- Jakiego rodzaju pęknięcia mogą pojawić się na ścianach lub stropach?
- Jak naprawić pęknięcia powierzchniowe?
- Jak naprawić pęknięcia strukturalne?
- Kiedy pęknięcia zagrażają stabilności konstrukcji domu?
Pęknięcia powierzchniowe, strukturalne bądź konstrukcyjne
Uszkodzenia powierzchniowe występują najczęściej w formie wąskich szczelin na otynkowanych powierzchniach ścian lub stropów. Mogą być spowodowane:
- Skurczem zaprawy tynkarskiej: Zjawisko to jest naturalne i w większości przypadków niegroźne. Pęknięcia są zwykle cienkie i nie pogłębiają się z czasem.
- Niedostatecznym przyleganiem zaprawy do podłoża: Może to być spowodowane błędami w przygotowaniu podłoża lub niewłaściwą konsystencją zaprawy. Pęknięcia w tym przypadku mogą być bardziej rozległe i pogłębiać się z czasem.
- Oddziaływaniem mechanicznym: Uderzenia czy drgania mogą prowadzić do powstawania pęknięć, zwłaszcza na słabszych podłożach.
Podobne objawy mogą pojawić się na innych okładzinach, takich jak tapety, płyty gipsowo-kartonowe czy płytki ceramiczne.
Uszkodzenia powierzchniowe są zazwyczaj wadami estetycznymi i nie wpływają na stabilność konstrukcji. Do ich naprawy konieczne jest ustalenie przyczyny powstania i zastosowanie odpowiedniej technologii renowacyjnej.
Pęknięcia strukturalne to miejscowe uszkodzenia sięgające warstwy podłoża murowego lub stropu. Ich widocznym objawem są szczeliny w warstwie okładzinowej. Lokalizacja i kierunek przebiegu pęknięć pozwalają na ustalenie przyczyny ich powstania. Pęknięcia te, choć z reguły nie stanowią bezpośredniego zagrożenia dla konstrukcji budynku, wymagają monitorowania, zwłaszcza jeśli nie można jednoznacznie określić ich przyczyny.
Najczęstsze przyczyny pęknięć strukturalnych to:
- Nierównomierne rozłożenie obciążenia: Dotyczy to szczególnie stropów belkowych (wzdłuż linii ich przebiegu) oraz okolic okien.
- Uszkodzenia fundamentów: Mogą być one spowodowane błędami wykonawczymi, zmianami warunków gruntowych lub naturalną lub wymuszoną aktywnością geologiczną.
Uszkodzenia konstrukcyjne obejmują główne elementy budynku i jego posadowienie, czyli ściany nośne zewnętrzne i wewnętrzne, filary, stropy i nadproża. Ich przyczyną są najczęściej błędy wykonawcze lub zmiany warunków otoczenia budynku, np. w wyniku prowadzonych prac ziemnych.
Problemy z stabilnością konstrukcyjną mogą pojawić się w starych budynkach, których konstrukcja nie zapewnia dostatecznej odporności na warunki atmosferyczne i zmiany w gruncie. Uszkodzenia tego typu wymagają stałego monitorowania przez rzeczoznawcę budowlanego, a w przypadku znacznych rozmiarów - pilnych prac remontowych, często obejmujących kompleksowe wzmocnienie lub przebudowę fundamentów, ścian nośnych i stropów.
Naprawa pęknięć powierzchniowych
Skuteczność naprawy uszkodzeń w dużej mierze zależy od wyeliminowania przyczyny ich powstania, co w niektórych przypadkach może być trudne lub nawet niemożliwe.
Pęknięcia na tynku w postaci siatki drobnych rys można łatwo i trwale usunąć, stosując gładź gipsową lub akrylową. Natomiast pęknięcia powstałe incydentalnie, np. w wyniku prac instalacyjnych, skutecznie naprawimy przy użyciu zaprawy szpachlowej. Należy jednak pamiętać, że na tynkach o ziarnistej strukturze całkowite ukrycie miejsca naprawy może być utrudnione. Typowy sposób naprawy takich pęknięć polega na poszerzeniu szczeliny, jej zwilżeniu i wypełnieniu zaprawą wyrównaną na gładko.
W przypadku odpadania tynku płatami, konieczne jest usunięcie luźnych fragmentów, zagruntowanie podłoża i ponowne otynkowanie. Całą powierzchnię można następnie wygładzić.
Pęknięcia spowodowane drganiami podłoża lub naprężeniami w ścianie, np. działowej, można trwale zlikwidować na kilka sposobów:
- Nałożenie tapety z włókna szklanego lub innej elastycznej okładziny.
- Wypełnienie szczeliny masą akrylową (w przypadku niewielkich pęknięć).
Naprawa pęknięć strukturalnych
Pęknięcia wokół okien są charakterystycznym objawem braku odpowiedniego wzmocnienia muru lub elewacji w okolicy otworów okiennych i drzwiowych. Przybierają one najczęściej formę skośnie rozchodzących się szczelin w narożach tych otworów.
Przyczyną tego zjawiska jest nierównomierne obciążenie, prowadzące do osiadania ściany nośnej. Na szerokości otworu nie przenosi ona ciężaru z wyższych kondygnacji budynku, a nacisk rozkłada się na jej boki.
Pęknięcia tego typu zazwyczaj mają charakter jednorazowy. Po naprawie polegającej na wypełnieniu ich zaprawą, nie powinny pojawić się ponownie. Należy jednak pamiętać, że w przypadku starych budynków problem może powrócić.
Pęknięcia na sufitach to zjawisko dość powszechne. Te, które biegną wzdłuż belek lub płyt stropowych, nie stanowią zwykle zagrożenia i stanowią raczej wadę estetyczną. Ich powodem jest tzw. klawiszowanie stropów belkowych, szczególnie na profilach stalowych lub żelbetowych starszej generacji. Przy zmiennym obciążeniu i braku dostatecznego połączenia poprzecznego, belki ulegają niezależnemu ugięciu.
Z kolei w żelbetowych stropach kanałowych, gdzie między płytami nie ma stabilnego połączenia, w miejscu styku często celowo pozostawiano wgłębienie. Uznano je za bardziej estetyczne niż pęknięcie o przypadkowym kształcie. Takich uszkodzeń najczęściej nie da się trwale usunąć. Jedyną skuteczną metodą naprawy będzie osłonięcie stropu sufitem podwieszanym.
Potencjalne zagrożenie dla stabilności konstrukcji domu
Szczeliny w ścianach nośnych o szerokości przekraczającej 2 mm, biegnące niemal pionowo na całej wysokości pomieszczenia lub tworzące schodkowy zarys, mogą świadczyć o niebezpiecznym "rozchodzeniu się" budynku.Przyczyną takiego zjawiska może być brak wieńca stropowego spinającego ściany lub pogorszenie warunków posadowienia budynku.
Tempo powiększania się uszkodzeń należy monitorować poprzez zamocowanie wzdłuż szczelin specjalnych tarczek pomiarowych (szczelinomierzy). Szybki przyrost szerokości pęknięcia może wymagać natychmiastowego zastosowania awaryjnych technologii zabezpieczających konstrukcję domu.
Podobne kroki należy podjąć w przypadku pęknięć stropu przebiegających w poprzek belek, zwłaszcza w pobliżu środka pomieszczenia. Takie uszkodzenia mogą świadczyć o przeciążeniu i nadmiernym ugięciu stropu. Najczęstszą przyczyną jest dodatkowe obciążenie, np. w wyniku przeprowadzonej modernizacji wyższej kondygnacji.
Redakcja BudujemyDom
fot. otwierająca: Thomkac / forum.budujemydom.pl
Dodaj komentarz