- Jak wykonać podkład podłogowy w nowo budowanym domu?
- Od czego zależy grubość warstw materiałów podpodłogowych?
- Jakie będą warstwy podkładowe podłogi na stropie?
- Jaki jastrych wybrać?
- Jak wykonać podkład podłogowy na remontowanych podłogach?
- Jak wyrównać podłogę za pomocą zaprawy samopoziomującej?
Wybór rodzaju posadzki oraz niezbędnych warstw podkładowych powinien zostać dokonany już na etapie budowy stanu surowego budynku. Późniejsze modyfikacje mogą okazać się niewykonalne, szczególnie w przypadku konieczności ułożenia grubych warstw izolacyjnych pod ogrzewanie podłogowe.
Przy remontach podłóg należy również uwzględnić ograniczenia dopuszczalnej grubości nowych warstw podkładu. Nawet niewielkie podwyższenie poziomu podłogi może uniemożliwić dopasowanie drzwi wewnętrznych lub zachowanie równej wysokości stopni na schodach.
Podkłady podłogowe w nowych domach
Podkłady podłóg na gruncie muszą spełniać dwie kluczowe funkcje: zapewniać dobrą izolację termiczną chroniącą przed ucieczką ciepła do gruntu oraz zabezpieczać przed kapilarnym podciąganiem wilgoci z ziemi. W warstwie tej często prowadzone są również rury instalacyjne, co należy uwzględnić już na etapie projektowania i wykonywania prac podłogowych.
Stabilność gruntu pod podłogą jest kluczowa dla zapobiegania odkształceniom posadzki. Poziom podłóg na parterze budynku jest zazwyczaj wyższy o kilkadziesiąt centymetrów od otaczającego terenu, co czyni zbędnym stosowanie dodatkowej izolacji przeciwwodnej.
Standardowa konstrukcja podłogi na gruncie składa się z warstwy stabilizującej, najczęściej wykonanej z tzw. chudego betonu klasy C12/15 ułożonego na zagęszczonej podsypce piaskowej. Powierzchnia tej warstwy powinna znajdować się 25-30 cm poniżej ostatecznego poziomu wykończonej podłogi parteru.
Typowa grubość termoizolacji podpodłogowej wynosi 15-20 cm, co zapewnia skuteczną ochronę przed ucieczką ciepła i umożliwia poprowadzenie instalacji rurowych, nawet o dużej średnicy. Gruba warstwa ocieplenia niweluje drobne nierówności betonowego podkładu, eliminując potrzebę jego wyrównywania.
Dodatkowo można zastosować podkład izolujący z pianobetonu, który samopoziomuje się i dokładnie wypełnia wszelkie nierówności, poprawiając jednocześnie ciepłochronność. Do zasadniczego ocieplenia stosuje się płyty styropianowe EPS 100 lub XPS z polistyrenu ekstrudowanego, układane w dwóch warstwach z przesunięciem styków. To rozwiązanie ułatwia prowadzenie instalacji w podłodze, zapewniając jednocześnie ich izolację termiczną od gruntu.
Kolejne warstwy to folia przeciwwilgociowa oraz pływający jastrych podłogowy, w którym można umieścić rury lub kable instalacji ogrzewania podłogowego.
Jaka grubość podłogi?
Grubość warstw materiałów podpodłogowych, w tym jastrychu, determinowana jest przez konstrukcję podłoża lub stropu, wymagania ciepłochronne i akustyczne, a także obecność instalacji. Należy również uwzględnić grubość docelowej posadzki. W trakcie planowania warto przyjąć nieco większe grubości warstw, gdyż w razie potrzeby można je bez problemu zredukować, zachowując założony poziom podłogi bez negatywnego wpływu na jej właściwości użytkowe.
Orientacyjnie, w przypadku podkładów układanych na gruncie, łączna grubość warstw podłogi mierzonej od utwardzonego podłoża do poziomu wykończonej posadzki wynosi 25-30 cm. W przypadku stropów międzypiętrowych, wymagających izolacji termicznej i akustycznej, minimalna grubość wyniesie 10-15 cm.
Warstwy podkładowe podłogi na stropie
W nowo budowanych domach podłogi najczęściej układa się na stropach żelbetowych. Konfiguracja warstw podkładowych pod posadzkami oraz technologia ich wykonania uzależnione są od przeznaczenia danego pomieszczenia. Należy również wziąć pod uwagę stan surowego stropu, a także ewentualną konieczność wyrównania poziomu podłóg, gdy planowane jest zastosowanie materiałów posadzkowych o różnej grubości lub montaż ogrzewania podłogowego.
Na większości stropów żelbetowych spotkać można tzw. pływające podkłady podłogowe, czyli jastrychy, które znacząco poprawiają ich wyciszenie. Okazują się one niezbędne w przypadku zastosowania ogrzewania podłogowego. Dzięki ułożeniu na elastycznej warstwie i bocznemu oddzieleniu jastrychu od konstrukcji budynku, skutecznie ogranicza się przenoszenie dźwięków uderzeniowych na ściany i strop, jednocześnie zapewniając swobodne rozszerzanie się podkładu pod wpływem zmian temperatury (co jest szczególnie istotne w przypadku ogrzewania podłogowego).
W przypadku planowanego montażu izolacji akustycznej lub termicznej na surowym stropie, który jest nierówny, konieczne jest jego wyrównanie. W tym celu stosuje się zaprawy wypełniające większe wgłębienia, a następnie - opcjonalnie - szlifuje się wystające garby. Izolację akustyczną układa się z płyt specjalnego miękkiego styropianu, nazywanego akustycznym.
Płyty styropianu akustycznego posiadają podstawową grubość 33/30 mm, co oznacza, że w stanie nieobciążonym ich grubość wynosi 33 mm, a po wylaniu jastrychu ulega ona zmniejszeniu do 30 mm. Dostępne są również grubsze płyty izolacyjne z tego materiału (np. 44 lub 55 mm). Oprócz styropianu akustycznego, izolację dźwiękową podłogi można wykonać z twardych płyt wełny mineralnej o grubości nie mniejszej niż 40 mm lub ze specjalnej pianki polietylenowej. Niezależnie od wybranego materiału, izolację akustyczną z płyt styropianowych lub wełny mineralnej należy zabezpieczyć folią budowlaną przed wnikaniem zaprawy w ich złączenia podczas wylewania jastrychu, który utworzy wytrzymałe podłoże pod docelowe pokrycie podłogowe.
Jaki jastrych wybrać?
Jastrych pełni funkcję warstwy dociskowej dla izolacji akustycznej i termicznej, a także stanowi nośne i równe podłoże pod dowolne pokrycia podłogowe. Wykonuje się go w formie wylewki cementowej lub anhydrytowej, a w niektórych przypadkach stosuje się tzw. suchy jastrych.
Jastrych cementowy - najczęściej stosowany - charakteryzuje się dużą wytrzymałością na ściskanie oraz odpornością na długotrwałe zawilgocenie. Czas jego dojrzewania i wysychania jest dość długi, a dalsze prace posadzkarskie można prowadzić dopiero po upływie co najmniej miesiąca. Obecnie przygotowanie i dostarczenie mieszanki cementowej odbywa się najczęściej przy użyciu agregatu mieszająco-pompowego zwanego mixokretem, a wygładzanie powierzchni przeprowadza się przy użyciu zacieraczek mechanicznych.
Przed ułożeniem jastrychu pływającego wzdłuż wszystkich przegród wewnętrznych (ścian, słupów) mocuje się paski dylatacyjne ze styropianu o grubości 1-2 cm lub z taśmy piankowej. Wkładki takie umieszcza się również w otworach drzwiowych. Większą stabilność podkładu, a także zapobieganie powstawaniu rys skurczowych, zapewnia umieszczenie w warstwie jastrychu siatki przeciwskurczowej lub dodanie do zaprawy tzw. zbrojenia rozproszonego (z tworzywa sztucznego lub stali).
Minimalna grubość jastrychu układanego na podłożu stabilnym (np. bezpośrednio na stropie betonowym) wynosi 2,5 cm, na warstwie poślizgowej (np. folii) 3,5 cm, a na podłożu elastycznym (izolacje akustyczne, termiczne) 5 cm.
Jastrych anhydrytowy to samopoziomujący materiał, który nie wymaga wcześniejszego wyrównywania podłoża. Wykonuje się go z suchych mieszanek przeznaczonych do rozrobienia wodą. W porównaniu z jastrychem cementowym, charakteryzuje się on mniejszą odpornością na długotrwałe zawilgocenie, dlatego nie jest zalecany do stosowania w pomieszczeniach mokrych. Należy również pamiętać, że może powodować korozję niezabezpieczonych elementów stalowych mających z nim bezpośredni kontakt.
Na większych powierzchniach do przygotowania mieszanki jastrychu anhydrytowego wykorzystuje się agregaty mieszające lub dostarcza się gotową wylewkę betonowozem z pompą. Ręczne przygotowanie odpowiedniej ilości mieszanki w krótkim czasie jest bardzo trudne.
Ze względu na niższą rozszerzalność cieplną w porównaniu do jastrychów cementowych, wylewki anhydrytowe doskonale sprawdzają się jako podkłady na ogrzewaniu podłogowym. Umożliwiają one układanie dużych powierzchni bez konieczności stosowania dylatacji pośrednich. Dodatkowo, zwarta struktura pozbawiona wolnych przestrzeni między ziarnami zapewnia lepsze przewodnictwo cieplne, co przekłada się na wyższą efektywność ogrzewania.
Minimalne grubości jastrychu anhydrytowego są zbliżone do grubości jastrychów cementowych. Należy jednak pamiętać, że charakteryzuje się on krótkim czasem twardnienia i wysychania.
Zastosowanie tradycyjnych jastrychów cementowych lub anhydrytowych w użytkowanym domu wiąże się z uciążliwością i wprowadza do wnętrz znaczną ilość wilgoci. Dlatego warto rozważyć użycie płyt gipsowo-włóknowych, tworzących tzw. suchy jastrych. Utworzone na sucho podkłady pozwalają na szybkie zakończenie prac remontowych związanych z podłogą. Technologia ich układania jest prosta i sprowadza się do wstępnego wyrównania podłoża, rozłożenia płyt, skręcenia i sklejenia ich na złączach.
Płyty gipsowo-włóknowe mogą być zintegrowane z warstwą wyciszającą i termoizolacyjną z wełny mineralnej lub styropianu o różnych grubościach. W przypadku większych wymagań izolacyjnych można je układać na standardowych płytach termoizolacyjnych. Jeśli suchy jastrych będzie układany bezpośrednio na sztywnym, ale nierównym podłożu (np. surowym stropie betonowym), do wyrównania stosuje się podsypkę z drobnego kruszywa.
Podkłady na remontowanych podłogach
Sposób remontu starej podłogi zależy przede wszystkim od rodzaju planowanego pokrycia podłogowego oraz rodzaju i grubości istniejących warstw podkładowych na stropie. W konstrukcjach żelbetowych podłożem pod posadzkę mogły być np. drewniane legary lub stabilizowane wapnem bądź cementem podkłady z wiórów czy sieczki. Po ich usunięciu konieczne jest wykonanie nowego podkładu o grubości dostosowanej do tzw. wysokości dyspozycyjnej.
Należy pamiętać, że stosowanie zwykłych zapraw cementowych do wyrównania podłoża lub wykonania warstwy podkładowej na stropie żelbetowym wiąże się z zachowaniem minimalnej grubości zaprawy. Zbyt cienka warstwa szybko pęka i nie zapewnia wystarczającej przyczepności. W przypadku wyrównywania zaprawą bezpośrednio na betonowych powierzchniach, jej grubość w najcieńszym miejscu nie może być mniejsza niż 2,5 cm. Jeśli podkład układany jest na warstwie oddzielającej (np. papie, folia), jego grubość musi wynosić co najmniej 3,5 cm, a w przypadku pokrywania materiałów odkształcalnych (izolacje akustyczne i termiczne ze styropianu, wełny mineralnej, pianki polietylenowej) - co najmniej 5 cm.
W przypadku ograniczonej wysokości dyspozycyjnej, do uzyskania wymaganej jakości podłoża (równości, gładkości) można wykorzystać specjalne, przygotowane fabrycznie mieszanki umożliwiające wykonanie odpowiednich podkładów podłogowych.
Dostępne są one w dwóch grupach asortymentowych:
- Cienkowarstwowe, samorozlewne podkłady wyrównujące o grubości 5-20 mm. Przeznaczone są do renowacji nierównych, wymagających przystosowania podłoży. Stosuje się je najczęściej pod cienkowarstwowe materiały podłogowe, takie jak wykładzina dywanowa, wykładzina PCV czy panele winylowe. Przy prawidłowym wykonaniu (zgodnie z instrukcją producenta) uzyskuje się idealnie równy podkład - zaprawa przed stwardnieniem rozpływa się samoczynnie, tworząc gładką powierzchnię.
- Grubowarstwowe (powyżej 30 mm) samopoziomujące jastrychy anhydrytowe lub inne podkłady na bazie cementu. Wykorzystywane są do likwidacji znacznych nierówności lub podniesienia poziomu podkładu podłogowego. Zapewniają dobrą przyczepność do betonowego podłoża i mogą być układane na warstwie separacyjnej (ociepleniu, hydroizolacji), przy zachowaniu minimalnej grubości zgodnie z zaleceniami producenta. Wylewki te charakteryzują się krótkim czasem twardnienia, co jest istotną cechą przy wykorzystaniu ich do robót remontowych. Z reguły już po kilku dniach można na nich układać niewrażliwe na wilgoć posadzki z płytek ceramicznych, a po sprawdzeniu wilgotności - również z materiałów drewnopochodnych.
Wyrównanie podłogi zaprawą samopoziomującą
Utworzenie cienkowarstwowej wylewki samopoziomującej wymaga dobrej organizacji pracy, ponieważ zaprawa szybko twardnieje, a poszczególne partie powinny łączyć się ze sobą w stanie płynnym. Szczegółowe wymagania dotyczące przygotowania podłoża, mieszania i aplikacji zaprawy określa producent w instrukcji dołączonej do produktu.
Bardzo istotne jest prawidłowe zagruntowanie podłoża, które zabezpieczy je przed nadmiernym odciąganiem wody z zaprawy. W przeciwnym razie zaprawa zbyt szybko zgęstnieje i straci zdolność do samorozlewu.
Przed nałożeniem warstwy wyrównującej należy dokładnie oczyścić podłoże z pyłu i zagruntować preparatem głęboko penetrującym. Zależnie od chłonności podłoża, gruntowanie przeprowadzamy 1-2-krotnie, sprawdzając po wyschnięciu, czy nie występuje wsiąkanie wody.
Ponieważ czas wiązania zapraw samorozlewnych jest krótki (ok. 30 min), należy zapewnić możliwość szybkiego przygotowania kolejnych porcji zgodnie z instrukcją na opakowaniu, tak aby cała powierzchnia została pokryta przed stwardnieniem zaprawy.
Jeśli ze względów organizacyjnych nie jest to możliwe, powierzchnię dzielimy na mniejsze pola, ustawiając na brzegach listwy, które uniemożliwią niekontrolowane wypłynięcie zaprawy poza wyznaczony obszar.
Kontrolę równomierności grubości wylewki na większej powierzchni umożliwiają rozstawione i wypoziomowane repery niwelacyjne. Płynna konsystencja zaprawy zapewnia samoczynny rozpływ, dzięki czemu podkładu nie trzeba zacierać.
Bezpośrednio po wylaniu wylewki warto po jej powierzchni przetoczyć wałek kolczasty, aby uwolnić pęcherzyki powietrza zawarte w zaprawie. Do poruszania się po płynnej wylewce stosuje się specjalne nakładki na buty - kolczaste raki. Po upływie ok. 7 dni na warstwie wyrównującej można układać wierzchnie pokrycie podłogowe. Dodatkowe przygotowanie podłoża nie jest konieczne.
Redakcja BudujemyDom
Na zdjęciu otwierającym: Aplikacja wylewki za pomocą agregatu. (fot. Knauf)
Dodaj komentarz