Ochrona budynku przed zawilgoceniem z gruntu

Redakcja Budujemy Dom
Redakcja Budujemy Dom
Print image
Copy link image
time image Artykuł na: 9-16 minut
Ochrona budynku przed zawilgoceniem z gruntu

Fundamenty, bez względu na ich typ, ze względu na rozległą strefę kontaktu z gruntem, narażone są na oddziaływanie wilgoci, której poziom uzależniony jest od warunków atmosferycznych i struktury podłoża. Zawarta w nim woda, w wyniku zjawiska podciągania kapilarnego, migruje w górę, co może prowadzić do zawilgocenia ścian i podłóg, nawet położonych wysoko ponad poziomem gruntu. Z tego względu, bezwzględnie konieczne jest wykonanie poziomej izolacji przeciwwilgociowej na ścianach fundamentowych, podłodze oraz innych elementach konstrukcyjnych budynku osadzonych na gruncie.

aktualizacja: 2024-05-17 08:30:42
Czego dowiesz się z artykułu?
  • Jak działa mechanizm podciągania kapilarnego wody?
  • Jak wykonać izolację przeciwwilgociową przyziemia?
  • Jak przygotować podłoże do ułożenia izolacji przeciwwilgociowej?
  • Jak ułożyć izolację przeciwwilgociową na ścianach fundamentowych i słupach?
  • Jakie są sposoby izolacji ścian fundamentowych i podłogi?

Jak działa mechanizm podciągania kapilarnego wody?

Podsiąkanie kapilarne to powszechne zjawisko fizyczne, dzięki któremu woda przemieszcza się z poziomu wód gruntowych do strefy powierzchniowej gleby. Mechanizm ten zachodzi również w porowatych materiałach budowlanych, takich jak standardowy beton, cegła czy inne produkty konstrukcyjne. Wysokość, na jaką woda podnosi się w wyniku podsiąkania, zależy od wielkości pustych przestrzeni w strukturze materiału, tworzących sieć "mikrorurek" zwanych kapilarami - im cieńsze kapilary, tym wyżej woda się podniesie.

Fizyczną przyczyną samoczynnego podnoszenia się cieczy na wyższy poziom są siły napięcia powierzchniowego, które w połączeniu z efektem zwilżania ścianek kapilar powodują "wspinanie się" wody w materiałach porowatych. Napięcie powierzchniowe cieczy tworzy tzw. menisk - zakrzywienie jej powierzchni na styku ze ściankami naczynia - który może być wypukły (np. dla rtęci) lub wklęsły (w przypadku wody), co zapewnia zwilżenie i umożliwia pionową migrację cieczy w kapilarach. Wraz z wodą w wyniku podsiąkania mogą przemieszczać się również inne rozpuszczone w niej substancje, czego efektem są np. wysolenia - najczęściej białe osady - na źle zaizolowanych murach czy cokołach.

Izolacja przeciwwilgociowa przyziemia

W obiektach z pomieszczeniami całkowicie wyniesionymi ponad poziom gruntu niewymagane jest stosowanie ciężkich izolacji przeciwwilgociowych w części fundamentowej. Wystarczy zapewnić ograniczenie nasiąkliwości ścian fundamentowych oraz ochronę przed podciąganiem kapilarnym wilgoci i migracją związków chemicznych z wilgotnego gruntu. Podstawowym zabezpieczeniem w domach bez piwnic jest pozioma hydroizolacja przeciwwilgociowa na ścianach fundamentowych zewnętrznych i wewnętrznych, wykonana nieznacznie ponad poziomem otaczającego dom terenu. Izolację tę tworzy się z papowych materiałów bitumicznych lub folii klejonych do podłoża.

Izolacja pozioma fundamentów za pomocą folii hydroizolacyjnej IZOWINYL
Izolacja pozioma fundamentów za pomocą folii hydroizolacyjnej IZOWINYL. (fot. Winyl-Pol)

Zabezpieczenia przeciwwilgociowe wymagają również punktowe elementy konstrukcyjne osadzone w gruncie, takie jak słupy czy podpory schodów, a także cała powierzchnia podłogi na gruncie. Ze względu na wymagania wytrzymałościowe w konstrukcjach zbrojonych nie można stosować izolacji z materiałów bitumicznych. W takich przypadkach stosuje się specjalne zaprawy na bazie cementu. Izolację podłóg na gruncie z reguły wykonuje się z folii budowlanych, które powinny być połączone z izolacją ścian wewnętrznych i zewnętrznych. Uzupełnieniem ochrony przeciwwilgociowej, zapewniającej ograniczenie nasiąkliwości ścian fundamentowych, jest obustronne nałożenie na nie powłoki impregnującej, najczęściej w postaci emulsji asfaltowo-kauczukowej.

Przygotowania do ułożenia izolacji przeciwwilgociowej

Zewnętrzne i wewnętrzne ściany należy wyprowadzić ponad poziom gruntu, a ich wysokość powinna wynikać z planowanego poziomu podłogi parteru. Biorąc pod uwagę poziom "zero" (wysokość wykończenia podłogi pomieszczeń parterowych), izolację poziomą ścian nośnych układa się na wysokości uwzględniającej grubości warstw podpodłogowych, czyli ocieplenia, jastrychu i posadzki. Oznacza to, że izolacja powinna się znajdować na poziomie betonowego podkładu, który z kolei musi być położony co najmniej 15-20 cm powyżej otaczającego terenu. Wierzch murów powinien być wyrównany, np. zaprawą cementową rozłożoną między deskami i zatartą na gładko.

Wykonanie wtórnej izolacji poziomej murów

W przypadku izolacji na konstrukcji zbrojonej jej poziom powinien odpowiadać wysokości izolacji podpodłogowej, co zapewni szczelność pokrycia.

Powierzchnie ścian fundamentowych przed nałożeniem warstwy ograniczającej nasiąkanie należy wyrównać, usuwając nadlewy i ubytki. W tym celu można zeszlifować nierówności lub zastosować tzw. rapowanie, czyli uproszczone tynkowanie polegające głównie na wypełnieniu spoin w bloczkach fundamentowych.

Przy izolacji podłogi na etapie prac fundamentowych należy wykonać stabilną warstwę podkładową w postaci betonowej wylewki o grubości 10-15 cm. Ułatwi to dalsze prace, zapewniając m.in. stabilne podparcie dla szalunków stropu. Na tym etapie należy również rozprowadzić niezbędne instalacje, głównie kanalizacyjną, które często umieszcza się w gruncie pod podłogą. Samą izolację podpodłogową wykonuje się zazwyczaj po doprowadzeniu budowy do stanu surowego zamkniętego.

Układanie izolacji poziomej na ścianach fundamentowych i słupach

Do wykonania izolacji przeciwwilgociowych fundamentów stosuje się papy podkładowe lub specjalne folie fundamentowe o zróżnicowanej szerokości. W przypadku pap zaleca się stosowanie wyłącznie produktów na osnowie z włókna szklanego lub poliestru w formie termozgrzewalnej lub klejonej lepikiem na zimno. Istotne jest dobranie szerokości papy tak, aby po ułożeniu wystawała ona 15-20 cm do środka fundamentu, co umożliwi jej połączenie z izolacją podpodłogową. Biorąc pod uwagę typowe szerokości pap wynoszące metr, powszechną praktyką jest składanie ich na pół (po rozwinięciu) i układanie w dwóch warstwach z zagięciem na zewnątrz, a luźne brzegi mocuje się do ścian na czas prowadzenia prac przy podłodze. W przypadku folii wystarczy dobrać odpowiednią szerokość i przykleić ją lepikiem bitumicznym lub osadzić w zaprawie cementowej.

Na zbrojonym słupie fundamentowym warstwę izolacji przeciwwilgociowej tworzy się z zaprawy wodoszczelnej o grubości około 5 mm. Wybierając zaprawę, należy zwrócić szczególną uwagę na jej wytrzymałość na ściskanie i zginanie, która musi odpowiadać obciążeniom projektowym. Po wykonaniu słupa wokół niego nakłada się dodatkową powłokę izolacyjną, np. bitumiczną, zapewniając ciągłość izolacji słupa i podłogi.

Nakładanie zaprawy wodoszczelnej AQUAFIN®-RB400
Zaprawę AQUAFIN®-RB400 można stosować do izolacji zewnętrznych i wewnętrznych (fot. Schomburg Polska)

Izolacja ścian fundamentowych i podłogi

Ściany fundamentowe pokrywa się z reguły wodorozcieńczalną powłoką asfaltowo-kauczukową, nakładaną w dwóch warstwach przy stabilnych warunkach pogodowych. Preparat ten nie jest początkowo odporny na wodę i w ciągu nawet kilkunastu godzin od nałożenia musi być chroniony przed spłukaniem w wyniku opadów. Po tym czasie staje się jednak wodoodporny i tworzy trwałą, elastyczną powłokę ochronną.

Nakładanie hydroizolacji podłogi z folii IZOWINYL
Nakładanie hydroizolacji podłogi z folii IZOWINYL (fot. Winyl-Pol)

Izolację podłogi na gruncie wykonuje się w postaci pokrycia folią budowlaną rozłożoną z 10-15 cm zakładem na stykach i zachodzącą na izolację wystającą ze ścian. Ze względu na układ kolejnych warstw - styropianowego ocieplenia przykrytego dodatkową folią pod jastrychem - ryzyko przenikania wilgoci przez podłogę jest praktycznie znikome, nawet w przypadku miejscowych uszkodzeń izolacji, np. na skutek osiadania ścian.

Redakcja BudujemyDom
fot. otwierająca: Ultrament

Redakcja Budujemy Dom
Redakcja Budujemy Dom

Od 1998 roku Redakcja "Budujemy Dom" tworzy społeczność pasjonatów budownictwa, którzy z chęcią dzielą się swoją wiedzą i doświadczeniem. Nasz zespół to wykwalifikowani redaktorzy, architekci, inżynierowie i specjaliści z różnych dziedzin budownictwa, którzy stale poszerzają swoją wiedzę i śledzą najnowsze trendy.

Dodaj komentarz

Skomentuj artykuł
time image
time image
Zobacz inne artykuły