- Jak skonfigurować system ochrony budynku?
- Jakie mogą być elementy systemy ochrony budynku?
- Jak zapewnić aktywną interwencję?
Konfiguracja systemu ochrony budynku
Dobór systemu ochrony uzależniony jest od wielu czynników, przy czym musimy przede wszystkim określić, jaki obszar będzie objęty kontrolą dostępu, kto podejmie interwencję w razie wywołania alarmu i jakie dodatkowe funkcje ma pełnić taka instalacja. Strefy ochrony mogą dotyczyć obszaru na zewnątrz budynku, w jego wnętrzu bądź oba systemy wzajemnie się uzupełniają. Im bardziej rozbudowany obszar chroniony, tym większe prawdopodobieństwo wywoływania fałszywych alarmów.
W domach jednorodzinnych decydujemy się najczęściej na zamontowanie wewnętrznej instalacji alarmowej, która przy doborze odpowiednich czujek i prawidłowym ich rozmieszczeniu zapewnia wysoki stopień ochrony przy niewielkim zagrożeniu występowania fałszywych alarmów. Jednak nie zareaguje ona z dostatecznym wyprzedzeniem przy próbie włamania, co nawet w razie niepowodzenia może spowodować pewne szkody, np. w postaci wybitego okna czy uszkodzonych zamków drzwi.
W rejonach szczególnie zagrożonych tzw. przestępczością pospolitą (częste przypadki włamań „nieprofesjonalnych” połączonych niekiedy z wandalizmem) warto utworzyć również zewnętrzną strefę ochronną, której naruszenie uruchamiałoby przynajmniej wewnętrzny alarm. Niemniej interwencje przez samych mieszkańców w takich sytuacjach powinny być przeprowadzone niezwykle rozważnie - wyjście na zewnątrz grozi bezpośrednim napadem, a otwarte drzwi umożliwią napastnikom bezproblemowe wejście do środka. Bezpiecznym rozwiązaniem będzie zamontowanie kamery monitoringu pozwalającej na ocenę potencjalnego zagrożenia.
System alarmowy powinien też umożliwiać tworzenie 2-3 niezależnych stref ochrony, a rozmieszczenie czujek musi obejmować obszarem reagowania wszystkie potencjalne miejsca przez które można wejść do domu - okna fasadowe i dachowe, drzwi główne i gospodarcze, wejście do garażu i piwnicy.
Jak działa system ochrony?
Instalacja ochrony obiektu to zestaw aktywnych urządzeń alarmowych podłączonych do centrali sterującej. Komunikacja między centralą a poszczególnymi czujnikami może odbywać się za pośrednictwem przewodów lub bezprzewodowo na drodze radiowej. Ma to istotne znaczenie, zarówno przy montażu, jak i późniejszym użytkowaniu.
Instalacja przewodowa wymaga doprowadzenia kabli do wszystkich miejsc, gdzie będą instalowane elementy systemu, a późniejsza zmiana ich położenia będzie kłopotliwa - przy instalacji wewnętrznej wymagająca niekiedy, np. rozkucia tynku. Z tych względów na instalacje przewodową decydujemy się przed wykończeniem domu i musimy bardzo dokładnie przeanalizować rozmieszczenie wszystkich punktów, w których zakładane będą czujki, centralka czy sygnalizatory. Zaletą tego rozwiązania jest z reguły niższy koszt urządzeń, a także odporność na zakłócenia mogące wywołać fałszywy alarm.
Dowolność w rozmieszczeniu elementów systemu alarmowego zapewniają natomiast urządzenia bezprzewodowe, komunikujące się między sobą za pomocą fal radiowych. W takim rozwiązaniu wymagane jest jedynie doprowadzenie przewodów zasilających do centrali, sygnalizatorów i mechanizmów wykonawczych, a pozostałe elementy zasilane są z własnej baterii.
Obwody poszczególnych czujek przewodowych pracują z reguły w trybie NC (obwód normalnie zamknięty), co eliminuje możliwość odcięcia czujki bez wywołania alarmu. W systemie bezprzewodowym występuje natomiast wzajemna radiowa komunikacja między centralką a czujką, sprawdzająca, czy nie nastąpiło jej uszkodzenie bądź wyczerpanie baterii.
Elementy systemu ochrony budynku
Czujniki ruchu wewnątrz i na zewnątrz
Czujniki ruchu należą do podstawowego wyposażenia systemów alarmowych, sygnalizując pojawienie kogoś w chronionym pomieszczeniu czy w strefie na zewnątrz budynku. Standardowo wykorzystywane są czujniki typu PIR - pasywne wykrywacze promieniowania podczerwonego - reagujące na pojawienie się w polu widzenia obiektu o innej temperaturze niż tzw. tło. Poszczególne modele tych czujek różnią się czułością działania, zasięgiem, kątem widzenia, poborem prądu w stanie czuwania. Niektóre parametry można regulować (czułość, kąt widzenia), dostosowując czujkę do warunków pracy.
Większą odpornością na wywołanie fałszywego alarmu przy szybkich zmianach temperatury (np. w wyniku powiewu wiatru przez niedomknięte okno) charakteryzują się czujki dualne oznaczane jako PIR=WM wyposażone w dodatkowy detektor mikrofalowy.
Działa on na zasadzie podobnej do radaru, wykrywając ruch obiektu odbitą od niego mikrofalą. W czujkach dualnych dopiero uaktywnienie obu detektorów załącza alarm. Czujki mogą też mieć ograniczenie czułości w funkcji PET, co zabezpiecza przed ich zadziałaniem w wyniku obecności małych zwierząt (z reguły do 15 kg). Przy umieszczeniu na zewnątrz służą głównie do „obserwacji” miejsc umożliwiających łatwe wejście do środka (okna, drzwi) oraz jako elementy sterujące, np. oświetleniem zewnętrznym załączanym, gdy ktoś pojawi się w polu ich widzenia.
Dalekosiężne bariery podczerwieni
Barierę na podczerwień tworzą dwa urządzenia - nadajnik wysyłający wiązkę promieniowania podczerwonego oraz odbiornik reagujący na przerwanie strumienia IR. Tego typu czujniki wykorzystywane są przede wszystkim do ochrony na zewnątrz budynku, tworząc tzw. barierę obwodową lub są instalowane w miejscach ułatwiających dokonanie włamania (tarasy, balkony).
Najprostsze urządzenia wysyłają pojedynczą wiązkę promieniowania, a ich zasięg działania nie przekracza 20 m. Natomiast rozbudowane urządzenia wysyłają 2-4 wiązki, a alarm załączany zostaje w momencie jednoczesnego przecięcia przynajmniej dwóch z nich. Dzięki temu można uniknąć fałszywych alarmów wywołanych np. przez ptaki czy spadające liście, a ich zasięg dochodzi do kilkuset metrów. Oprócz wiązek „roboczych” z odbiornika przesyłany jest zwrotny sygnał kontrolny pozwalający na sprawdzenie jego sprawności.
Przy wyborze tych urządzeń warto zwrócić uwagę na ochronę przed oblodzeniem powierzchni aktywnych oraz dostosowaniem mocy promieniowania do warunków atmosferycznych zmniejszających przejrzystość powietrza (dym, mgła). Bariery IR można montować na wspornikach mocowanych do ściany domu lub jako wolno stojące słupki. Urządzenia te przystosowane są do pracy w systemie przewodowym lub bezprzewodowym.
Kamery monitoringu
To najbardziej uniwersalne urządzenie do ochrony domu, które pozwala nie tylko na wywołanie alarmu w sytuacjach zagrożenia, ale również na obserwację chronionego obszaru i zapis zauważonych zdarzeń. Najprostsze kamery stacjonarne obserwują dość wąski obszar, np. wejście na posesję i mogą sygnalizować pojawienie się tam człowieka.
Większą funkcjonalność wykazują kamery ruchome z programowanym obszarem obserwacji. Ich załączanie następuje w momencie wykrycia ruchu, przy czym wywołuje to zmiany konfiguracji pikseli obrazu. Wbudowany układ mikroprocesorowy umożliwia, np. rozpoznanie poruszającego się obiektu, jego śledzenie z wykorzystaniem zmiennej optyki obiektywu, a także funkcjonowanie w ciemnościach. Tworzony przez kamerę obraz przesyłany jest kablem LAN lub bezprzewodowo do monitora i poprzez łącze GSM z telefonem komórkowym użytkowanym w dowolnym miejscu. Obraz nagrywany jest na karcie pamięci w systemie pętli, zapewniając stałe nagrywanie aktualnych zdarzeń. Pod względem użytkowym monitoring wykorzystywany jest głównie jako środek dowodowy, np. ułatwiający identyfikację intruza oraz do bezpiecznej obserwacji chronionego obszaru i zgłaszania potrzeby interwencji służb.
Zapewnienie aktywnej interwencji
Instalację systemu alarmowego łączymy z reguły z zawarciem umowy z agencją ochrony, bo jedynie w połączeniu z monitorowaniem i ewentualną interwencją możemy liczyć na skuteczne zabezpieczenie naszego domu. W takim wariancie wystarczy uzgodnić z przedstawicielem agencji, jakie są nasze oczekiwania co do funkcjonalności systemu i wspólnie dobrać elementy instalacji, biorąc też pod uwagę możliwości późniejszej jej rozbudowy.
Oczywiście instalację możemy wykonać sami lub zlecić to niezależnemu instalatorowi, jednak konieczne będzie ustalenie jej kompatybilności z systemem monitoringu i odpowiednie zaprogramowanie centrali. W przypadku ograniczenia ochrony jedynie do sygnalizacji alarmu i ewentualnego powiadamiania nas o zdarzeniach w chronionym budynku, możemy zdecydować się na zakup gotowego zestawu alarmowego dopasowanego do naszych potrzeb.
Autor: Redakcja BudujemyDom
Opracowanie: Martyna Nowak-Ciupa
fot. otwierająca: Fibaro
Dodaj komentarz