Dom zmodernizowany i rozbudowany o 200 m2

Pierwsza wizyta na działce wystarczyła Elżbiecie i Markowi do stwierdzenia, że dom dziesięcioletni i przypominający nieco socjalistyczne budownictwo jednorodzinne jest bardzo solidnie zbudowany. Choć jego wygląd nie wzbudzał zachwytu, stanowił znakomitą bazę wyjściową do remontu i ewentualnej rozbudowy. Znacznie większe wrażenie wywarła na nich działka. 

– Zadrzewiona i dobrze uzbrojona w media parcela tak nas zauroczyła, że wygląd domu był sprawą drugorzędną – mówi pani Ela. – Wiedzieliśmy, że architekturę szybciej można będzie zmienić, niż doczekać starych drzew. Nie zastanawialiśmy się długo nad kupnem tej posiadłości, gdyż była tylko troszkę droższa od mieszkania w bloku, w którym wtedy mieszkaliśmy. Z chęcią zamieniliśmy blok na dom w ogrodzie o powierzchni 2800 m2! I to na dodatek bliziutko miejsca pracy.

Co kupili?

Dwukondygnacyjny budynek z solidnymi trójwarstwowymi murami miał naprawdę małą powierzchnię mieszkalną – zaledwie 55 m2. Dwa pokoje, kuchnia, łazienka i sień znajdowały się nad wyniesioną ponad powierzchnię gruntu sutereną. W suterenie na powierzchni również 55 m2 mieścił się jednostanowiskowy garaż, kotłownia i pomieszczenie gospodarcze. Takie warunki mieszkaniowe, rodem z poprzedniej epoki, docelowo nie spełniały potrzeb małżeństwa z dorastającym synem. Miały natomiast tę zaletę, że po sprzedaniu dotychczasowego mieszkania pozwalały rodzinie na szybką przeprowadzkę.

Dom z sutereną i podwyższonym parterem, zawierającym wnętrza mieszkalne, przypominał budynki z poprzedniej epoki. Pokryty był dwuspadowym dachem z płyt eternitu. Na parterze znajdowaly się dwa pokoje, kuchnia, łazienka i sień	Główne wejście znajdowało się z tyłu budynku. W suterenie zorganizowany był garaż na jeden samochód, kotłownia i pomieszczenia gospodarcze

Budynek wyposażony w elektryczność, wodę z wodociągu oraz gazowy system grzewczy dawał przyzwoite schronienie do czasu rozpoczęcia większego remontu i rozbudowy. Na dodatek już wtedy było wiadomo, że w niedługim czasie dotychczasowe szambo można będzie zastąpić kanalizacją, ponieważ w okolicy właśnie rozpoczynano budowę sieci. Ela i Marek cieszyli się więc, że wyremontowany dom ma szansę funkcjonować z dostępem najwygodniejszych w użytkowaniu mediów.

Mając zapewnione lokum, właściciele nie przyspieszali generalnego remontu i rozbudowy. Potrzebowali aż dwóch lat do podjęcia rozważnych decyzji projektowych oraz oczywiście do zgromadzenia stosownych funduszy, bo wszelkie znaki na niebie i na ziemi wskazywały na to, że pozostaną tu do końca życia.

Przed frontem budynku rośnie rozłożysty orzech włoski, a wzdłuż zachodniej elewacji rząd świerków. Drzewa nie pozwoliły na rozbudowę domu w tych kierunkach. Powiększono go więc z dwóch pozostałych stron, nadając budynkowi nieforemny kształt. W suterenie można było dobudować drugie stanowisko dla samochodu

– Dwuletnie użytkowanie istniejącego budynku pokazało, że w suterenie potrzebne jest drugie stanowisko na samochód, w strefie mieszkalnej – salon i pokój do pracy – mówi pan Marek. – Z powodu niedostatecznej wysokości pomieszczeń w suterenie nie dawało się tutaj urządzić pomieszczeń mieszkalnych. A na rozciąganie budynku wszerz nie pozwalały drzewa rosnące blisko domu. 

Dlatego pierwszym krokiem w stronę remontu i rozbudowy było zbadanie istniejących fundamentów. Po odkopaniu i zlustrowaniu fragmentu ław fundamentowych, okazało się, że mogą nie udźwignąć kolejnego murowanego piętra. Wtedy po raz pierwszy padł pomysł, by nadbudowę ewentualnie skonstruować z drewna, metodą szkieletu drewnianego.

Rzut środkowej kondygnacji	Rzut dobudowanego poddasza
Środkowe piętro przeznaczono na przestrzeń dzienną. Kuchnię i łazienkę pozostawiono w dotychczasowym miejscu. Jadalnię zaprojektowano w jednym z istniejących pokojów i połączono ją z dobudowanym salonem. W drugim pokoju urządzona pokój gościnny, w którym, podobnie jak w salonie, zaprojektowano wyjście na balkon	Na dobudowanym poddaszu powstały dwie sypialnie: właścicieli i syna, każda z osobną łazienką i garderobą. Ponadto zaprojektowano tu studio muzyczne połączone z gabinetem do pracy i biblioteką

Bardziej w górę, niż na boki

Do zaprojektowania modernizacji i rozbudowy budynku, pan Marek, z zawodu inżynier mechanik, zaprosił architektów oraz członków rodziny znających się na budownictwie. Wspólne obrady dotyczyły powiększenia bryły w taki sposób, aby nie naruszyć starodrzewu. Kiedy stało się jasne, że sama rozbudowa domu z tyłu i jednego boku nie da pożądanych efektów, zapadła ostateczna decyzja o wzniesieniu poddasza. Choć to rozwiązanie skazywało właścicieli na chodzenie po schodach.

Na najwyżej położonej kondygnacji powstały dwie sypialnie (małżeńska i syna), każda z osobną łazienką i garderobą, oraz studio muzyczne połączone z gabinetem do pracy i biblioteką. Środkowe piętro przeznaczono na przestrzeń dzienną. Kuchnię i łazienkę pozostawiono w dotychczasowym miejscu. W jednym z istniejących pokojów urządzono jadalnię, którą połączono z dobudowanym salonem, a w drugim – pokój gościnny, w którym podobnie jak w salonie, zaprojektowano wyjście na balkon.

Przed rozbudową dom był całkowicie murowany. Podczas remontu i rozbudowy powstało poddasze użytkowe w technologii szkieletu drewnianego. Zajęły go pokoje prywatne. Na środkowym poziomie dobudowano salon i rozległy balkon	Po zdjęciu płyt eternitu nowy dach pokryto blachodachówką. Oszalowanie najwyższej kondygnacji wykonano z drewna sosnowego. Kiedy okładzina z tego rodzaju drewna zniszczy się na skutek zmiennych warunków atmosferycznych, właściciele zastąpią ją drewnem bardziej wytrzymałym

Główne wejście do budynku umieszczono – tak jak poprzednio – z tyłu budynku. Jednak obecnie cała klatka schodowa znajduje się wewnątrz, a nie na zewnątrz domu (dawniej do drzwi wejściowych prowadziły wysokie zewnętrzne schody). Do budynku wchodzi się na poziomie sutereny, przez dobudowany wiatrołap i hol z szatnią, a dopiero potem schodami na piętra mieszkalne. 

Suterenę powiększono o drugie stanowisko garażowe i dodatkowe aneksy gospodarcze. Oprócz spiżarni oraz pralni z suszarnią, jest tu ogrzewany aneks dla psa, z ruchomą klapą wyłazową w murze. Zwierzak porusza się swobodnie, bez otwierania mu drzwi przez właścicieli. Ze względu na starodrzew budynek przyjął nieforemny kształt, a każde z trzech pięter zajęło około 110 m2 powierzchni.

Dwie kondygnacje murowane, a jedna drewniana

Na poziomie sutereny nowe warstwowe mury zbudowano z pustaków ceramicznych Max o grubości 25 cm i cegły klinkierowej (12 cm), układając w przerwie między tymi warstwami izolację z wełny mineralnej grubości 10 centymetrów. Na wyższej kondygnacji zewnętrzną warstwę murów wykonano z cegły dziurawki i potem otynkowano tradycyjnym tynkiem cementowo-wapiennym, zastępując w ten sposób cegłę klinkierową. Oczywiście zanim postawiono mury, w wyznaczonych miejscach dobudowano nowe ławy fundamentowe, solidnie związując je z istniejącymi.

Salon znajduje się w dobudowanej części domu i ma wyjście na balkon. Podłogi z klepki zostały solidnie ułożone, dlatego nie rozsychają się nawet w pobliżu kozy. Pan Marek zamontował kozę, a nie kominek z wkładem, bo nie musiał dla niej budować kolejnego komina. Uniknął niepotrzebnych kosztów	Przy sypialniach na poddaszu mieści się studio do pracy, czytania i muzykowania. Jego atutem jest roztaczający się stąd widok na ogród. Studio, jak również sąsiednie wnętrza, od góry zamknięto skośnym stropodachem. Wyeksponowano drewniane belkowanie

W budynku zastano stropy Kleina i takie same stropy wykonano w dobudowanych fragmentach budynku. Oparto na nich drewnianą szkieletową konstrukcję najwyższego piętra. Ściany zewnętrzne poddasza od strony wnętrz wykończono płytą gipsowo-kartonową, a na zewnątrz – oszalowaniem z desek sosnowych. Między nimi umieszczono izolację z wełny mineralnej o grubości 20 cm i folie (paroizolacyjną i wiatroszczelną).

Ścianki działowe na poddaszu wymurowano z cegły dziurawki. Właścicielowi zależało na usztywnieniu drewnianej kondygnacji, a jednocześnie ułatwieniu wykańczania łazienek glazurą. Do pokrycia dachu użyto blachodachówki (ze względu na jej mały ciężar), a do ocieplenia – wełnę mineralną, o łącznej grubości 20 centymetrów.

Stare nośniki, nowe instalacje

Dom, tak jak pierwotnie, ogrzewany jest gazem ziemnym. Przed remontem pan Marek konsultował jednak zasadność włączenia do systemu grzewczego instalacji solarnej. Ostatecznie zrezygnował z montażu kolektorów słonecznych, z uwagi na zbyt długi okres zwrotu tej inwestycji.

Kotłownia pozostała w suterenie. Właściciele kupili jednak nowocześniejszy gazowy kocioł grzewczy z zasobnikiem na ciepłą wodę o pojemności 120 l. W trakcie remontu wymienili również wszystkie istniejące instalacje – grzewczą, elektryczną, wodno-kanalizacyjną, telefoniczną. To oddala widmo kolejnych remontów

– Dla bezpieczeństwa i uniknięcia kolejnych generalnych remontów zdecydowałem, że wszystkie instalacje – elektryczną, wodno-kanalizacyjną, grzewczą i telefoniczną – położymy od nowa, chociaż dom miał zaledwie 10 lat – mówi właściciel. – Dom mogliśmy już podłączyć do osiedlowej sieci kanalizacyjnej, która zastąpiła dotychczasowe szambo. Kupiłem nowy gazowy kocioł grzewczy (firmy Junkers) z zasobnikiem na ciepłą wodę o pojemności 120 l. 

Nie instalowałem ogrzewania podłogowego, tylko grzejniki ścienne. W czasie remontu i rozbudowy liczyliśmy się z kosztami, więc unikałem droższych inwestycji. Remont i rozbudowa trwała tyle samo czasu, co proces projektowania, czyli 2 lata. Mieszkanie na budowie pamiętamy jako trudny, choć jednocześnie bardzo twórczy czas. Remont i rozbudowę zamknęliśmy w kwocie 150 000 zł.

Lilianna Jampolska