- Jakie są przepisy dotyczące instalacji odgromowych?
- Jak jest zbudowana instalacja odgromowa?
- Czym są piorunochrony aktywne?
- Dlaczego powinno się zainstalować zabezpieczenia przeciwprzepięciowe?
Silne wyładowania elektryczne, które towarzyszą burzom, stanowią zagrożenie nie tylko wówczas, gdy piorun trafi bezpośrednio w budynek. Niszczycielską siłę ma też wysokie napięcie indukowane przez wyładowania w instalacji elektrycznej oraz w metalowych elementach domu. Mimo to wielu prywatnych inwestorów, kierując się źle pojętą oszczędnością, zastanawia się nad tym, czy w nowo budowanym domu zamontować piorunochron.
Przepisy dotyczące instalacji odgromowych
Przepisy nakazują montaż instalacji odgromowych w następujących budynkach mieszkalnych:
- wyższych niż 15 m i o powierzchni przekraczającej 500 m², jeśli stoją w zabudowie rozproszonej,
- wykonanych z materiałów palnych i pokrytych takimi materiałami jak na przykład gont lub trzcina,
- stawianych w miejscach, które są szczególnie narażone na wyładowania burzowe (np. wzgórza).
Myśląc o bezpieczeństwie swojego domu, nie warto kierować się tylko i wyłącznie przepisami prawa. Ważny jest również rozsądek. Jeżeli dom stoi samotnie, z dala od innych zabudowań oraz wysokich drzew, to bez względu na wymagania natury formalnej warto go wyposażyć w instalację odgromową. W stosunku do wartości całego domu nie jest to duży wydatek, a daje bezcenne poczucie bezpieczeństwa, kiedy zbliża się burza.
Budowa instalacji odgromowej
Zwody sztuczne to ułożone w odpowiedni sposób na dachu przewody metalowe - ze stali nierdzewnej, miedzi lub stali ocynkowanej grubości minimum 6 mm.
Jeżeli budynek jest pokryty materiałem niepalnym, zwody montuje się na niskich wspornikach bezpośrednio na powierzchni dachu:
- płaskiego - wzdłuż wszystkich krawędzi,
- spadzistego - wzdłuż kalenicy i krawędzi do niej równoległych.
Projektant instalacji musi obliczyć, czy przepływ prądu z wyładowania burzowego nie spowoduje uszkodzenia materiału pokryciowego.
Zwody powinny przebiegać przez wszystkie elementy wystające ponad powierzchnię dachu (kominy, wyloty przewodów wentylacyjnych itp.) i być połączone z takimi elementami jak maszt antenowy.
Jeśli pokrycie dachu jest palne, zwód montuje się na wysokich wspornikach (ponad 0,4 m).
Jeżeli ze względu na rodzaj pokrycia dachu lub jego kształt zamontowanie tradycyjnych, poziomych zwodów jest utrudnione, stosuje się zwody pionowe w postaci umieszczonych na połaci prętów.
Zwody naturalne to połączone z instalacją odgromową takie elementy metalowe jak balustrady, poręcze czy rynny, przez które energia elektryczna uderzenia pioruna jest odprowadzana do ziemi.
Grubość pokrycia nie może być jednak mniejsza niż 0,5 mm, a pod spodem takiego naturalnego zwodu niedopuszczalne jest zastosowanie materiałów łatwopalnych. Funkcję zwodów mogą pełnić również blachy powlekane (min. 0,5 mm grubości) jeżeli warstwa ochronna z PVC ma mniej niż 1 mm, a wykonana z asfaltu - mniej niż 0,5 mm.
Przewody odprowadzające łączą zwód z uziomem w taki sposób, by umożliwić swobodny przepływ prądu w razie uderzenia pioruna. W każdym budynku z instalacją odgromową muszą być zamontowane przynajmniej dwa takie przewody usytuowane w narożnikach dachu po przekątnej rzutu. Na wysokości 0,3 - 1,8 m od ziemi musi być zamontowane złącze probiercze do sprawdzania oporności uziemienia, a w ten sposób - jego sprawności. Badanie takie powinno się wykonywać przynajmniej raz w roku.
Jeżeli ściany budynku są niepalne, przewody odprowadzające można również ułożyć pod tynkiem lub wzdłuż rur spustowych odprowadzających wodę z rynien.
Uziom to elementy metalowe ułożone w ziemi, dzięki którym rozpraszana jest potężna energia pioruna. Funkcję tę mogą pełnić na przykład żelbetowe podziemne elementy konstrukcyjne budynku lub też metalowe rurociągi o małej oporności (rezystancji) - nie przekraczającej 30 omów.
Jeżeli wykorzystanie takich elementów nie jest możliwe, wykonuje się uziom sztuczny, zakopując na głębokości minimum 0,6 m ocynkowaną taśmę stalową w taki sposób, by opasywała cały dom w odległości około 1 m od ścian fundamentowych. Spotyka się również uziomy pionowe, których elementy zagłębione są głęboko w ziemi, prostopadle do jej powierzchni.
Piorunochrony aktywne
Na rynku dostępne są piorunochrony aktywne, w których tradycyjne zwody pokrywające dach zastąpione są przez maszt ze specjalną głowicą, z materiałem promieniotwórczym lub jonizatorem. Powinna ona wystawać 2 metry powyżej najwyższego punktu w chronionym budynku.
Niewątpliwą zaletą piorunochronu aktywnego jest łatwość montażu i wyeliminowanie konieczności wykonania zwodów montowanych na wspornikach. Jednakże zdaniem wielu specjalistów m.in. z Polskiego Komitetu Ochrony Odgromowej Stowarzyszenia Elektryków Polskich, skuteczność tego rodzaju piorunochronu jest dyskusyjna i nie może on stanowić alternatywy dla tradycyjnego rozwiązania, a najwyżej jego uzupełnienie.
Niebezpieczeństwo indukcji i przepięć
Oplecenie budynku instalacją odgromową nie wystarcza do zabezpieczenia go przed skutkami uderzenia pioruna, ponieważ wywołany przezeń prąd o bardzo wysokim natężeniu powoduje wytworzenie się wokół zwodów silnego pola elektromagnetycznego. Jeżeli w zasięgu tego prądu znajdzie się jakikolwiek przewodnik (kabel elektryczny, rura), to zostanie w nim zaindukowany prąd.
Jeśli będzie to przewód elektryczny, ten zaindukowany w nim prąd będzie przez chwilę znacznie odbiegał parametrami od prądu normalnie występującego w sieci. Może to doprowadzić do nieodwracalnego zniszczenia odbiorników energii zawierających wrażliwe podzespoły elektroniczne, takich jak - komputer, telewizor itp. Wzbudzenie przez piorun silnego prądu w nieuziemionych rurach, powoduje często przeskok iskry pomiędzy rurą, a jakimś elementem uziemionym. Jeżeli w pobliżu znajdą się materiały łatwopalne, to iskra ta może spowodować pożar lub eksplozję.
Uderzenie pioruna może spowodować również tzw. przepięcia w liniach energetycznych dostarczających prąd do budynku. Przez krótki czas prąd w sieci ma parametry znacznie przekraczające te, jakie dopuszczalne są dla sprzętów AGD i RTV oraz komputerów, co może powodować ich zniszczenie.
Skuteczną ochroną instalacji elektrycznej przeciw temu zjawisku są zabezpieczenia przeciwprzepięciowe. Ich działanie polega na błyskawicznym wyłączeniu domowej instalacji w momencie pojawienia się groźnego napięcia. Dzięki temu prąd o niewłaściwych parametrach nie dociera do odbiorników.
Wykonanie instalacji i ubezpieczenie domu
Wykonanie instalacji odgromowej należy zawsze zlecać firmie z odpowiednimi uprawnieniami, która przeprowadzi niezbędne pomiary i obliczenia. Tylko wówczas możemy mieć pewność, że nasza instalacja odgromowa w należyty sposób chroni nasz dom.
Aby jednak czuć się naprawdę bezpiecznie, nawet gdy niebo pokrywa się ciemnymi chmurami, należy ubezpieczyć budynek i zadbać, aby w warunkach polisy znalazła się ochrona przed skutkami burzy.
fot. otwierająca: Pixabay.com
Zdaniem naszych Czytelników
Gość aa
22 May 2021, 09:37
Założyć odgromienie warto dla domów wolnostojacych !!!! firma Galmar produkuje elementy niezbędne . Ja mam na domu instalacje odgromową . - warto i trzeba . Niech nie wypowadają się osoby które mieszkaja w blokowiskach , nie maja pojęcia o przepięciach itd. / instalacja elektryczna ...
retrofood
21 May 2021, 21:29
1 godzinę temu, Budujemy Dom - budownictwo ogólne napisał: Tak to by stała chałupa w lesie między drzewami i żaden piorun by o niej nie wiedział i walił tylko w drzewa i to tylko u sąsiada. W niedalekiej wsi, parę lat temu, zdarzył się jakiś ...
Budujemy Dom - budownictwo ogólne
21 May 2021, 20:11
1 godzinę temu, Gość Szalony Iwan napisał: Drodzy Państwo. Jeżeli piorun uderzy w dom, to nie ważne czy posiadamy instalację czy nie. Generalnie z urządzeń elektronicznych wewnątrz domu nie będzie czego zbierać. Dom ustawiony w odosobnionym miejscu, daleko od drzew ...
retrofood
21 May 2021, 18:47
20 minut temu, Gość Szalony Iwan napisał: Drodzy Państwo. Jeżeli piorun uderzy w dom, to nie ważne czy posiadamy instalację czy nie. Generalnie z urządzeń elektronicznych wewnątrz domu nie będzie czego zbierać. Dom ustawiony w odosobnionym miejscu, daleko od drzew ...
Gość Szalony Iwan
21 May 2021, 18:25
Drodzy Państwo. Jeżeli piorun uderzy w dom, to nie ważne czy posiadamy instalację czy nie. Generalnie z urządzeń elektronicznych wewnątrz domu nie będzie czego zbierać. Dom ustawiony w odosobnionym miejscu, daleko od drzew musi mieć instalację odgromową. Natomiast w gęstej zabudowie, ...
Budujemy Dom - budownictwo ogólne
20 May 2021, 13:00
Dnia 11.10.2016 o 15:20, basidom napisał: W moim rodzinnym domu jest, dom jest na samym szczycie góry obok lasu. Ryzykownie było nie montować Nie ma reguły, ale strzeżonego Pan Bóg strzeże. Nikt nie wie, którymi drogami chadza grom. Pierwszy, który to odkryje ...
retrofood
20 May 2021, 11:59
12 minut temu, Gość Jacek Luksowiec napisał: Ocynk nie nadaje się do stosowania w gruncie. Proszę sprostować to w artykule. Jakieś nowe odkrycie?
Gość Jacek Luksowiec
20 May 2021, 11:45
Ocynk nie nadaje się do stosowania w gruncie. Proszę sprostować to w artykule.
Redakcja
12 Oct 2016, 11:05
Dziękuję za informację. Zaktualizowaliśmy tekst.
basidom
11 Oct 2016, 15:20
W moim rodzinnym domu jest, dom jest na samym szczycie góry obok lasu. Ryzykownie było nie montować ;)
Gość PIORUN
02 Oct 2016, 21:41
Witam Przede wszystkim materiały które są na rynku większość jest bardzo kiepska !!!Ocynk Galwaniczny zamiast Ogniowy!!!!Po paru latach jedna RDZA!!!Większość Pseudo Firm naciągją ludzi na Instalacje Metry !!!A potem jak to wygląda??? Na dom wystarcza 2 zjazdy!!! a nie 4 5 6!!!!Po ...
Gość yarecki
26 Sep 2016, 21:27
Jasne, że daj pan piorunochron. Będziesz pan zadowolony. Inni brali i zadowoleni ;)
PeZet
10 Aug 2013, 15:57
Cytat Osobiście polecam zastosowanie piorunochrony z względu na własną wygodę psychiczna podczas bliskich wyładowań atmosferycznych.Pozdrawiam. Jak moi bliscy wyładowują się atmosferycznie, to piorunochrona nic nie daje. Padam.
bobiczek
10 Aug 2013, 13:52
http://www.dziennikzachodni.pl/artykul/965...jecia,id,t.html
retrofood
05 Jul 2012, 20:11
Cytat Czy zainstalować na swoim domu piorunochron czy też nie to już zależy raczej od indywidualnych potrzeb poczucia bezpieczeństwa. Osobiście polecam zastosowanie piorunochrony z względu na własną wygodę psychiczna podczas bliskich wyładowań ...
Barbossa
05 Jul 2012, 19:49
GDYAFG!
GlazuraStrzelin
05 Jul 2012, 19:32
Czy zainstalować na swoim domu piorunochron czy też nie to już zależy raczej od indywidualnych potrzeb poczucia bezpieczeństwa. Osobiście polecam zastosowanie piorunochrony z względu na własną wygodę psychiczna podczas bliskich wyładowań atmosferycznych.Pozdrawiam.
retrofood
05 Jul 2012, 12:27
Cytat A wszyscy zalecają D, do indywidualnej ochrony sprzętu elektronicznego. Czyżby producenci się mylili? Czy jest błąd na rysunku - podano C?. Ach, co za pytanie? D to jest coś takiego jak wisienka na torcie. Jak nie masz ...
Gość Andej
05 Jul 2012, 11:46
A wszyscy zalecają D, do indywidualnej ochrony sprzętu elektronicznego. Czyżby producenci się mylili? Czy jest błąd na rysunku - podano C?.
retrofood
02 Jun 2011, 10:56
Pożar domu k. Stalowej Woli. Uderzył w niego piorun.Wszystko wskazuje na to, że od uderzenia pioruna zapalił się dzisiaj w nocy dach budynku mieszkalnego w Sudołach (pow. stalowowolski). Na szczęście nikomu nic się nie stało.\Do pożaru doszło około godz. 0.30. Właścicielka domu ...
bajbaga
31 May 2011, 12:38
Moim zdaniem pomocne w tym zakresie (wyboru mieć, czy nie mieć) będą (mogą być) ogólne warunki ubezpieczenia budynku – czy ubezpieczyciel wymaga takiego „ustrojstwa”, czy też niekoniecznie.
czarnyplecak
31 May 2011, 12:32
Jak w okolicy nie ma żadnego to warto sobie zamontowac, zawsze to bezpieczniej.
retrofood
30 May 2011, 18:00
Cytat Budynki na działalność gospodarką z marszu chyba muszą mieć takie instalację Niekoniecznie.
autorushd
30 May 2011, 17:52
Budynki na działalność gospodarką z marszu chyba muszą mieć takie instalację
retrofood
04 May 2011, 09:13
Cytat oczywiscie że warto!!! Jasne!Jak kazdy wykonawca, jestem ZA!!!
Axel
04 May 2011, 00:23
Cytat No cóż... kazdy chce jakoś żyć... oczywiscie że warto!!!
retrofood
03 May 2011, 16:19
Cytat A więc na co i komu toto No cóż... kazdy chce jakoś żyć...
bobiczek
03 May 2011, 16:13
nie warto.Lokale użytkowe typu - sala weselna - oglądałem wczoraj.Porażka....Pirdalnięcie pioruna w dom jednorodzinny - jest podobne jak wygrana w totka.A więc na co i komu toto
retrofood
03 May 2011, 13:40
Cytat Głowice aktywne(system nowy)nie polecamy I całkiem słusznie!
Gość wilkowy
21 Apr 2011, 19:50
Błąd w artykule, w tej chwili odgromówkę wykonuje się z drutu 8mm. Pozdrawiam..
Wladko
29 Mar 2011, 22:19
Cytat Warto zainstalować, tym bardziej że obecnie mamy coraz więcej wyładowań atmosferycznych. Uważam, iz powinno się zamontować instalację odgromową. W przypadku braku takowej, mogą być kłopoty z ubezpieczycielem.
Gość alma
29 Mar 2011, 14:50
Warto zainstalować, tym bardziej że obecnie mamy coraz więcej wyładowań atmosferycznych.
retrofood
31 Jan 2011, 15:16
Diabli wiedzą. Tu statystyka nie zawsze się sprawdza. Ja nie mam, ale śpię spokojnie. Sam nie wiem dlaczego.Tak Bogiem, a prawdą, to teraz jest więcej szkód od przepięć, a nie od bezpośredniego uderzenia pioruna. Więc jak instalacja odgromowa, to też i przeciwprzepięciowa. Ale ...
PeZet
31 Jan 2011, 14:30
Witaj, Retro. Liczyłem wg wzoru, czy potrzebuję instalować piorunochron. Wyszło na to, że nie muszę. Ale licho nie śpi, był taki jeden, co to liczył grubość lodu na stawie, żeby wiedzieć czy syn na łyżwach może pojeździć. A nie wiedział, że ktoś obok palił ognisko...Mam ...
retrofood
31 Jan 2011, 13:59
A tu: http://www.spinpol.com.pl/index.php?dzial=downloadjest darmowy program GromExpert (0,79 MB), którym każdy sobie sam może ocenić zagrożenie piorunowe.Firma Spinpol H.T. - liderem w branży odgromowejhttp://www.spinpol.com.pl/index.php
artisan3D
19 Jul 2009, 19:47
Zawsze warto zamontować zwody z uziemieniem. Najlepiej wykonać w oparciu o wytyczne projektanta-elektryka sieciowego.Najważniejsze aby piorunochron "zbierał" i odprowadzał do ziemi cząsteczki powietrza/deszczu/mgły naładowane elektrycznie nawet bez pioruna. Powstają one w wyniku tarcia ...
Gość stoton
19 Jul 2009, 19:24
Mam rozwiązanie: \"uznano podłoża drewniane jako nie palne, w rozumieniu odgromowym\" :)
Pomocnik
19 Jul 2009, 16:13
Czy warto zainstalować piorunochron? Należy o tym pomyśleć gdyż w miejscu, gdzie uderza piorun, napięcie może sięgać kilkuset milionów woltów, a natężenie 250 tysięcy amperów. Moc takiego wyładowania sięga 700 bilionów watów i potrafi w mgnieniu oka wywołać pożar domu. Pełna ...
Gość stoton
19 Jul 2009, 16:13
Blacha jako naturalny zwód - \" pod spodem takiego naturalnego zwodu niedopuszczalne jest zastosowanie materiałów łatwopalnych\" - czy więc przy normalnej konstrukcji - blacha przykręcana do drewnianych łat może ona pełnić funkcję zwodu?