- Jakie elementy metalowe wymagają renowacji?
- Jakich preparatów użyć, zanim pomalujemy metal specjalnymi farbami?
- Jak przygotować powierzchnie pod farby do metalu?
- Jakie rozróżniamy farby do metalu?
W typowym domu jednorodzinnym i jego otoczeniu natkniemy się na wiele elementów metalowych, które wymagają regularnego malowania. Na zewnątrz ochronę antykorozyjną należy stosować na ogrodzeniach, balustradach, kratach, a także na stalowych pokryciach dachowych, rynnach i parapetach. Do malowania renowacyjnego kwalifikują się również meble ogrodowe i inne elementy małej architektury. Wnętrza domów również skrywają metalowe detale - najczęściej grzejniki, rury, futryny i drobne elementy wyposażenia.
Do zabezpieczania metalu przeznaczone są specjalistyczne powłoki lakiernicze, budowane jako systemy wielowarstwowe. Składają się one z podkładu gruntującego, farby kryjącej i emalii nawierzchniowej. Tradycyjnie do malowania metalu należałoby użyć co najmniej trzech odrębnych preparatów.
Obecnie jednak na rynku dostępne są nowoczesne wyroby lakiernicze, które łączą w sobie funkcje kilku składników. Pozwala to na zastosowanie jednego preparatu o złożonym działaniu, gwarantującego zarówno skuteczną ochronę antykorozyjną, jak i estetyczny wygląd malowanej powierzchni.
Długowieczność powłoki lakierniczej na elementach metalowych determinuje przede wszystkim jej przyczepność do podłoża. Z tego względu kluczowe znaczenie odgrywa odpowiednie przygotowanie powierzchni przeznaczonej do malowania oraz dobór właściwej farby, wyróżniającej się wysoką adhezją.
Pistolet pozwala na malowanie różnymi farbami: olejnymi; akrylowymi; emulsyjnymi; podkładowymi, a także impregnatami, bejcami, lazurami.
Przygotowanie powierzchni metalowej do malowania
Farby podkładowe na powierzchni metalowej tworzą silnie przylegającą warstwę, a zawarte w nich składniki antykorozyjne chronią metal przed utlenieniem. Mogą być stosowane na powierzchnie wolne od rdzy lub lekko skorodowane. Dostępne są w wersjach na bazie spoiwa chlorokauczukowego, alkidowego lub ftalowego. Nakładane pędzlem lub natryskiem, w co najmniej dwóch warstwach o łącznej grubości 0,04 mm (zużycie 0,15-0,20 l/m²). Dostępne w kolorach szarym lub czerwonym. Po wyschnięciu (24-48 h) mogą być pokrywane niemal wszystkimi farbami nawierzchniowymi. Wierzchniego pokrycia farbą lub emalią należy dokonać niezwłocznie po wyschnięciu podkładu, gdyż jego porowata struktura nie jest odporna na długotrwałe działanie czynników atmosferycznych.
Grunt reaktywny (przetwarzacz rdzy) to preparat wodorozcieńczalny, wchodzący w reakcję chemiczną z rdzą na powierzchni metalu. Tworzy twardą, silnie przylegającą warstwę ochronną, pełniącą jednocześnie funkcję podkładu pod farbę wykończeniową. Nakładany pędzlem lub natryskiem pneumatycznym na podłoża o temperaturze do 30°C, również lekko wilgotne. Przechowywać w temperaturze powyżej 0°C. Do czasu wyschnięcia (ok. 48 h) chronić pomalowane elementy przed opadami. Stwardniała powłoka przybiera czarną barwę i może pełnić rolę tymczasowej warstwy ochronnej na elementach zewnętrznych (do 6 tygodni).
Powłoki z emalii powinny charakteryzować się dużą odpornością na zmienne warunki atmosferyczne, trwałością barwy, gładkością oraz odpornością na zarysowania i uderzenia. Dostępne są zarówno materiały rozcieńczalnikowe, jak i wodorozcieńczalne. Zasadniczo emalie nakłada się na powierzchnie zagruntowane farbą podkładową, ale istnieją również produkty pełniące funkcję podkładu i emalii jednocześnie (szczególnie przydatne do niewielkich powierzchni).
Dobór emalii zależy od warunków użytkowania, oczekiwanej jakości powierzchni i jej wymaganej trwałości. Popularne emalie ftalowe nie wystarczająco chronią elementów metalowych na zewnątrz (matowieją i łuszczą się). Trwalsze i bardziej elastyczne są powłoki z farb piliwinitowych lub chlorokauczukowych. Wewnątrz pomieszczeń sprawdzają się wodorozcieńczalne emalie akrylowe, dające półmatową, elastyczną powłokę.
Emalie najlepiej nakładać natryskiem lub wałkiem, uzyskując gładką i jednolitą warstwę. Malując pędzlem, wybierzmy taki z miękkim włosiem i nakładajmy preparat cienką warstwą, unikając zacieków. Przy malowaniu dwukrotnym przed nałożeniem kolejnej warstwy przeszlifujmy podłoże drobnoziarnistym papierem ściernym.
| Tabela zastosowań | |
| Rodzaj preparatu | Przeznaczenie |
| farba antykorozyjna podkładowa | zabezpieczanie wstępne oczyszczonych, lekko skorodowanych powierzchni |
| grunt reaktywny | podkład na zardzewiałe powierzchnie |
| emalia nawierzchniowa | warstwa dekoracyjna na zagruntowanym podłożu |
| emalia na rdzę | bezpodkładowa emalia, nakładana bezpośrednio na skorodowane powierzchnie |
| emalia do kaloryferów | do malowania zagruntowanej wcześniej powierzchni grzejników |
| farba na ocynk i aluminium | do malowania nowych i sezonowanych powierzchni ze stali ocynkowanej, aluminium |
Malowanie farbami do metalu - przygotowanie powierzchni
W przeciwieństwie do materiałów chłonnych, powierzchnie metalowe nie wykazują żadnej nasiąkliwości. Z tego względu zawarte w farbie spoiwo nie wnika w strukturę metalu. Powłoka lakiernicza "trzyma się" metalu jedynie dzięki adhezji - przyczepności do podłoża.
Należy jednak pamiętać, że nawet najlepsza farba nie będzie dobrze trzymać się metalu, jeśli pomiędzy nią a powierzchnią znajdą się słabo przylegające zanieczyszczenia. W takich miejscach przyczepność powłoki będzie znikoma, co może prowadzić do jej szybkiego łuszczenia się. Aby uzyskać dużą trwałość pokrycia, przed malowaniem należy zatem dokładnie oczyścić element metalowy.
Największym wyzwaniem przy malowaniu powierzchni metalowych jest rdza, czyli produkt korozji żelaza. Stopień skorodowania może być różny - od powierzchniowego nalotu, aż po głębokie wżery pokryte łuszczącymi się płatami rdzy.
W praktyce, jeśli rdzawy nalot mocno przylega do metalu, nie wymaga pracochłonnego usuwania. Należy natomiast bezwzględnie pozbyć się rdzy luźno związanej z podłożem, a także łuszczącej się starej farby, zaolejenia, zabrudzeń od asfaltu, cementu itp.
Wybór metody przygotowania powierzchni metalowej do malowania zależy przede wszystkim od jej kształtu i wielkości, a także od rodzaju zanieczyszczenia.
Najczęściej stosuje się techniki czyszczenia mechanicznego, takie jak szczotkowanie, piaskowanie lub szlifowanie powierzchni. W niektórych przypadkach można również zastosować opalanie lub chemiczne usuwanie zanieczyszczeń za pomocą rozpuszczalników lub kwasów organicznych.
Farby specjalne
Oprócz farb i emalii uniwersalnych, oferta obejmuje również szeroką gamę wyrobów specjalistycznych o unikatowych właściwościach. W budownictwie najczęściej stosowane są farby przeznaczone na podłoża ocynkowane i aluminiowe oraz do grzejników.
Farby na podłoża ocynkowane znajdują zastosowanie głównie w renowacji dachów z blachy i orynnowania, a także w naprawach blachodachówek powlekanych. Te preparaty nie wymagają stosowania warstwy podkładowej i mogą być nakładane bezpośrednio na nowe lub utlenione powierzchnie cynkowe. Należy jednak pamiętać, że w miejscach uszkodzonej powłoki cynkowej i korozji blachy stalowej konieczne jest nałożenie podkładu antykorozyjnego, a następnie całej powierzchni farby do ocynku.
Farby do grzejników wyróżniają się wysoką odpornością na wysoką temperaturę i dużą zdolnością krycia. Obecnie najczęściej stosowane są preparaty wodorozcieńczalne na bazie spoiwa akrylowego, które zapewniają trwały kolor i dużą elastyczność. Mogą być nakładane na zmatowione stare powłoki farb ftalowych, chlorokauczukowych i karbamidowych. W miejscach odsłoniętego metalu konieczne jest zastosowanie warstwy podkładowej z farby gruntującej, która zapobiegnie pojawieniu się rdzawych plam na pomalowanej powierzchni. Te farby mogą być również stosowane do malowania innych elementów metalowych pokrytych uprzednio farbą podkładową.
Powłok lakierniczych nie należy nakładać na bardzo gładkie, wypolerowane powierzchnie. Naturalna, nieporowata struktura metalu w połączeniu z brakiem chropowatości uniemożliwia "zakotwiczenie się" farby w mikronierównościach podłoża, co może prowadzić do słabej przyczepności i łuszczenia się powłoki.
Odpowiednią szorstkość powierzchni uzyskamy poprzez przeszlifowanie papierem ściernym lub za pomocą piaskowania. Powierzchnie uprzednio lakierowane należy koniecznie zmatowić, co zapewni nowej powłoce dobrą przyczepność.
Temperatura otoczenia podczas malowania ma istotny wpływ na proces schnięcia i jakość powłoki. Nie należy malować elementów metalowych w temperaturze niższej niż 10°C. Najodpowiedniejsze warunki panują przy umiarkowanie ciepłej pogodzie, w przedziale od 15 do 20°C.
Przed przystąpieniem do malowania farbę należy dokładnie wymieszać. W przypadku niewielkich ilości wystarczy silnie potrząsnąć puszką. Jeśli opakowanie ma większe rozmiary, najlepiej wymieszać zawartość wiertarką z mieszadłem. Preparaty dwuskładnikowe łączymy w proporcjach zgodnych ze wskazówkami producenta.
Jeśli farba wcześniej używana i niedokładnie zamknięta podeschła, można spróbować rozrobić ją odpowiednim rozcieńczalnikiem. Do pokrywania dużych powierzchni najwygodniej użyć pistoletu natryskowego. W przypadku elementów drobnych, takich jak kraty, grzejniki czy rury, wystarczy płaski pędzel o średnio sztywnym włosiu.
Redakcja BudujemyDom
fot. otwierająca: Antranias / pixabay.com
Dodaj komentarz