Pokrycie dachowe - papa, gonty bitumiczne, płyty faliste

Czego dowiesz się z artykułu?

• Jakie papy stosuje się na dachach?
• Czym charakteryzują się gonty bitumiczne?
• Czym charakteryzują się płyty faliste?
• Jak się układa papy, gonty bitumiczne i płyty faliste?

Inne ważne zalety pokryć bitumicznych to niewielki ciężar, niska cena i łatwość układania. Także wygląd, dawniej raczej niezbyt zachęcający, obecnie można zaliczyć raczej do plusów niż minusów, bo dotyczy to zwłaszcza coraz ładniejszych gontów bitumicznych.

Jakie papy stosuje się na dachach?

Papa przeznaczona na dach zbudowana jest z trzech warstw. Najważniejszą z nich jest warstwa nośna, czyli osnowa z welonu szklanego, włókniny poliestrowej, folii albo tektury. Od rodzaju i grubości osnowy zależy, jak bardzo papa jest elastyczna i odporna na rozciąganie.

Mocne osnowy mają gramaturę w granicach 200-250 g/m². To właśnie osnowa nasączona jest masą bitumiczną. Warstwa wierzchnia to posypka z talku, piasku lub łupków w różnych kolorach. Jej zadaniem jest ochrona papy przed nagrzewaniem, promieniami UVB i uszkodzeniami mechanicznymi. Warstwa spodnia, czyli folia antyadhezyjna chroni zrolowaną papę przed sklejaniem się.

Na pokrycia dachowe nie stosuje się pap tradycyjnych z osnową z tektury. Zastąpiły je papy termozgrzewalne z osnową, np. z welonu szklanego lub włókniny poliestrowej.

Może cię zainteresować

Jak prawidłowo położyć folię paroizolacyjną? Membrany dachowe premium dla doskonałej izolacji dachu Jakie odległości zachować montując haki do rynny? Drewno klejone - wszystko co powinieneś wiedzieć Zasady poprawnego montażu okna dachowego Jaka papa na deskowanie? Co jest ważne przy układaniu blachy dachowej z posypką skalną? Płynna membrana Hyperdesmo - system do renowacji wyeksploatowanych pokryć dachowych Czy blachodachówka pasuje na dach drewnianego domu? Rynny stalowe - czy to dobry wybór? Jak podnieść komfort mieszkania na poddaszu? Czym pokryć nowoczesny dom o bryle stodoły? Co to jest blachodachówka hybrydowa i jak się ją montuje? Pokrycia z kruszywem skalnym, czy to rozwiązanie sprawdzi się na każdym dachu? BauderECO - ekologiczna termoizolacja dachu Jakie wybrać rolety do okien dachowych? Jaka jest trwałość dachu krytego gontem bitumicznym? Nie wyrzucaj pieniędzy w błoto. Oto sposób na obniżenie podatku od deszczu Jak obrobić komin z blachy trapezowej? Skuteczna hydroizolacja dachu płaskiego za pomocą membrany PVC Jak doświetlić pomieszczenia domu z płaskim dachem? Jakie są zalety blachodachówek z posypką skalną? Bezpieczne poddasze - niepalna wełna i ogniochronne płyty g-k Różnice pomiędzy systemami rynnowymi z PVC i stali powlekanej Zalety i zastosowanie chłodnych dachów SOPREMA Dach płaski wentylowany czy niewentylowany? Które rozwiązanie jest lepsze w budynku mieszkalnym? 10 kluczowych powodów, by wymienić stare okno dachowe w 2024 roku Jaką blachę użyć do wykończenia elewacji?

Zobacz więcej Zwiń

Mają znacznie lepsze parametry techniczne niż papy tradycyjne, są też łatwiejsze w montażu. Bitum, którym nasączona jest osnowa pap jest modyfikowany - oksydowany, wzbogacony plastomerem APP albo elastomerem SBS. Takie papy różni zakres temperatury, w której zachowują swoje właściwości; w Polsce najczęściej stosuje się te z SBS.

Papy mogą być stosowane jako podkład pod właściwe pokrycie, np. papa na deskowaniu może być ułożona jako warstwa wstępnego krycia (zamiast folii) pod ) albo jako ostateczny materiał pokryciowy. Ostateczne pokrycie z papy - przede wszystkim na dachach płaskich - może być układane jednowarstwowo (z dobrych jakościowo pap wierzchniego krycia) albo warstwowo - pod papą wierzchniego krycia układa się podkładową, do czego bardzo przydaje się papa perforowana.

Czym charakteryzują się gonty bitumiczne?

Gonty (dachówki) bitumiczne to długie pasy z wcięciami w różnych kształtach, np. prostokąta, trójkąta, łuski, trapezu, sześciokąta. Dzięki tym wcięciom po ułożeniu na dachu wyglądają jak rzędy dachówek lub gontów.

Podobnie jak papy zbudowane są z kilku warstw. Podstawową jest warstwa nośna, czyli osnowa z włókna szklanego nasączona bitumem modyfikowanym.

Od jego jakości zależy, czy dachówka będzie odporna na silne wiatry i starzenie. Warstwa wierzchnia (gruboziarnista posypka mineralna lub ceramiczna) chroni dachówki przed nagrzewaniem, promieniowaniem UV i uszkodzeniami mechanicznymi.

Od niej zależy kolor dachu, może być jedno- lub wielobarwna, np. cieniowana. Zamiast posypki warstwą wierzchnią może być cienka folia metalowa.

Warstwa spodnia z drobnoziarnistej posypki (np. z piasku kwarcowego lub talku) zabezpiecza przygotowane do układania na dachu warstwy przed sklejaniem.

Gonty bitumiczne nadają się na większość dachów o nachyleniu minimum 12°. Nie ma ograniczeń, jeśli chodzi o górną granicę, ponieważ dach może też być bardzo stromy, a nawet mieć płaszczyzny pionowe.

Ponieważ gonty są elastyczne, świetnie nadają się do wykańczania różnych nietypowych powierzchni, np. "wolich oczek". Polecane są do remontów starych dachów krytych wcześniej papą.

Gonty bitumiczne układa się na równym deskowaniu. Oferowane są w szerokiej gamie kolorów i wzorów, także laminowane. Ponieważ są elastyczne, nadają się na dachy o skomplikowanym kształcie. (fot. Stema)

Czym charakteryzują się płyty faliste?

Płyty faliste to sztywne płyty grubości ok. 3 mm i rozmiarze 1×2 m. Wyprodukowane są z kilkunastu warstw sprasowanych włókien organicznych, nasączonych masą asfaltową i pomalowanych, najczęściej na czerwono, brązowo i czarno, niekiedy pojawiają się w kolorze niebieskim lub zielonym.

Takie płyty uformowane są pod ciśnieniem w kształt fali - ich wielkość i kształt przypominają popularny eternit. W odróżnieniu od niego nie zawierają azbestu i są całkowicie bezpieczne dla zdrowia.

Bitumiczne płyty faliste przeznaczone są do krycia dachów o nachyleniu połaci 11-90°. Doskonale sprawdzają się w remontach starych dachów, krytych wcześniej eternitem, papą lub blachą falistą, ponieważ można je układać na starym pokryciu, bez demontowania go.

Wzmacnianie więźby nie jest przy tym potrzebne, gdyż 1 m² płyt waży zaledwie 3 kg (nowe płyty mocuje się do starego pokrycia za pośrednictwem rusztu drewnianego).

Jak się układa papy, gonty bitumiczne i płyty faliste?

Papy trzeba układać na sztywnym poszyciu z desek lub płyt wiórowych. Tradycyjne mocuje się do podłoża mechanicznie gwoździami-papiakami, przy czym kolejne pasy łączy się na zakład i zgrzewa lub skleja lepikiem.

• Papy termozgrzewalne

Papy termozgrzewalne układa się metodą termiczną, polegającą na podgrzewaniu specjalnym palnikiem ich spodniej warstwy w miarę rozwijania. Mocowanie na lepik lub klej bitumiczny stosuje się głównie przy naprawach starych dachów.

Na rynku są też papy samoprzylepne (samowulkanizujące), do których mocowania nie są potrzebne żadne łączniki ani kleje - po nagrzaniu bitum ulega samowulkanizacji, sklejając kolejne pasy papy.

• Gonty bitumiczne

Gonty bitumiczne są materiałem wiotkim, dlatego trzeba je układać na sztywnym poszyciu (którego 1 m² waży około 15 kg). Najlepiej nadają się do tego płyty OSB albo sklejka wodoodporna, łączone na specjalne spinki, dzięki którym na powierzchni gontu nie będą odznaczać się miejsca połączeń płyt.

Gonty bitumiczne przybija się lub mocuje zszywkami. Dodatkowo gonty mają warstwę kleju, który pod wpływem słońca uszczelnia połączenia między poszczególnymi pasami. Niektórzy producenci zalecają, by pod tym pokryciem - dla zapewnienia lepszej szczelności - układać papę podkładową.

• Płyty faliste

Układanie płyt falistych nie jest zbyt skomplikowane. Ich montaż nie wymaga użycia specjalistycznych narzędzi i jest tak prosty, że z powodzeniem można go wykonać samodzielnie. Wszelkie niezbędne akcesoria - łączniki, listwy, uszczelki czy wywietrzniki - można kupić razem z pokryciem.

Płyty faliste najczęściej przybija się - gwoździami z polietylenowymi łebkami lub z wodoszczelną podkładką i kapturkiem - do rusztu drewnianego z kontrłat i łat, zaczynając układanie od dołu dachu, w kierunku przeciwnym do przeważającego w okolicy kierunku wiatru. Płyty w kolejnych rzędach powinny być przesunięte względem siebie o połowę.

Urszula Kalinowska
fot. otwierająca: Archiwum BD