- Jakie są systemy prefabrykacji?
- Czym charakteryzują się prefabrykowane konstrukcje szkieletowe?
- Czym charakteryzują się prefabrykaty betonowe?
- Co warto wiedzieć o domach modułowych?
Systemy prefabrykacji
Prefabrykacja elementów konstrukcyjnych w kontrolowanych warunkach fabrycznych gwarantuje wysoką precyzję wykonania, trwałość połączeń i - w niektórych przypadkach - możliwość dostosowania do indywidualnych potrzeb klienta.
W budownictwie jednorodzinnym najczęściej stosowane są prefabrykowane elementy szkieletu drewnianego lub betonowe płyty, produkowane zgodnie z projektami stworzonymi specjalnie dla tej technologii. Mogą one również bazować na rozwiązaniach typowych dla tradycyjnych metod budowlanych.
W przypadku obiektów rekreacyjnych, takich jak tymczasowe zaplecze budowy, wykorzystywane są gotowe do użytku moduły przestrzenne, których montaż ogranicza się niekiedy do podłączenia zasilania, wody i odprowadzenia ścieków.
Budowa z prefabrykatów wiąże się jednak z pewnymi ograniczeniami, głównie dotyczącymi transportu dużych elementów i konieczności użycia dźwigu do ich rozładunku. Transport konstrukcji szkieletowych i płytowych z reguły nie stanowi problemu, o ile istnieje możliwość dojazdu na plac budowy i manewrowania ciągnikiem siodłowym z naczepą niskopodłogową. Należy jednak wziąć pod uwagę stan dróg oraz możliwość skrętu długim pojazdem.
W przypadku modułów kubaturowych ich szerokość nie może przekraczać 3 metrów ze względu na przepisy ruchu drogowego. Transport nieco szerszych obiektów jest możliwy po uzyskaniu odpowiednich pozwoleń i zapewnieniu asysty pilota.
Prefabrykowane drewniane konstrukcje szkieletowe
Prefabrykacja drewnianych konstrukcji szkieletowych wyeliminowała typowe błędy materiałowe i wykonawcze, które często zdarzały się przy tradycyjnych metodach budowy. Znacznie skrócił się również czas wykonania zadaszenia, co zminimalizowało ryzyko szkód spowodowanych przez deszcz i opady, gdy konstrukcja nie była jeszcze pokryta.
Pod względem konstrukcyjnym prefabrykowany szkielet drewniany nie różni się istotnie od budynku budowanego na miejscu. Bieżąca kontrola montażu i jakości surowca w warunkach fabrycznych zapewnia wysoki standard wytwarzanych elementów.
Segmenty prefabrykowane - ściany zewnętrzne i wewnętrzne, strop oraz więźba dachowa - są montowane w określonej kolejności, zgodnie z projektem, na wcześniej wykonanym fundamencie z zamocowaną podwaliną. Ściany konstrukcyjne w postaci ram ze słupkami są przystosowane do montażu okien i drzwi o ustalonych wymiarach. Prefabrykowane segmenty ścian są obite od zewnątrz usztywniającą płytą OSB.
Po zmontowaniu ścian, ułożeniu stropu i więźby dachowej z tymczasowym lub docelowym pokryciem, można rozpocząć prace wykończeniowe. Pierwszym krokiem jest montaż okien i drzwi.
Podstawową warstwę izolacji termicznej ścian zewnętrznych stanowi wełna mineralna umieszczona wewnątrz konstrukcji szkieletowej. Po rozprowadzeniu instalacji elektrycznej, hydraulicznej i grzewczej, ocieplenie musi zostać zabezpieczone przed zawilgoceniem folią paroszczelną mocowaną do ramy i pokrytą warstwą wykończeniową z płyt gipsowo-kartonowych.
Od strony zewnętrznej elewacja może osłaniać dodatkową warstwę izolacji, najczęściej ze styropianu. Po zamontowaniu folii wiatroizolacyjnej, ryflowane płyty styropianowe można pokryć tynkiem cienkowarstwowym lub okładziną elewacyjną z drewna, paneli PVC, a przy możliwości oparcia na wysuniętym fundamencie - obmurówką, np. z cegły klinkierowej.
Mniej popularną konstrukcją są prefabrykowane budynki stawiane w technologii szkieletu stalowego SCS, montowanego z zimno-giętych profili ocynkowanych. Sposób montażu za pomocą złączy śrubowych pozwala na demontaż większych elementów prefabrykowanych, co ułatwia transport i montaż. Ze względu na wysoką przewodność cieplną metalu, szczególnie starannie należy zaprojektować dodatkową izolację szkieletu, aby uniknąć powstawania mostków termicznych i kondensacji pary wodnej na zimnych elementach.
Prefabrykaty betonowe
Prefabrykowane elementy ścienne z betonu mogą być wytwarzane i montowane w dwóch wariantach:
- Płyty monolityczne
- Półfabrykaty w systemie deskowania traconego
Konstrukcyjne płyty ścienne produkowane są ze zbrojonego keramzytobetonu lub betonu komórkowego, co zapewnia im relatywnie niską wagę i dobrą izolacyjność termiczną. Dzięki procesowi produkcji na zautomatyzowanych liniach prefabrykaty są formowane zgodnie z projektem - powstają otwory okienne i drzwiowe, wieńce i nadproża. Powierzchnia płyt charakteryzuje się idealną równością i gładkością, co eliminuje konieczność późniejszego tynkowania od strony wewnętrznej.
W prefabrykat mogą zostać wtopione rurki umożliwiające wprowadzenie przewodów instalacji elektrycznej lub puszki pod gniazda i łączniki. Wymaga to jednak dokładnego rozplanowania i z reguły wiąże się z późniejszą rozbudową instalacji.
Prefabrykaty keramzytobetonowe, dostosowane do montażu na złącza systemowe (np. w formie zabetonowanych cięgien pętlowych), są dozbrajane i zalewane betonem już na etapie montażu. Połączenie z fundamentem zapewniają wewnętrzne kanały, umożliwiające osadzenie i zabetonowanie zbrojenia wyprowadzonego z płyty lub ściany fundamentowej. Niestety, surowe ściany wykonane w tej technologii nie spełniają aktualnych wymagań izolacyjności cieplnej. Z tego względu konieczne jest ich docieplenie, najczęściej w technologii BSO, z użyciem płyt styropianowych lub wełny mineralnej.
Prefabrykaty te znajdują uniwersalne zastosowanie w budownictwie, umożliwiając wznoszenie ścian w technologii szalunku traconego. Ich konstrukcja opiera się na dwóch zewnętrznych, zbrojonych płytach betonowych. Płyty te posiadają otwory okienne i drzwiowe, a także mogą być wyposażone w dodatkowe elementy. Połączone są one ze sobą dostosowanym do wymagań zbrojeniem. Po ustawieniu prefabrykatów w miejscu montażu i ustabilizowaniu za pomocą regulowanych zastrzałów montażowych, złącza pomiędzy nimi zostają dozbrojone. Następnie całość w obrębie jednej kondygnacji zalewana jest betonem, tworząc monolityczną konstrukcję. Podobnie jak w przypadku prefabrykatów keramzytobetonowych, powierzchnia ścian wykonanych w tej technologii jest gładka. Należy jednak pamiętać, że przegrody zewnętrzne wymagają pełnego ocieplenia.
Domy modułowe - czyli kostki do zamieszkania
Pojęcie budynków modułowych kojarzy się przede wszystkim z popularnymi w USA szkieletowymi domami, budowanymi z gotowych, przestrzennych elementów, które następnie montuje się w zestawy o pożądanej konfiguracji. Moduły te są zazwyczaj w pełni wykończone i dzięki możliwości łatwego łączenia i rozłączania mogą być bez problemu transportowane w inne miejsce.
W Polsce tego typu konstrukcje znajdują zastosowanie głównie jako domki letniskowe lub rekreacyjne. Wynika to m.in. z ograniczonych wymiarów wnętrza, którego szerokość nie przekracza zazwyczaj 2,5 m. Dodatkowo, przy łączeniu modułów konieczne jest utworzenie niezależnego zadaszenia.
Znacznie częściej wykorzystywane są moduły kontenerowe, głównie jako obiekty tymczasowe, np. na budowach, gdzie pełnią rolę zaplecza socjalnego lub biurowego. Dzięki możliwości łączenia w poziomie i w pionie można uzyskać znaczną powierzchnię użytkową, a warstwowe przegrody z termoizolacją umożliwiają ich całoroczne użytkowanie.
W tej kategorii mieszczą się również domy mobilne, popularnie nazywane domkami holenderskimi. Ich ustawienie może być traktowane jako budynek rekreacyjny do 35 m2 i wymaga jedynie zgłoszenia.
Autor: Redakcja BudujemyDom
Opracowanie: Martyna Nowak-Ciupa
fot. otwierająca: OknoPlus
Dodaj komentarz