- Jak wykonać podkład podłogowy w nowo budowanym domu?
- Od czego zależy grubość warstw materiałów podpodłogowych?
- Jakie będą warstwy podkładowe podłogi na stropie?
- Jaki jastrych wybrać?
- Jak wykonać podkład podłogowy na remontowanych podłogach?
- Jak wyrównać podłogę za pomocą zaprawy samopoziomującej?
Decyzję o docelowym rodzaju posadzki oraz niezbędnych warstwach podkładowych powinniśmy podjąć już na etapie budowy stanu surowego budynku. Późniejsze modyfikacje mogą okazać się niemożliwe do realizacji, gdy np. konieczne będzie ułożenie grubych warstw podpodłogowych przy instalacji ogrzewania podłogowego.
Ograniczenie dopuszczalnej grubości nowych warstw podkładu trzeba również uwzględnić przy remontach podłóg, gdyż nawet stosunkowo niewielkie podwyższenie ich poziomu będzie skutkować problemem z dostosowaniem drzwi wewnętrznych czy zachowaniem równomiernej wysokości stopni na schodach.
Podkłady podłogowe w nowych domach
Podkłady podłóg na gruncie powinny zapewniać dobrą izolację cieplną oraz ochronę przeciwwilgociową, zabezpieczającą przed kapilarnym podciąganiem wilgoci z ziemi. W warstwie tej prowadzone są też często rury instalacyjne, co trzeba uwzględnić już na etapie robót podłogowych.
Konieczna jest również dostateczna stabilizacja gruntu pod podłogą, aby nie nastąpiło odkształcenie posadzki w wyniku osiadania. Poziom podłóg na parterze budynku wyniesiony jest z reguły o kilkadziesiąt centymetrów ponad powierzchnię otaczającego terenu, nie ma więc wymogu układania specjalnej izolacji przeciwwodnej.
W standardowym rozwiązaniu bazę dla podłóg na gruncie tworzy warstwa stabilizująca, wykonywana najczęściej z tzw. chudego betonu klasy C12/15, ułożonego na zagęszczonej podsypce piaskowej. Jej powierzchnia powinna znajdować się o 25-30 cm poniżej ostatecznego poziomu wykończonej podłogi parteru. Typowa grubość termoizolacji podpodłogowej wynosi 15-20 cm, co zapewnia dobrą ochronę przed ucieczką ciepła do gruntu, a także umożliwia umieszczenie tam rur instalacyjnych - nawet o dużej średnicy.
Gruba warstwa ociepleniowa niweluje skutecznie niewielkie nierówności betonowego podkładu i z reguły nie jest potrzebne wyrównywanie jego powierzchni. Niekiedy dodatkowo układany jest podkład izolujący z pianobetonu, który ma zdolność do samopoziomowania i dokładnego wypełnienia wszelkich nierówności, poprawia też ciepłochronność.
Do zasadniczego ocieplenia używa się płyt styropianowych odmiany EPS 100 lub z polistyrenu ekstrudowanego XPS, które powinny być układane w dwóch warstwach, z przesunięciem styków. Rozwiązanie to ułatwia prowadzenie instalacji w podłodze, zapewniając jednocześnie ich termoizolację od gruntu. Kolejne warstwy po rozłożeniu folii przeciwwilgociowej to ułożenie pływającego jastrychu podłogowego, w którym mogą być również umieszczone rury lub kable instalacji ogrzewania podłogowego.
Jaka grubość podłogi?
Grubość warstw materiałów podpodłogowych i tzw. jastrychu zależy od konstrukcji podłoża lub stropu, wymagań ciepłochronnych i akustycznych, a także niezbędnej przestrzeni do poprowadzenia instalacji. Konieczne jest również uwzględnienie grubości docelowego pokrycia podłogowego. Jako zasadę przy planowaniu warto przyjąć nieco większe grubości tych warstw, gdyż w razie potrzeby bez problemu zredukujemy ich wymiar, utrzymując założony poziom podłóg bez uszczerbku dla własności technicznych i użytkowych podłogi.
Orientacyjnie, przy podkładach układanych na gruncie, grubość warstw przyszłej podłogi mierzonej od utwardzonego podłoża do poziomu wykończonej posadzki przyjmujemy w zakresie 25-30 cm. W przypadku stropów międzypiętrowych wymagających izolacji termicznej i akustycznej będzie to przynajmniej 10-15 cm.
Warstwy podkładowe podłogi na stropie
W nowo budowanych domach podłogi układane są najczęściej na stropach żelbetowych, a konfiguracja warstw podkładowych pod posadzkami i technologia ich wykonania zależą od przeznaczenia pomieszczenia. Trzeba również brać pod uwagę stan surowego stropu czy ewentualną konieczność wyrównania poziomu podłóg, gdy układane będą materiały posadzkowe o różnej grubości lub instalowane ogrzewanie podłogowe.
Na większości stropów żelbetowych układane są tzw. pływające podkłady podłogowe (jastrychy), w istotny sposób poprawiające ich wyciszenie. Są niezbędne w przypadku ogrzewania podłogowego. Dzięki ułożeniu na elastycznej warstwie i oddzieleniu bocznemu jastrychu od konstrukcji budynku, ogranicza się przenoszenie dźwięków uderzeniowych na ściany, strop oraz jednocześnie zapewnia swobodne rozszerzanie się podkładu pod wpływem zmian temperatury (to szczególnie ważne przy ogrzewaniu podłogowym).
Jeśli na surowym stropie układane będą izolacje akustyczne lub cieplne i jest on bardzo nierówny, to do wyrównania używa się zapraw wypełniających większe wgłębienia i ewentualnie zeszlifowuje garby. Izolacja akustyczna układana jest z płyt ze specjalnego miękkiego styropianu, nazywanego akustycznym.
Ich podstawowa grubość wynosi 33/30 mm, co oznacza, że w stanie nieobciążonym mają grubość 33 mm, a po wylaniu jastrychu 30 mm. Styropianowe płyty izolacji akustycznej mogą być też grubsze (np. 44 lub 55 mm). Oprócz styropianu akustycznego dźwiękową izolację podłogi można wykonać z twardych płyt wełny mineralnej o grubości przynajmniej 40 mm lub ze specjalnej pianki polietylenowej. Izolację akustyczną z płyt styropianowych lub wełny mineralnej należy zabezpieczyć folią budowlaną przed wnikaniem zaprawy w ich złączenia podczas wylewania jastrychu, który utworzy wytrzymałe podłoże pod docelowe pokrycie podłogowe.
Jaki jastrych wybrać?
Jastrych pełni rolę warstwy dociskowej dla izolacji akustycznej, cieplnej oraz nośnego i równego podłoża pod dowolne pokrycia podłogowe. Wykonywany jest w formie wylewki cementowej bądź anhydrytowej, a niekiedy układany jako tzw. suchy jastrych.
Jastrych cementowy - najczęściej stosowany - charakteryzuje się dużą wytrzymałością na ściskanie, jak też odpornością na długotrwałe zawilgocenie. Dość długo dojrzewa i wysycha, a dalsze roboty posadzkowe można prowadzić po co najmniej miesiącu. Obecnie przygotowanie i dostarczenie mieszanki cementowej odbywa się najczęściej przy użyciu agregatu mieszająco-pompowego zwanego mixokretem, a wygładzenie powierzchni przeprowadza się przy użyciu zacieraczek mechanicznych.
Przed ułożeniem jastrychu pływającego, wzdłuż wszystkich przegród wewnętrznych (ścian, słupów), mocuje się paski dylatacyjne ze styropianu grubości 1-2 cm lub z taśmy piankowej. Wkładki takie umieszcza się również w otworach drzwiowych. Większą stabilność podkładu, jak też zapobieżenie powstaniu rys skurczowych, zapewnia umieszczenie w warstwie jastrychu siatki przeciwskurczowej bądź dodanie do zaprawy tzw. zbrojenia rozproszonego (z tworzywa lub stali). Minimalna grubość jastrychu układanego na podłożu stabilnym (np. bezpośrednio na stropie betonowym) wynosi 2,5 cm, na warstwie poślizgowej (np. folii) 3,5 cm, a na podłożu elastycznym (izolacje akustyczne, cieplne) 5 cm.
Jastrych anhydrytowy jest materiałem samopoziomującym, nie wymaga więc wyrównania. Przygotowywany jest z gotowych suchych mieszanek do zarobienia wodą. W porównaniu z jastrychem cementowym ma mniejszą odporność na długotrwałe zawilgocenie i nie powinien być układany w pomieszczeniach mokrych. Powoduje też korozję stykających się bezpośrednio z nim niezabezpieczonych elementów stalowych.
Do układania na większych powierzchniach wykorzystuje się agregaty mieszające bądź dowozi gotową wylewkę betonowozem z pompą, gdyż ręcznie trudno w krótkim czasie przygotować odpowiednią ilość mieszanki. Wylewki anhydrytowe są zalecane do utworzenia podkładów na ogrzewaniu podłogowym, ponieważ charakteryzują się mniejszą - w porównaniu do jastrychów cementowych - rozszerzalnością cieplną, co pozwala na układanie dużych powierzchni bez dylatacji pośrednich. Mają też lepsze przewodnictwo cieplne - dzięki zwartej strukturze pozbawionej wolnych przestrzeni między ziarnami, co poprawia efektywność ogrzewania. Zakres minimalnych grubości jest podobny jak przy jastrychach cementowych. Trzeba pamiętać, że cechuje się on krótkim czasem twardnienia i wysychania.
Zastosowanie tradycyjnych jastrychów cementowych czy anhydrytowych w użytkowanym domu jest dość uciążliwe i wprowadza do wnętrz dużą ilość wilgoci. Dlatego warto rozważyć użycie płyt gipsowo-włóknowych (suchy jastrych). Utworzone na sucho podkłady pozwalają na szybkie zakończenie robót podłogowych. Technologia ich układania jest dość prosta i sprowadza się do wstępnego wyrównania podłoża, rozłożenia płyt, skręcenia i sklejenia ich na złączach. Płyty te mogą być zintegrowane z warstwą wyciszającą i termoizolacyjną z wełny mineralnej lub styropianu o różnych grubościach, ale przy większych wymaganiach ociepleniowych można je układać na standardowych płytach termoizolacyjnych. Jeśli suchy jastrych będzie układany bezpośrednio na sztywnym, ale niezbyt równym podłożu (np. surowym stropie betonowym), do wyrównania stosuje się podsypkę z drobnego kruszywa.
Podkłady na remontowanych podłogach
Sposób, w jaki przeprowadzimy remont starej podłogi, zależy przede wszystkim od rodzaju docelowego pokrycia oraz rodzaju i grubości warstw podkładowych znajdujących się na stropie. Na konstrukcjach żelbetowych podłożem pod posadzkę mogły być np. drewniane legary lub stabilizowane wapnem bądź cementem podkłady z wiórów czy sieczki. Po ich usunięciu należy utworzyć nowy podkład podłogowy o grubości dostosowanej do tzw. wysokości dyspozycyjnej.
Remontując podłogę na stropie żelbetowym należy pamiętać, że zastosowanie zwykłych zapraw cementowych do wyrównania podłoża czy utworzenia warstwy podkładowej wymaga zachowania minimalnej ich grubości. Zbyt cienka szybko popęka i nie zagwarantuje wystarczającej przyczepności. Przy wyrównywaniu taką zaprawą nakładaną bezpośrednio na betonowe powierzchnie, jej grubość w najcieńszym miejscu nie może być mniejsza niż 2,5 cm. Jeśli podkład układany jest na warstwie oddzielającej (papie, folii), jego grubość musi wynosić przynajmniej 3,5 cm, a w przypadku pokrywania materiałów odkształcalnych (izolacje akustyczne i cieplne ze styropianu, wełny mineralnej, pianki polietylenowej) - co najmniej 5 cm.
Przy ograniczonej wysokości dyspozycyjnej, do uzyskania wymaganej jakości podłoża (równości, gładkości) wykorzystuje się specjalne, przygotowane fabrycznie mieszanki umożliwiające wykonywania odpowiednich podkładów podłogowych.
Dostępne są one w dwóch grupach asortymentowych:
- cienkowarstwowe, samorozlewne podkłady wyrównujące o grubości 5-20 mm;
- grubowarstwowe (powyżej 30 mm) samopoziomujące jastrychy anhydrytowe lub inne podkłady na bazie cementu.
Pierwsza grupa wylewek wyrównujących przeznaczona jest do renowacji nierównych, wymagających przystosowania podłoży. Stosuje się je najczęściej wtedy, gdy wykończenie będzie stanowić cienkowarstwowy materiał podłogowy, taki jak wykładzina dywanowa lub z PVC czy panele winylowe. Przy prawidłowym wykonaniu (więcej poniżej) uzyskuje się idealnie równy podkład - zaprawa przed stwardnieniem rozpływa się samoczynnie, tworząc gładką powierzchnię.
Przy likwidacji znacznych nierównościach lub konieczności podwyższenia poziomu podkładu podłogowego wykorzystuje się wylewki grubowarstwowe, zapewniające dobrą przyczepność do betonowego podłoża. Można też układać je na warstwie separacyjnej (ociepleniu, hydroizolacji), dostosowując ich minimalną grubość do zaleceń producenta. Wylewki te charakteryzują się krótkim czasem twardnienia, co jest istotną cechą przy wykorzystaniu ich do robót remontowych. Z reguły już po kilku dniach można na nich układać niewrażliwe na wilgoć posadzki z płytek ceramicznych, a po sprawdzeniu wilgotności - również z materiałów drewnopochodnych.
Wyrównanie podłogi zaprawą samopoziomującą
Utworzenie takiego podkładu podłogowego wymaga dobrej organizacji pracy, gdyż wylewka szybko twardnieje, a poszczególne porcje powinny łączyć się ze sobą w stanie płynnym. Szczegółowe wymagania są z reguły określone przez producenta w dołączonej do produktu instrukcji. Bardzo istotne jest skuteczne zagruntowanie podłoża, zabezpieczające przed odciąganiem wody z zaprawy - w przeciwnym razie ta zbyt szybko zgęstnieje i straci zdolność do samorozlewu.
Jak wspomniano, w celu uzyskania idealnie gładkiego i wypoziomowanego podkładu, zwłaszcza pod cienki materiał posadzkowy, powinniśmy użyć gotowej, cienkowarstwowej zaprawy samopoziomującej. Jeśli nierówności są większe, wyrównanie lepiej przeprowadzić w dwóch cyklach - najpierw wstępnie wypełnić szybkowiążącą zaprawą głębsze ubytki, a po 2 lub 3 dniach na całej powierzchni wylać wierzchnią warstwę o grubości do 10 mm.
Przed ułożeniem warstwy wyrównującej podłoże należy dokładnie oczyścić z pyłu i zagruntować preparatem głęboko penetrującym. Zależnie od chłonności podłoża, gruntowanie przeprowadzamy 1-2-krotnie, sprawdzając czy po wyschnięciu nie występuje wsiąkanie wody. Ponieważ czas wiązania zapraw samorozlewnych jest krótki (ok. 30 min) trzeba zapewnić możliwość szybkiego przygotowania kolejnych porcji, zgodnie z instrukcją podaną na opakowaniu - tak, by cała powierzchnia została pokryta przed stwardnieniem.
Jeśli ze względów organizacyjnych nie jest to możliwe, powierzchnię dzielimy na mniejsze pola, ustawiając na brzegach listwy, które uniemożliwią niekontrolowane wypłynięcie zaprawy poza ten obszar. Kontrolę równomierności grubości wylewki na większej powierzchni umożliwiają rozstawione i wypoziomowane repery niwelacyjne, a płynna jej konsystencja zapewnia samoczynny rozpływ, dzięki czemu podkładu nie trzeba zacierać.
W celu uwolnienia pęcherzyków powietrza zawartych w zaprawie, bezpośrednio po jej wylaniu warto po powierzchni przetoczyć wałek kolczasty. Do poruszania się po płynnej wylewce wykorzystuje się specjalne nakładki na buty - kolczaste raki. Po upływie ok. 7 dni na warstwie wyrównującej można układać wierzchnie pokrycie. Dodatkowe przygotowanie podłoża jest zbędne.
Redakcja BudujemyDom
Na zdjęciu otwierającym: Aplikacja wylewki za pomocą agregatu. (fot. Knauf)
Dodaj komentarz