Pożądane cechy ścian działowych

Czego dowiesz się z artykułu?

• Jakie parametry powinny mieć murowane ściany działowe?
• Jakie są zalety ścian działowych z betonu komórkowego?
• Czy warto wybrać szkieletowe ściany działowe?
• Kiedy warto postawić lekką ścianę akustyczną?

Ściany działowe na ogół wznosi się po wykonaniu przegród konstrukcyjnych. Ich rozmieszczenie określone jest w projekcie budynku. Ale nawet po osiągnięciu etapu stanu surowego ich lokalizację można zmodyfikować. Konieczna jest wówczas konsultacja z konstruktorem - jego zadanie obejmuje ocenę tego, czy wybrany materiał nie obciąży nadmiernie stropu.

Dotyczy to zwłaszcza cegieł pełnych, których ciężar niekiedy przekracza aż 250 kg/m². Przed ich wmurowaniem należy sprawdzić wytrzymałość stropu. W razie potrzeby, konstruktor zleci wzmocnienie go w miejscu przebiegu ściany. Gdy jest to niemożliwe, pozostaje wykonanie przegrody lżejszej, np. szkieletowej z płyt gipsowo-kartonowych.

Infografika: Parametry ścian działowych z różnych materiałów

Murowane ściany działowe

Przegrody tego rodzaju są solidne i ciężkie. Nie musimy się więc obawiać, że nie da się do nich przytwierdzić szafek czy półek z książkami (choć ich montaż na cienkich ścianach z betonu komórkowego lub pustaków wiąże się z koniecznością użycia specjalnych kotew). Wadą takiego sposobu wznoszenia jest długi okres murowania i spoin między elementami. Dodatkowo proces wydłuża schnięcie zaprawy i tynku, co odsuwa w czasie wykończenie przegrody.

Z cegły

Technologia ta polega na układaniu na sobie cegieł i wiązaniu zaprawą cementowo-wapienną. Elementy te mają zazwyczaj 25 × 12 × 6,5 cm. Kładzione na płask mają 12 cm grubości, ale można też układać cegły na wąskim boku, uzyskując ściankę grubości 6,5 cm (odpowiednio lżejszą). Murowanie nie jest trudne, ale wymagana jest dokładność. Poza utrzymywaniem pionu istotne jest ułożenie pod pierwszą warstwą cegieł pasa papy. Na górze, pomiędzy stropem a ścianą działową, trzeba pozostawić ok. 1,5 cm szczelinę (kompensującą ugięcia stropu), którą wypełnia się szczelnie materiałem elastycznym, np. pianką montażową, wełną mineralną.

Takie konstrukcje charakteryzują się bardzo dobrymi parametrami akustycznymi. Współczynnik izolacyjności akustycznej ściany o grubości 15 cm (wraz z tynkiem) wynosi aż 47 dB.

Niestety, taka przegroda jest ciężka (niektóre ważą ponad 250 kg/m2). Jej masę można obniżyć nawet o 30%, wykorzystując cegłę dziurawką, ale taka ściana będzie mniej skutecznie tłumić hałas.

Ceglane ściany działowe są pracochłonne, ale stanowią przegrodę o bardzo dobrych właściwościach akustycznych. Muruje się je przy użyciu tradycyjnej zaprawy. (fot. Lafarge)

Przy murowaniu takich przegród istotne jest połączenie ich ze ścianami nośnymi.

Można to zrobić na trzy sposoby:

• na etapie stanu surowego, umieścić w ścianie nośnej co 30-50 cm pręty zbrojeniowe o średnicy 6-8 mm lub kotwy z płaskowników, następnie osadzić je w spoinach ściany działowej podczas jej murowania;
• zostawić w ścianach nośnych zagłębienia, tzw. strzępia na cegły ściany działowej;
• wyciąć w ścianie nośnej pionową bruzdę o głębokości kilku centymetrów i szerokości cegieł ściany działowej i umieścić w niej początek wznoszonej ścianki.

Połączenie ściany działowej i nośnej przy użyciu kotew mocujących (a) i bruzd (b). Jeśli wykonamy bruzdę, kotwy nie są konieczne.

Uwaga! Ceglane przegrody o niewielkiej grubości (6-7 cm) i długości ponad 5 m należy wzmocnić prętami zbrojeniowymi o średnicy 6 mm, układanymi w co drugiej spoinie. Dodatkowo w otworach drzwiowych wykonuje się nadproża. Mogą być z betonu zbrojonego wylewanego w szalunku, w postaci gotowej belki żelbetowej albo z cegieł zbrojonych prętami stalowymi, ułożonymi w spoinach.

Z silikatów

Bloczki wapienno-piaskowe - dzięki dużej gęstości i znacznej masie - stanowią bardzo dobrą barierę na drodze dźwięków. Z tego względu nawet cienkie ściany, o grubości zaledwie 8 albo 12 cm, skutecznie chronią przed hałasem. W miejscach szczególnie narażonych na niechciane odgłosy, np. w sypialni sąsiadującej z łazienką, można zastosować specjalne bloczki akustyczne.

Ściany działowe z silikatów mają też dużą wytrzymałość na obciążenia. Bez problemu można na nich wieszać szafki kuchenne, półki w spiżarni czy duży telewizor. Dokładność wymiarowa sprawia, że łatwo i szybko się je muruje. Gładka powierzchnia pozwala na pokrycie ściany jedynie warstwą gładzi, bez konieczności wcześniejszego niwelowania znacznych nierówności zaprawą wyrównującą, a w pomieszczeniach gospodarczych czy piwnicznych takich przegród nie trzeba tynkować.

Silikatowe ściany działowe można też wymurować razem z nośnymi, z tym że działowe powinny kończyć się niżej (aby pozostała szczelina pod stropem). Na takie przegrody wykorzystuje się bloczki o grubości 8 lub 12 cm. (fot. H+H)

Ściany działowe z betonu komórkowego

Powierzchnia uzyskana z takich elementów, podobnie jak z silikatów, jest równa i gładka. Obróbka tego budulca jest łatwa, może być on cięty ręczną piłą widiową. Stanowi dobry wybór wszędzie tam, gdzie ściana ma mieć nietypowy kształt. Dzięki porowatej strukturze, beton komórkowy jest bardzo lekki. Można więc stosować elementy o dużych gabarytach (np. 40 × 60 cm) i grubości nieco ponad 11 cm, co nie tylko zmniejsza zużycie zaprawy, lecz przede wszystkim wyraźnie przyspiesza prace. Do zbudowania 1 m2 ściany z bloczków wystarczy zaledwie 3,3 sztuki.

W zależności od grubości, jeden element waży kilkanaście kilogramów, może więc być bez trudu przenoszony ręcznie. Taka ściana działowa stanowi znacznie mniejsze obciążenie konstrukcji, niż wzniesiona z innych materiałów murowych. Można też zastosować panele betonowe o wymiarach 60 x 220-300 cm i grubości 7,5 lub 10 cm. Do ich przenoszenia niezbędny jest jednak wózek. Bloczki łączy się na ogół zaprawą klejową. Takie przegrody mają niewielką masę - około 50 kg/m², czyli pięciokrotnie mniej, niż te z cegły pełnej i znacznie szybciej też się je stawia.

Pod pierwszą warstwą bloczków z betonu komórkowego konieczne jest ułożenie pasa papy. Elementy tej warstwy łączy się tradycyjną zaprawą. (fot. Solbet)

Szkieletowe ściany działowe

Ich konstrukcja to profile stalowe o różnej szerokości (50, 75 lub 100 mm), mocowane do podłogi i sufitu, ewentualnie szkielet drewniany. Przestrzeń pomiędzy nimi wypełniona jest wełną mineralną, a osłonę stanowią najczęściej płyty gipsowo-kartonowe - zwykłe (białe) albo o zwiększonej wodoodporności (zielone), stosowane np. w łazienkach. W sprzedaży są też płyty o zwiększonej odporności ogniowej, akustycznej.

Tego typu przegrody wznosi się szybko, ich wykończenie nie jest zbyt pracochłonne - wystarczy wypełnienie spoin masą gipsową, nałożenie taśmy na złączeniach i wyrównanie masą szpachlową.

Jeżeli planujemy zawiesić na ścianie szafkę powinniśmy wybrać płyty gipsowo-włóknowe, drewnopochodne lub wykonać miejscowe wzmocnienie, np. z deski pomiędzy słupkami konstrukcyjnymi na wysokości przytwierdzenia planowanych szafek lub innych sprzętów.

Ściana szkieletowa o konstrukcji metalowej z wypełnieniem z wełny mineralnej i jednowarstwowym poszyciem z płyty g-k.

Montaż instalacji elektrycznej lub wodnej w przegrodach o konstrukcji szkieletowej.

Kolejne etapy wykonania ścianki z płyt gipsowo-kartonowych

Wytyczenie miejsca i ulokowanie między profilami stelażu taśmy tłumiącej dźwięki (fot. Knauf)

Montaż stelaża stalowego do podłogi, ścian i sufitu (fot. Rockwool)

Wypełnienie go wełną mineralną (fot. Rockwool)

Przykręcenie płyty g-k (fot. Knauf)

Lekka ściana akustyczna

W pomieszczeniach sąsiadujących z łazienką, kuchnią czy pokojem muzycznym, wskazane jest postawienie przegrody o bardzo dobrych właściwościach akustycznych.

W wersji szkieletowej można to zrobić na dwa sposoby:

1. Konstrukcję takiej przegrody stanowią stalowe profile, mocowane do podłogi, ścian, sufi tu (zabezpieczone izolacyjną taśmą akustyczną), oraz profile słupkowe. Elementy te muszą być szersze, niż w typowej ściance szkieletowej. Wypełnieniem jest wełna mineralna. Poszycie z płyt g-k układa się podwójnie, najlepiej użyć specjalnej odmiany akustycznej. Wtedy uzyskamy parametry akustyczne zbliżone do przegrody z cegły o takiej samej szerokości.
2. Przegroda z podwójnym opłytowaniem i dwoma stelażami, rozdzielonymi dodatkową warstwą wełny (o grubości np. 4 cm), zagwarantuje jeszcze lepszą ochronę przed hałasem. Taka ścianka będzie bardzo dobrze wyciszona. Jeżeli jako poszycie zastosuje się płyty drewnopochodne lub gipsowo-włóknowe, to przegroda będzie również wytrzymała i odporna na uszkodzenia mechaniczne. Bez obaw będzie można wieszać na niej ciężkie szafki kuchenne.

Akustyczna ściana szkieletowa

Redaktor: Joanna Dąbrowska
fot. otwierająca: Ytong (Xella)