Modernizacja instalacji elektrycznej - nowe przewody i osprzęt

Czego dowiesz się z artykułu?

• Jak zaplanować nową instalację elektryczną?
• Na co zwracać uwagę przy rozmieszczaniu osprzętu elektroinstalacyjnego?
• Jak ułożyć przewody?
• Jak osadzić puszki na gniazda i łączniki?
• Jak łączyć przewody z osprzętem?
• Jaką dobrać aparaturę sterująco-ochronną?
• Jaki osprzęt warto kupić?

Prace przy instalacji elektrycznej odbiorczej nie wymagają zgłoszenia do zakładu energetycznego, o ile nie jest konieczny dostęp do zaplombowanych urządzeń. W przypadku, gdy planowane prace obejmują np. przesunięcie licznika, należy zgłosić taki zamiar do operatora sieci, podając termin rozpoczęcia i zakończenia prac. Po ich ukończeniu pracownik zakładu energetycznego zaplombowuje licznik zamontowany w nowym miejscu.

Należy pamiętać, że wadliwie wykonana instalacja elektryczna stwarza poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa mieszkańców. Z tego względu zakres prac wykonywanych przez osoby bez odpowiednich kwalifikacji powinien ograniczać się jedynie do zadań pomocniczych. Ostateczne sprawdzenie poprawności instalacji zawsze należy powierzyć uprawnionemu elektrykowi.

Modernizacja instalacji elektrycznej - planujemy nową instalację

Rozpoczęcie prac modernizacyjnych wiąże się z dokładnym zaplanowaniem rozmieszczenia wszystkich elementów instalacji. Na tym etapie ustala się miejsca montażu gniazdek elektrycznych, punktów oświetleniowych, łączników oraz aparatury sterująco-zabezpieczającej. Istotne jest również przypisanie punktów odbioru do określonych obwodów, dobierając odpowiednie zabezpieczenia.

W przypadku zasilania z sieci trójfazowej kluczowe jest rozdzielenie obciążeń na poszczególne fazy w sposób równomierny. Dodatkowo, rekomenduje się podłączenie obwodów w taki sposób, aby do każdego pomieszczenia doprowadzone było zasilanie z dwóch różnych faz. Rozwiązanie to zapewnia częściową funkcjonalność instalacji nawet w przypadku awarii jednej z faz.

Centralnym elementem modernizowanej instalacji jest rozdzielnica główna. Pełni ona funkcję sterująco-zabezpieczającą i powinna być zlokalizowana w łatwo dostępnym miejscu w pobliżu wejścia do budynku, najczęściej w wiatrołapie lub korytarzu. Wielkość rozdzielnicy uzależniona jest od liczby modułów aparatury, które zostaną w niej zainstalowane, a te z kolei determinuje stopień rozbudowania instalacji.

Dla zwiększenia bezpieczeństwa zaleca się zamontowanie w rozdzielnicy głównego wyłącznika. Umożliwia on odcięcie dopływu prądu do urządzeń, które nie wymagają stałego zasilania. Rozwiązanie to eliminuje konieczność ręcznego wyłączania wszystkich odbiorników przed opuszczeniem domu, co znacząco podnosi poziom bezpieczeństwa użytkowania instalacji.

Rozdzielnica to centrum sterowania instalacją elektryczną. W niej instaluje się wyłączniki oraz urządzenia zabezpieczające poszczególne obwody i zwiększające funkcjonalność instalacji. (fot. Hager)

Lokalizację gniazd i łączników (potocznie zwanych włącznikami) należy dokładnie zaznaczyć ołówkiem bezpośrednio na ścianach. Jednocześnie obok każdego punktu warto wpisać jego rolę i numer obwodu, do którego jest podłączony. W przypadku rozbudowanej instalacji elektrycznej dobrym rozwiązaniem będzie wprowadzenie własnego kodu identyfikacyjnego, który ułatwi późniejsze prawidłowe podłączenie do zasilania.

Oznaczenia powinny składać się z cyfr i liter. Pierwsza cyfra oznacza numer obwodu, litera określa rodzaj osprzętu, a kolejne cyfry symbolizują kolejne urządzenia w danym obwodzie.

Przykład: W pokoju dziennym instalujemy 4 gniazda, w tym jedno zespolone (oznaczamy je odpowiednio 1G1, 1G2, 1G3, 1G4z), dwa podwójne wyłączniki oświetlenia typu "świecznikowego" (2W1/2 i 2W2/2) oraz cztery punkty świetlne (2O1, 2O2, 2O3, 2O4).

Te same oznaczenia należy następnie nanieść na końce przewodów podłączanych do rozdzielnicy, puszek rozgałęźnych i punktów oświetleniowych. Ułatwi to późniejszy montaż i identyfikację poszczególnych elementów instalacji.

Może cię zainteresować

Jak i czym przeprowadzić prace rozbiórkowe przy remontach i modernizacji domu? Czy aluminium można kleić? Jaka farba na zacieki po zalaniu? Profesjonalny system renowacyjny do usuwania wilgoci i pleśni z Twojego domu Jak nie stresować się w czasie budowy? Wymiana okien za grosze. Tak uzyskasz dofinansowanie Zabudowa z płyt gipsowo-kartonowych. Praktyczne porady Jakie płyty, profile i akcesoria będą potrzebne do zabudowy poddasza? Wnętrza w duchu glamour z farbami Tikkurila Jak urządzić sypialnię na poddaszu? Jak urządzić wnętrza w stylu loftowym?

Zobacz więcej Zwiń

Przy projektowaniu rozmieszczenia gniazd, łączników i innych elementów instalacji elektrycznej w domu warto kierować się poniższymi regułami:

• Standardowo łączniki montuje się na wysokości 140 cm od poziomu wykończonej podłogi.
• Coraz częściej stosuje się również montaż na wysokości 90 cm, co ułatwia dostęp dzieciom i osobom dorosłym o ograniczonej motoryce.
• łącznik powinien znajdować się przy drzwiach, po stronie klamki.
• Należy uwzględnić kierunek otwierania drzwi oraz planowane rozmieszczenie mebli, aby łącznik nie był np. zasłonięty przez regał.
• Oświetlenie schodów, korytarzy i garażu: W tych miejscach należy przewidzieć zapalanie światła z dwóch miejsc, stosując łączniki schodowe lub krzyżowe.
• W pokojach gniazda montuje się na wysokości około 30 cm od posadzki.
• W kuchni i łazience wysokość ta wynosi 120 cm.
• Liczbę gniazd i ich rozmieszczenie w pomieszczeniach mieszkalnych należy dostosować do planowanego ustawienia mebli i odbiorników.
• Nawet w niewielkiej sypialni powinno znajdować się co najmniej 4-5 podwójnych gniazd.
• W miejscach, gdzie zgrupowane są urządzenia o niewielkim poborze mocy (np. zestawy audio-wideo, komputery), zamiast dopasowywać liczbę gniazd do liczby urządzeń, można zastosować listwę wielogniazdową z łącznikiem. Umożliwi to wygodne odłączenie całego zestawu na czas dłuższej nieobecności.
• Gniazda w kuchni: Należy zainstalować osobne gniazda jako wydzielone obwody do podłączenia lodówki, zmywarki, piekarnika i kuchenki elektrycznej.
• Dodatkowo, nad blatem kuchennym powinno znajdować się kilka gniazd do zasilania mniejszych urządzeń, takich jak ekspres do kawy, mikser czy czajnik elektryczny.
• Gniazda i łączniki w łazience należy umieszczać w odległości nie mniejszej niż 60 cm od obrysu wanny lub brodzika.

Po ustaleniu lokalizacji gniazd i łączników należy zdecydować, jaki rodzaj osprzętu będzie montowany (pojedynczy czy zespolony). Na etapie układania instalacji konieczne jest odpowiednie dostosowanie puszek do wybranego osprzętu.

Wysokość zamontowania włącznika powinna gwarantować wygodną obsługę dzieciom i dorosłym. (fot. Ospel)

Modernizacja instalacji elektrycznej - układamy nowe przewody

Kompleksowa wymiana instalacji elektrycznej wiąże się z koniecznością ułożenia nowych przewodów zasilających. W większości przypadków oznacza to poprowadzenie ich w bruzdach ukrytych pod tynkiem. Trasę przebiegu przewodów wyznaczamy po liniach prostych, w pionie lub poziomie, na wysokości około 30 cm od posadzki. Należy unikać stref narażonych na podwyższoną temperaturę lub uszkodzenia mechaniczne. Ten etap prac jest zazwyczaj najbardziej pracochłonny i wiąże się ze sporym zapyleniem pomieszczeń.

W przypadku dużej skali prac pomocna może okazać się bruzdownica elektryczna. Umożliwia ona łatwe wycięcie w tynku i murze rowka o głębokości do 3 cm i takiej samej szerokości. Dwie tarcze diamentowe o regulowanym rozstawieniu nacinąją podłoże, a fragment tynku można usunąć za pomocą dłuta, tworząc bruzdę. Bruzdownica powinna być podłączona do odkurzacza przemysłowego, aby ograniczyć pylenie podczas pracy.

Bruzdownica elektryczna umożliwia wycięcie kanału o szerokości 6-30 mm i głębokości do 30 mm. (fot. Makita)

Nowe okablowanie instalacji elektrycznej należy wykonać z odpowiednich przewodów. Do obwodów jednofazowych stosuje się przewody trójżyłowe, a do instalacji trójfazowej - pięciożyłowe.

Przy podłączaniu oświetlenia sufitowego potrzebny może być przewód czterożyłowy. Wynika to z możliwości zastosowania wyłącznika podwójnego typu "świecznikowego". Jeśli jednak żyrandol nie posiada zacisku ochronnego, czwarty przewód (ochronny) nie będzie miał zastosowania.

Do ułożenia bezpośrednio w tynku rekomenduje się stosowanie przewodów wielożyłowych płaskich w podwójnej izolacji, oznaczonych symbolem YDYp. Mocowanie przewodów odbywa się wstępnie za pomocą uchwytów plastikowych lub opaskami z taśmy aluminiowej, mocowanych w bruzdzie na cienkie kołki rozporowe. Następnie instalację pokrywa się tynkiem. Istnieje również możliwość mocowania przewodów klejem na gorąco (zamiast opasek), co ułatwia ich rozprowadzenie.

Mniej pracochłonną alternatywą jest poprowadzenie przewodów po wierzchu ściany. W tym przypadku stosuje się korytka instalacyjne lub sztywne rury. Nowoczesne korytka pozwalają na estetyczne wykonanie instalacji natynkowej, a dopasowane do nich puszki, łączniki i gniazda są łatwe w montażu.

Oznaczenie rodzaju przewodu oraz informacje o liczbie i przekroju żył znajdują się na jego izolacji. (fot. J. Antkiewicz)

Korytko instalacyjne (fot. Leroy Merlin)

Oprócz montażu w tynku lub na wierzchu ściany, przewody można również umieścić w listwach przypodłogowych. Dotyczy to szczególnie przewodów antenowych, telefonicznych i komputerowych. Listwy przypodłogowe stanowią estetyczny i praktyczny sposób na ukrycie przewodów bez konieczności ingerencji w strukturę ścian.

Instalacje prowadzone w sztywnych rurkach osłonowych zazwyczaj spotykane są w pomieszczeniach gospodarczych, gdzie estetyka nie odgrywa kluczowej roli. Rurki te zapewniają dodatkową ochronę przewodów przed uszkodzeniami mechanicznymi i czynnikami zewnętrznymi.

Grubsze przewody można również mocować specjalnymi obejmami bezpośrednio do podłoża. Jest to rozwiązanie stosowane w sytuacjach, gdy inne metody montażu są niewykonalne lub nieopłacalne.

Nowe przewody można ukryć w listwach przypodłogowych. (fot. górne: Invado, fot. po lewej: Marshall, fot po prawej: Hager Polo)

Dobór przekroju przewodów uzależniony jest przede wszystkim od przewidywanego obciążenia w danym obwodzie. W przypadku długich przewodów należy również uwzględnić spadki napięcia przy nominalnym obciążeniu.

W większości obwodów instalacji domowych stosowane są przewody o przekroju 1,5 lub 2,5 mm2. Wyjątek stanowią zasilania odbiorników o dużej mocy oraz doprowadzenia prądu do obiektów poza budynkiem mieszkalnym (np. garażu, budynku gospodarczego), gdzie stosuje się przewody o większym przekroju.

W niektórych przypadkach, przy zachowaniu dobrego stanu starych przewodów (miedzianych i z izolacją inną niż gumowa), można je wykorzystać jako część nowej instalacji, o ile obciążenie prądem nie będzie zbyt duże. Ułatwia to dodanie nowego gniazdka czy punktu oświetleniowego, doprowadzając przewód od najbliższego rozgałęzienia.

Istnieje również możliwość doprowadzenia zasilania z drugiej strony ściany. Rozwiązanie to może okazać się pomocne np. w łazience z wykończonymi glazurami, gdzie kucie ścian wiązałoby się z ryzykiem uszkodzenia płytek.

W przypadku montażu nowego punktu oświetleniowego na suficie, problem z poprowadzeniem przewodów do łącznika można rozwiązać za pomocą łączników bezprzewodowych. Przyklejane do ściany łączniki te współpracują z miniaturowym odbiornikiem schowanym w rozetce żyrandola lub kinkietu.

Możliwe jest również częściowe wykorzystanie starej instalacji poprzez zamontowanie dodatkowej, pomocniczej rozdzielnicy. Zasilana bezpośrednio z bezpieczników głównych, może być ona umieszczona np. w pomieszczeniu gospodarczym sąsiadującym z kuchnią, gdzie zachodzi potrzeba utworzenia wielu nowych obwodów. Do rozdzielnicy doprowadzany jest jeden gruby przewód wielożyłowy, a następnie rozdzielany on jest na poszczególne obwody.

Gniazdo samozaciskowe montuje się dużo prościej w puszce instalacyjnej niż model bez zacisków. (fot. Berker)

Modernizacja instalacji elektrycznej - osadzamy puszki na gniazda i łączniki

Istotnym czynnikiem wpływającym na estetykę montażu osprzętu elektroinstalacyjnego jest prawidłowe osadzenie puszek na gniazdka i łączniki. W tym celu warto wybierać modele o większej głębokości niż standardowe, wyposażone w solidne wkręty mocujące. Głębsze puszki zapewniają lepsze zamocowanie, szczególnie gniazd narażonych na siły wyrywające. Ponadto, większa przestrzeń wewnątrz ułatwia montaż i potencjalną rozbudowę instalacji, a także zapobiega wypychaniu osprzętu przez ciasno zwinięte przewody.

Puszki nie mogą być osadzone zbyt płytko ani za głęboko, a wkręty mocujące mechanizm osprzętu muszą zostać ustawione wzdłuż linii poziomej. Szczególną uwagę należy zwrócić na równe osadzenie puszek zespolonych, gdyż późniejsza korekta ich położenia jest niemożliwa, a krzywo osadzone puszki spowodują nierówne ustawienie całego zestawu.

Puszki osadzamy na etapie rozprowadzania przewodów, po uprzednim wykonaniu otworów do ich wstawienia. Do wiercenia stosujemy otwornicę z ostrzami widiowymi lub nasypem diamentowym o średnicy 65 mm dla gniazd i wyłączników oraz 75 mm dla puszek rozdzielczych. Otwór należy wykonać nieco powyżej osi bruzdy pod przewód, co ułatwi jego wprowadzenie. Po wypchnięciu lub wycięciu osłabień w bokach puszki, przewlekamy przez otwór przewód i wkładamy puszkę do środka. Zazwyczaj konieczne jest pogłębienie bruzdy na krawędzi, aby umożliwić odpowiednio głębokie osadzenie puszki.

Do zamocowania puszki stosujemy rzadką zaprawę gipsową. Nakładamy ją na dno i boki otworu, a następnie wciskamy puszkę z przewleczonymi przewodami. Za pomocą poziomicy ustawiamy wkręty mocujące w poziomie i licujemy krawędź puszki z powierzchnią tynku. Przy starannym osadzeniu wokół puszki powinna powstać równomierna otoczka zaprawy, a jej niewielka ilość może wypłynąć do wnętrza puszki. Puszki wielosekcyjne osadzamy w podobny sposób, jednak wykonanie otworu wymaga nie tylko wiercenia, ale i odpowiedniego rozkucia.

W przypadku płyt gipsowo-kartonowych do wywiercenia otworu pod puszki należy użyć otwornicy z dodatkowym frezem, ścinającym krawędź otworu.

Przewody w puszkach instalacyjnych można łączyć za pomocą specjalnych złączek. (fot. Wago Elwag)

Modernizacja instalacji elektrycznej - łączymy przewody i osprzęt

Jakość połączeń przewodów z osprzętem elektroinstalacyjnym, jak również sposób rozgałęziania przewodów, odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu niezawodności i bezpieczeństwa instalacji. Poluzowanie połączeń może prowadzić do przerwania zasilania części instalacji, a słabe styki mogą powodować nagrzewanie się złączy, co w skrajnych przypadkach może doprowadzić nawet do pożaru.

Obecnie dopuszczalne są dwa rodzaje połączeń przewodów: za pomocą zacisków śrubowych lub sprężystych. Osprzęt elektroinstalacyjny może mieć oba rodzaje podłączeń, w zależności od modelu. Do łączenia przewodów między sobą stosuje się tzw. kostki instalacyjne lub szybkozłączki, powszechnie nazywane złączkami Wago.

Oba rozwiązania zapewniają prawidłowe połączenie, pod warunkiem ich prawidłowego wykonania.

Połączenia śrubowe wymagają dostatecznego dokręcenia i odpowiedniego ukształtowania przewodu. W przypadku połączeń "pod śrubkę" przewód należy ukształtować w oczko, aby zapewnić równomierny docisk na całym obwodzie. Przy łączeniu kilku przewodów w kostce, ich średnice nie powinny różnić się znacząco, gdyż w skrajnych przypadkach połączenie może okazać się niemożliwe.

Coraz większą popularnością cieszą się szybkozłączki z zaciskiem sprężystym, zapewniające dobre połączenie przewodów w określonym zakresie ich średnicy. Osprzęt instalacyjny z takim podłączeniem jest znacznie łatwiejszy w montażu, szczególnie w przypadku dużej ilości przewodów w ograniczonej przestrzeni. Do podłączenia przewodów drutowych wystarczy odizolować je na długości ok. 10 mm i wcisnąć w otwór podłączeniowy. Rozłączenie następuje po naciśnięciu przycisku lub przez wyciąganie przewodu z jednoczesnym jego obracaniem.

Głębokie puszki instalacyjne mogą być czasami wykorzystywane jako rozgałęźniki do zasilania np. napędu do rolet. Z puszki, w pobliżu gniazdka, wyprowadzane są przewody zasilające, podłączone złączkami, i doprowadzane do punktu zasilania za pomocą dodatkowego łącznika.

Stara rozdzielnica wymaga wymiany na nową i utworzenia większej liczby obwodów. (fot. www.elektroda.pl)

Modernizacja instalacji elektrycznej - dobieramy aparaturę

Wyposażenie rozdzielnicy elektrycznej w aparaturę sterująco-ochronną powinno zostać bezwzględnie powierzone wykwalifikowanemu elektrykowi. Specjalista dobierze odpowiednie urządzenia i ich parametry, zapewniając bezpieczeństwo i prawidłowe działanie instalacji. Niemniej jednak warto poznać funkcje i zasady działania podstawowych elementów, z których składa się rozdzielnica.

Wyłączniki nadprądowe (popularnie nazywane bezpiecznikami) chronią instalację przed skutkami zwarcia lub nadmiernego obciążenia. Stosowane są dla poszczególnych obwodów odbiorczych - do jednego wyłącznika nie można podłączyć więcej niż 10 gniazd wtyczkowych lub 20 punktów oświetleniowych. Urządzenia podłączone na stałe do instalacji (kuchenki elektryczne, bojlery, hydrofory, grzejniki akumulacyjne), a także pralki i zmywarki, powinny być zasilane z oddzielnych obwodów, zabezpieczonych indywidualnym wyłącznikiem nadprądowym.

Wyłączniki różnicowoprądowe zapewniają skuteczną ochronę przed porażeniem elektrycznym, zarówno przy kontakcie pośrednim (np. dotknięcie urządzenia z uszkodzoną izolacją), jak i bezpośrednim (np. dotknięcie przewodu pod napięciem). Ich działanie polega na porównywaniu prądu płynącego w przewodzie fazowym i neutralnym. W przypadku wystąpienia różnicy przekraczającej prąd zadziałania (zwykle 30 mA), następuje błyskawiczne odłączenie zasilania. Prąd różnicowy może pojawić się w wyniku "ucieczki" prądu do masy, spowodowanej uszkodzeniem izolacji przewodów lub zawilgoceniem wewnątrz urządzeń elektrycznych.

Wysoka czułość wyłącznika różnicowoprądowego może niekiedy sprawiać problemy przy użytkowaniu starych urządzeń elektrycznych, zwłaszcza pracujących w warunkach podwyższonej wilgotności powietrza. W takich sytuacjach wyłącznik może uniemożliwić działanie urządzenia, co oznacza konieczność jego wymiany.

W nowych instalacjach wyłączniki różnicowoprądowe o prądzie zadziałania 30 mA powinny być instalowane w obwodach gniazd ogólnego przeznaczenia. Takie zabezpieczenie jest szczególnie ważne w obwodzie zasilającym sprzęt ogrodowy (kosiarki, piły itp.), gdyż jedynie ono chroni przed porażeniem w przypadku np. przetarcia izolacji na przedłużaczu.

Często montuje się tylko jeden wyłącznik różnicowoprądowy dla całej instalacji domowej, co może powodować problemy podczas jej eksploatacji. Uszkodzenie w jednym z obwodów uniemożliwi bowiem korzystanie z prądu w całym domu. Dlatego lepszym rozwiązaniem jest zastosowanie dwóch lub trzech wyłączników różnicowoprądowych dla kilku zgrupowanych obwodów, np. oddzielnie dla pomieszczeń "mokrych", zasilania urządzeń użytkowanych na zewnątrz domu i pozostałych odbiorników.

Typowe elementy montowane w rozdzielnicach:

Rozłącznik bezpiecznikowy (fot. Eaton)

Wyłącznik nadmiarowoprądowy (fot. Eaton)

Wyłącznik różnicowoprądowy (fot. Eaton)

Ogranicznik przepięć (fot. Eaton)

Ochronniki przeciwprzepięciowe pełnią rolę czujnych strażników domowej elektroniki, chroniąc komputery, sprzęt RTV i inne urządzenia przed szkodliwym wpływem impulsów wysokonapięciowych. Te nagłe skoki napięcia mogą pojawić się w instalacji elektrycznej na skutek wyładowań atmosferycznych lub awarii w sieci energetycznej.

Zamontowanie ochronnika w rozdzielnicy elektrycznej zapewnia skuteczną ochronę przed tego typu zagrożeniami. W momencie wystąpienia impulsu napięciowego, ochronnik odprowadza go do uziemienia, chroniąc podłączone urządzenia.

Niektóre modele ograniczników przepięć wyposażone są w wymienne wkładki. Po zadziałaniu ochrony (sygnalizowanej zmianą koloru wskaźnika lub zapaleniem się lampki) konieczna jest wymiana wkładu. Dostępne są również bardziej komfortowe, choć droższe, rozwiązania, w których przywrócenie ochrony sprowadza się do przestawienia dźwigni.

Należy pamiętać, że zadziałanie ochronnika nie powoduje zakłóceń w funkcjonowaniu instalacji elektrycznej. Dlatego też, zwłaszcza po każdej burzy, warto sprawdzić stan ochronnika i w razie potrzeby wymienić wkład lub przestawić dźwignię.

Modernizacja instalacji elektrycznej - montujemy zabezpieczenia specjalne

W domach o dużym zapotrzebowaniu na energię elektryczną, na przykład ogrzewanych elektrycznie, moc przyłączeniowa może okazać się niewystarczająca do równoczesnej pracy kilku urządzeń o dużym poborze mocy. Aby uniknąć zadziałania wyłączników nadmiarowych, stosuje się wówczas wyłączniki pierwszeństwa.

Te inteligentne urządzenia dzielą instalację elektryczną na dwa obwody: priorytetowy i niepriorytetowy. W przypadku przekroczenia określonej wartości poboru prądu, wyłącznik automatycznie odcina zasilanie obwodu niepriorytetowego. Po obniżeniu się poboru mocy do bezpiecznego poziomu, wyłącznik samoczynnie przywraca zasilanie odłączonych wcześniej urządzeń.

Działanie wyłącznika pierwszeństwa można zobrazować na przykładzie przepływowego podgrzewacza wody. Podczas jego uruchamiania, wyłącznik odłącza obwód grzejników elektrycznych, co nie wpływa znacząco na komfort termiczny w domu. Bezwładność cieplna budynku sprawia, że temperatura w pomieszczeniach utrzymuje się na zadowalającym poziomie przez dłuższy czas.

Modernizacja instalacji elektrycznej - kupujemy osprzęt

Producenci osprzętu elektroinstalacyjnego oferują szeroki wachlarz produktów spełniających różnorodne funkcje. Najczęściej są one grupowane w serie o spójnej stylistyce, co umożliwia kompleksowe wyposażenie domu w elementy o identycznej kolorystyce i formie. Podstawowe elementy osprzętu, czyli łączniki oświetlenia i gniazda wtykowe, dostępne są już w cenach od kilku do kilkunastu złotych. Przy zakupie należy zwrócić uwagę, czy produkt jest sprzedawany w komplecie gotowym do montażu, czy wymaga dokupienia dodatkowych elementów, takich jak mechanizm, ramka czy zaczepy montażowe.

Kilka gniazd lub włączników najlepiej umieścić we wspólnej ramce. (fot. Legrand)

Łączniki występują w wielu wariantach, dostosowanych do różnych potrzeb użytkowników. Mogą być wyposażone w podświetlającą diodę LED, co ułatwia ich lokalizację w ciemności. Najczęściej stosowane są łączniki pojedyncze lub podwójne ("świecznikowe"), służące do sterowania pojedynczym źródłem światła lub grupą lamp. Te proste modele umożliwiają sterowanie oświetleniem tylko z jednego miejsca, dlatego montuje się je przy wejściu do pomieszczeń.

Jeśli chcemy sterować oświetleniem z kilku punktów, np. przy wejściu do domu, na klatce schodowej lub w długim korytarzu, możemy zastosować łączniki schodowe lub krzyżowe. Te typy łączników pozwalają na zapalanie i wyłączanie światła z dwóch lub więcej miejsc. W przypadku bardziej rozbudowanych instalacji, sterowanie oświetleniem może odbywać się za pomocą przycisków sterujących przekaźnikiem bistabilnym, zamontowanym w rozdzielnicy głównej. Rozwiązanie to upraszcza układ przewodów i umożliwia zastosowanie dowolnej liczby punktów sterowania.

Przed wejściem na schody przyda się włącznik schodowy, umożliwiający sterowanie światłem z obu kondygnacji. (fot. Ospel)

Gniazda sieciowe dostępne są w różnych wariantach, różniących się sposobem montażu, stopniem ochrony przed wilgocią i liczbą miejsc wtykowych. Należy unikać gniazd mocowanych jedynie na zaczepy, ponieważ z czasem takie mocowanie może się poluzować, powodując uszkodzenie mechanizmu wraz z wtyczką.

Jeżeli rozbudowujemy instalację elektryczną i stosujemy przewód 3-żyłowy z żyłą ochronną (PE), wszystkie gniazda w obwodzie muszą posiadać styk ochronny (PE). Nie wolno łączyć go z żyłą neutralną (N), co było częstą praktyką w starych instalacjach dwuprzewodowych z ochroną zerowania. Takie połączenie może spowodować zadziałanie wyłącznika różnicowoprądowego, jeśli jest on zamontowany w rozdzielnicy.

Dobrym pomysłem jest montaż nocnego oświetlenia ciągów komunikacyjnych. Może ono działać nieprzerwanie albo być uruchamiane na żądanie lub czujnikiem ruchu. (fot. Zamel)

Redaktor: Redakcja BudujemyDom
fot. otwierająca: © VRD / FOTOLIA