- Jak projektuje się fundament domu?
- Na jakiej głębokości wykonuje się fundament? Czym jest strefa przemarzania?
- Co charakteryzuje ławę fundamentową i z czego wykonuje się ściany fundamentowe?
Jak projektuje się fundament domu?
Obliczając parametry fundamentu, pod uwagę bierze się wielkość budynku, szczególnie liczbę kondygnacji, technologię budowy i rodzaj użytych materiałów. Ale to nie wszystko. Bardzo wiele zależy też od gruntu na działce.
Sposób fundamentowania różni się bowiem w zależności od tego, jak stabilne i nośne jest podłoże. Znacznie łatwiej budować na zwartych skałach, żwirach i piaskach, niż na podłożach niestabilnych, o bardzo słabej nośności.
Przykładowo, grunty nasypowe czy torf albo w ogóle nie nadają się pod budowę, albo wymagają specjalnych sposobów posadowienia. Dlatego w razie wątpliwości co do nośności gruntu, należy zlecić jego przebadanie.
Z powyższych względów, fundamenty zawsze projektuje się indywidualnie. Nawet wybierając projekt z katalogu, mamy obowiązek dostosować go do warunków gruntowych. Ponadto dokumentacja projektowa musi obecnie zawierać opinię geotechniczną, określającą warunki posadowienia budynku.
Głębokość posadowienia fundamentu
Budynki posadawia się przeważnie poniżej tzw. strefy przemarzania. Jej głębokość jest w naszym kraju zróżnicowana - w zachodniej części wynosi ok. 0,8 m, w centralnej i w większej części wschodniej - 1-1,2 m, a w polskim "biegunie zimna", w okolicach Suwałk, nawet 1,4 m.
Taki sposób budowy wynika to z tego, że zamarzający grunt zwiększa swoją objętość, co może skutkować pękaniem fundamentów i ścian. Dotyczy to jednak tylko tzw. gruntów wysadzinowych, zawierających duże ilości drobnych cząstek. To głównie grunty gliniaste oraz z domieszkami organicznymi (np. torf).
W przypadku gruntów niewysadzinowych, np. grubego piasku czy żwiru, budynek można bez obaw posadowić płyciej - 50-60 cm poniżej poziomu terenu. Choć w Polsce dominują grunty niepowodujące wysadzin mrozowych, płytkie posadowienie nie jest zbyt popularne. Z czego to wynika? Przede wszystkim, większość inwestorów nie zdaje sobie sprawy z takiej możliwości. Poza tym, na potrzeby płytkich fundamentów, trzeba zrobić wiele próbnych wykopów, ponieważ grunt może być inny nawet w odległości kilku metrów, pomiędzy krańcami budowli.
Tymczasem płytsze fundamentowanie to nie tylko oszczędności (tym większe, im większy jest budynek), ale i mniejsze ryzyko podmywania w miejscach, w których poziom wód gruntowych okresowo się podnosi.
Ława fundamentowa i ściany fundamentowe
W budownictwie jednorodzinnym, wykonuje się przeważnie fundament składający się z dwóch elementów - ław oraz ścian fundamentowych. Ława to pozioma belka, najczęściej z betonu wzmocnionego zbrojeniem. Dzięki temu jest odporna zarówno na ściskanie, jak i na rozciąganie.
To ważne, ponieważ grunt pod budynkiem jest zazwyczaj niejednolity - w jednym miejscu ustępuje pod naciskiem nieco mniej, w innym więcej. Również nacisk wywierany przez nadziemną część budowli nie jest jednakowy. Dzięki zbrojeniu, fundament radzi sobie z tymi siłami i nie pęka.
Szerokość ław fundamentowych w obrębie jednego budynku może być różna. Z reguły ławy pod wewnętrzne ściany nośne są szersze, ponieważ przenoszą obciążenie opartych na nich stropów, a także dachów. W przypadku domów częściowo podpiwniczonych lub przylegających do innego budynku, wykonuje się ławy schodkowe. Elementy te, o długości co najmniej 1 m, są zbrojone wzdłużnie na całej długości, a wysokość ich stopni nie powinna być większa niż 30 cm.
Na ławach fundamentowych spoczywają ściany fundamentowe, które są oparciem dla ścian nadziemia. Sposób budowy tych pierwszych różni się, w zależności od tego, czy budynek jest bez piwnicy, czy też jest podpiwniczony. W przypadku domów z piwnicą, ściany fundamentowe są wyższe przynajmniej o 1 m i zwykle wymagają wzmocnienia w postaci zbrojenia. Inaczej w domach niepodpiwniczonych - ściany fundamentowe są obustronnie obsypane ziemią, dlatego napór gruntu się równoważy i zbrojenie nie jest wymagane.
Do wykonania ścian fundamentowych wykorzystuje się następujące materiały:
- bloczki betonowe z betonu dobrej jakości; charakteryzują się bardzo dużą wytrzymałością na ściskanie oraz niską nasiąkliwością, nie zapewniają jednak izolacyjności termicznej;
- bloczki keramzybetonowe - lepiej izolują cieplnie, ale są mniej wytrzymałe i bardziej wrażliwe na działanie wody, dlatego nie zaleca się stosować ich na fundamenty budynków, wokół których wody gruntowe mogą sięgać okresowo powyżej ław;
- beton - wzniesione z niego ściany są bardzo wytrzymałe i najlepiej zabezpieczają przed przenikaniem wody, dlatego warto go stosować w przypadku budynków podpiwniczonych (dodatkowo można zastosować specjalne dodatki uszczelniające); wadą tego materiału jest konieczność wykonania deskowania, co jest pracochłonne;
- pustaki zasypowe - po ustawieniu wypełnia się mieszanką betonową, dla której są tzw. szalunkiem traconym (czyli takim, którego się nie rozbiera);
- kształtki styropianowe - ustawia się je podobnie jak pustaki zasypowe, a następnie wypełnia mieszanką betonową; po jej związaniu, uzyskuje się ścianę betonową obustronnie izolowaną styropianem, który - analogicznie jak pustaki zasypowe - jest szalunkiem traconym.
Redaktor: Norbert Skupiński
fot. otwierająca: Lafarge
Zdaniem naszych Czytelników
Budujemy Dom - budownictwo i instalacje
13 May 2021, 10:29
Równomierne zasypywanie i zagęszczanie po obu stronach w zupełności wystarczy
zenek
13 May 2021, 10:05
3 godziny temu, Gość Adam Sz napisał: Dzień dobry. Mam pytanie. Będę miał fundamenty wysokości około 2 metrów samych bloczków fundamentowych+ławy. Czy trzeba robić wieniec w połowie fundamentów żeby nie uszkodzić fundamentów podczas zagęszczania piasku? Dodam ...
aru
13 May 2021, 09:55
nie wianuszek, a równomierne zasypywanie i zagęszczanie po obu stronach może uratować ścianę fundamentową
podczytywacz
13 May 2021, 09:30
3 godziny temu, Gość Adam Sz napisał: Czy trzeba robić wieniec w połowie fundamentów A czyj to pomysł? Sam na to wpadłeś?
retrofood
13 May 2021, 08:01
1 godzinę temu, Gość Adam Sz napisał: Dzień dobry. Mam pytanie. Będę miał fundamenty wysokości około 2 metrów samych bloczków fundamentowych+ławy. Czy trzeba robić wieniec w połowie fundamentów żeby nie uszkodzić fundamentów podczas zagęszczania piasku? ...
Gość Adam Sz
13 May 2021, 06:26
Dzień dobry. Mam pytanie. Będę miał fundamenty wysokości około 2 metrów samych bloczków fundamentowych+ławy. Czy trzeba robić wieniec w połowie fundamentów żeby nie uszkodzić fundamentów podczas zagęszczania piasku? Dodam że nie mam piwnic.
Gość mhtyl
01 Aug 2017, 17:47
6 godzin temu, Gość max1 napisał: Jeśli fundament nam popęka to w szczeliny przedostaną się czynniki agresywne i przyspieszą zniszczenie fundamentu Co za brednie. To że popęka to nic, ale że dostaną się jakieś agresywne czynniki to już nie dobrze. ...
Gość max1
01 Aug 2017, 11:36
Jeśli fundament nam popęka to w szczeliny przedostaną się czynniki agresywne i przyspieszą zniszczenie fundamentu
zenek
01 Feb 2017, 22:55
Cytat z artykułu: Szerokość ław fundamentowych w obrębie jednego budynku może być różna. Z reguły ławy pod wewnętrzne ściany nośne są szersze, ponieważ przenoszą obciążenie opartych na nich stropów, a także dachów . Prawie dobrze. Wewnętrzne ...
Gość ABCSZamba
31 Jan 2017, 17:06
Najlepszy moment aby pomyśleć w tedy np o zrobieniu podwójnej kanalizacji, może kanał samochodowy w garażu jako dodatkowa piwniczka, schowek na opony