgrających ze sobą) gatunków.

Przy tworzeniu kompozycji wielogatunkowych należy kierować się kilkoma zasadami warunkującymi otrzymanie pożądanego efektu. Dobierane rośliny powinny charakteryzować się zbliżonymi wymaganiami siedliskowymi i podobną siłą wzrostu. Pozwoli to zapobiec zagłuszaniu się sąsiadujących gatunków oraz uniknąć niepożądanego chaosu.

 

Wielkość roślin powinna zostać dobrana do wielkości zadarnianej powierzchni. Gatunki doskonałe do większych obszarów mogą zupełnie nie pasować do małych przestrzeni, gdzie staną się zbyt silnym akcentem kompozycyjnym.

 

* Kolb W. 1981 Pflegeaufwand bei bodendeckenden Stauden und Geholzen – Lehrstuhl fur Wirtschaftslehre des Gartenbaues. Technische Universitat Munchen-Dissertation.

Anna Grąziewicz