| Instalacja elektryczna jest łatwiejsza w wykonaniu i tańsza niż większość innych instalacji, chociaż jest niezmiernie ważna. Należy wykonać ją zgodnie z wymaganiami obowiązujących obecnie norm, z zabezpieczeniami przed porażeniem prądem i przepięciami. I nie warto tu zbyt oszczędzać - koszty instalacji elektrycznej są niewielkie w ogólnym koszcie budowy całego domu, a ewentualne uciążliwości - bardzo dotkliwe. Wewnętrzną instalację odbiorczą łączy się z siecią elektroenergetyczną niskiego napięcia za pomocą złącza. W złączu znajduje się główne zabezpieczenie zasilania budynku. Każdy budynek powinien być zasilany oddzielnym złączem, wyjątkiem są budynki bliźniacze i szeregowe. Złącza sytuuje się w miejscach ogólnie dostępnych, dogodnych do obsługi, we wnękach lub w skrzynkach z zamykanymi na klucz drzwiczkami, przystosowanymi do plombowania. W budynkach jednorodzinnych skrzynki złączowe umieszcza się na zewnątrz budynku (gdy budynek jest zasilany z linii kablowych) lub wewnątrz (przy zasilaniu z linii napowietrznych). Z czego wykonać Instalacje wewnętrzne wykonuje się z przewodów miedzianych. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, przewody aluminiowe można wykorzystywać dopiero przy przekrojach przewodów większych niż 10 mm2. Zakaz stosowania przewodów aluminiowych o mniejszych przekrojach wynika z bezpieczeństwa pożarowego. Okazało się, że były one często przyczyną pożarów. W miejscach połączeń tych przewodów następowało utlenianie aluminium, a po pewnym czasie obluzowywanie połączeń. Na poluzowanym połączeniu, w trakcie włączania instalacji, przeskakiwały iskry elektryczne, co mogło spowodować pożar. Zjawisko takie nie zachodzi w przypadku przewodów miedzianych. Dodatkową zaletą przewodów miedzianych jest ich większa przewodność - można stosować przewody o mniejszych średnicach niż w przypadku aluminiowych i podłączyć do sieci więcej odbiorników prądu. W domowej instalacji elektrycznej najczęściej stosowane są przewody o przekroju 2,5 i 4 mm2, którymi przepływa prąd o wartości odpowiednio 20 i 25 A. Przekrój 10 mm2 pozwala na przepływ prądu o wartości 50 A, co odpowiada obciążeniu go mocą 11,5 kW. Przekroje przewodów dobiera się do obciążenia prądowego: 2,5 mm2 przy nie więcej niż dwóch instalacjach odbiorczych, 4 mm2 przy trzech i więcej. Obecnie instalację zasilającą w budynku wykonuje się jako pięcio-przewodową, oznaczoną symbolem TN-S 1 (rysunek a). Ma ona trzy przewody fazowe (L1, L2, L3), którymi płynie prąd, przewód neutralny N (zwany także zerowym) i przewód ochronny PE - zabezpieczający przed porażeniem. Kiedyś były wykonywane instalacje TN-C 1 (rysunek b) i TN-C-S 1 (rysunek c). Rozprowadzenie przewodów jednofazowych w instalacji wykonuje się jako trójprzewodowe - jednym przewodem płynie prąd (nazywany jest przewodem fazowym L), drugi przewód to neutralny N, a trzeci to przewód ochronny PE. Każdy z tych przewodów musi mieć ściśle określony kolor. Przewody fazowe są brązowe lub czarne, przewody neutralne - jasnoniebieskie, a przewody ochronne są koloru żółto-zielonego. Przewód fazowy powinien znajdować się z lewej strony gniazda. Przewód ochronny podłączany jest do punktów oświetleniowych oraz wszystkich gniazd z bolcem, czyli stykiem ochronnym. Przewody do gniazd muszą mieć przekrój o powierzchni min. 2,5 mm2, a do instalacji oświetleniowej - min. 1,5 mm2. Którędy prowadzić W domach jednorodzinnych przewody są prowadzone zazwyczaj w tynku lub pod tynkiem. Możemy płaskie przewody podtynkowe ułożyć bezpośrednio w bruzdach ściennych albo, przewody o dowolnym przekroju, w tzw. peszlach, czyli karbowanych rurkach osłonowych. Zaletą pierwszego rozwiązania jest możliwość wykucia płytszych bruzd niż przy montażu rurek osłonowych, ale zastosowanie peszli umożliwi w przyszłości wymianę kabli bez konieczności kucia ścian. Płaskie przewody wtynkowe mocuje się do surowych ścian. W technologii tej wykorzystuje się specjalny osprzęt elektrotechniczny (puszki, gniazda wtyczkowe, łączniki itp.) o obniżonej wysokości, zbliżonej do grubości warstwy tynku. Jest to najtańszy sposób wykonania instalacji. Rury osłonowe i puszki umieszcza się na surowych ścianach, przeważnie w naturalnych rowkach i zagłębieniach na styku cegieł lub bloczków. Po całkowitym ułożeniu instalacji i osłonięciu puszek przed zanieczyszczeniem, całość pokrywa się tynkiem. Innym rozwiązaniem jest prowadzenie instalacji w kanałach lub listwach instalacyjnych i wykonuje się ją już po wykończeniu ścian. Jest to rozwiązanie wygodne, gdy musimy np. przerobić fragment instalacji lub podłączyć nowe urządzenie - nie trzeba wtedy kuć ścian. W listwach i kanałach mogą być także instalowane gniazda wtyczkowe, łączniki, oświetlenie miejscowe itp. Mocowane są wówczas przy podłodze, wokół ościeżnic drzwi i okien. Tomasz Pabur Dalszy ciąg artykułu do przeczytania w numerze |
Artykuł pochodzi z:
Budujemy Dom 10/2005
Prąd w domu
Instalacja TN-S (a), TN-C (b) TN-C-S (c)Instalacja elektryczna jest łatwiejsza w wykonaniu i tańsza niż większość innych instalacji, chociaż jest niezmiernie ważna. Należy wykonać ją zgodnie z wymaganiami obowiązujących obecnie norm, z zabezpieczeniami przed porażeniem prądem i przepięciami. I nie warto tu zbyt oszczędzać - koszty instalacji elektrycznej są niewielkie...
Pozostałe artykuły
