Ułożenie tapet na ścianach - krok po kroku

Tapetujemy ściany - krok 1. Wybieramy tapety

Obok malowania, tapetowanie ścian należy do najczęściej wykonywanych samodzielnie prac remontowych, a ogromna różnorodność przewidzianych do tego wyrobów pozwala na dowolne wykończenie każdego pomieszczenia - salonu, jadalni, pokoju dziecięcego, kuchni czy łazienki. Oprócz walorów estetycznych, tapety charakteryzuje rozmaity sposób wykończenia powierzchni, co ma wpływ na cechy użytkowe oraz podłoże, które z kolei wpływa na metodę ich układania.

Przy ich wyborze w pierwszej kolejności musimy zdecydować, do którego wnętrza będą przeznaczone, następnie na jakim podkładzie powinny być wyprodukowane. Na ogół wybieramy tapety papierowe lub winylowe - oba rodzaje występują w różnych odmianach wykończenia powierzchni.

Tapety papierowe wykorzystuje się w pomieszczeniach "czystych", gdzie nie są narażone na zabrudzenie albo np. w pokojach dziecięcych, w których wprawdzie szybko ulegną zniszczeniu, ale ich wymiana jest łatwa i tania. Uniwersalne zastosowanie mają tapety winylowe o rozmaitym wzornictwie i stopniu ochrony powierzchni. Mogą mieć podkład papierowy, ale obecnie coraz częściej jest nim flizelina, zapewniająca większą stabilność wymiarową, łatwiejsze przyklejanie, jak i usuwanie w razie wymiany.

W sklepach dostępne są również tapety przeznaczone do malowania (np. raufaza, składa się z dwóch lub trzech warstw papieru, pomiędzy którymi znajdują się wiórki drewna) oraz bardzo dekoracyjne fototapety o różnorodnej tematyce. Do szczególnych zastosowań - wzmocnienia powierzchni ścian i nadania jej faktury - wykorzystuje się tapety z włókna szklanego, przyklejane w trochę inny sposób niż wyroby dekoracyjne.

Może cię zainteresować

Jak i czym przeprowadzić prace rozbiórkowe przy remontach i modernizacji domu? Czy aluminium można kleić? Jaka farba na zacieki po zalaniu? Profesjonalny system renowacyjny do usuwania wilgoci i pleśni z Twojego domu Jak nie stresować się w czasie budowy? Wymiana okien za grosze. Tak uzyskasz dofinansowanie Zabudowa z płyt gipsowo-kartonowych. Praktyczne porady Jakie płyty, profile i akcesoria będą potrzebne do zabudowy poddasza? Wnętrza w duchu glamour z farbami Tikkurila Jak urządzić sypialnię na poddaszu? Jak urządzić wnętrza w stylu loftowym?

Zobacz więcej Zwiń

Tapetujemy ściany - krok 2. Liczymy, ile rolek tapety kupić

Określenie potrzebnej liczby rolek tapety - choć pozornie łatwe - może niekiedy sprawić kłopot. Zdarza się, że z powodu złych wyliczeń, w czasie tapetowania zabraknie materiału, a w sklepie wybrany wzór okazuje się już wyprzedany. Przy zakupie zwróćmy uwagę na numer serii produkcyjnej - wszystkie rolki powinny mieć taki sam, jeśli będą kładzione w jednym pomieszczeniu.

Standardowa rolka ma szerokość 53 cm i długość 10 m, ale spotykane są inne wymiary, co trzeba uwzględnić przy obliczeniach. Podstawowe wyliczenie polega na określeniu liczby i długości brytów (pasów tapety) niezbędnych do pokrycia ścian. Po zmierzeniu wysokości pomieszczenia dodajemy ok. 5 cm, a obwód ścian o pełnej wysokości dzielimy przez szerokość rolki tapety.

Przykładowo w pokoju o wysokości 260 cm i obwodzie 12 m bryt będzie miał długość 265 cm i potrzebne będą 23 bryty (1200 cm : 53 cm = 22,6). Z jednej rolki uzyskamy 3 pełnej długości pasy (1000 cm : 265 cm = 3,77), czyli należy kupić przynajmniej 8 rolek tapety (23 × 3 = 7,67 rolki).

Pozostałe, krótsze pasy można będzie wykorzystać do tapetowania nadproży okiennych czy drzwiowych. Poza tym musimy wziąć pod uwagę odstęp między powtarzalnym wzorem, tzw. raport, który wymusza przycinanie brytów w określonych miejscach. W efekcie powstaje dodatkowy odpad, który najczęściej zmniejsza jedynie długość resztówki z podzielonej rolki.

Jednak przy wysokich pomieszczeniach i dużych odstępach powtarzalności wzorów, może to spowodować konieczność nabycia kolejnych rolek i wymaga uwzględnienia przy obliczeniach w postaci korekty wymiaru pasów tapety. Polega to na przyjęciu tzw. zastępczej długości brytu. Obliczymy ją (przykład w nawiasach dla raportu 40 cm) dzieląc wysokość obliczeniową pomieszczenia przez raport tapety (265 cm: 40 cm = 6,625). Na długości zastępczej znajdzie się liczba pełnych raportów większych od liczby całkowitej z wyniku dzielenia (7 raportów), czyli po przemnożeniu przez wymiar raportu uzyskamy skorygowaną długość brytu (7 × 40 cm = 280 cm).

W powyższym przykładzie powtarzalność wzoru zmniejszy tylko długość resztki z pocięcia rolki na 3 bryty (3 × 280 cm = 840 cm ) i nie wymaga więc doliczenia dodatkowej długości tapety. Do wyliczonej liczby rolek dodaje się z reguły przynajmniej jedną jako rezerwę, w razie uszkodzenia przy układaniu czy błędów przy mierzeniu powierzchni.

Tapetujemy ściany - krok 3. Kupujemy niezbędne materiały

Do przyklejenia tapety potrzebować będziemy praktycznie jedynie kleju do tapet, dopasowanego do rodzaju mocowanego elementu. Klej ten posłuży też - po rozcieńczeniu wodą - jako środek gruntujący, chyba że producent kleju zaleca użycie innego preparatu. Poza tym przyda się gotowy klej (w tubce) do podklejenia odstających brzegów tapety. Szerszy asortyment materiałów może być niezbędny do przygotowania powierzchni ściany. Do zmycia i zmiękczenia powierzchni wykorzystamy np. płyn do mycia naczyń albo roztwór mydła malarskiego.

W przypadku uszkodzeń tynku - potrzebna będzie masa szpachlowa, a przy większych ubytkach np. gipsowa zaprawa tynkarska. Do usunięcia zabrudzeń z oleju, nikotyny, smoły użyjemy rozpuszczalnika benzynowego oraz tzw. farby separującej. Przy bardzo zniszczonym tynku konieczne może być naciągnięcie na całej powierzchni gładzi gipsowej bądź przyklejenie płyt gipsowo-kartonowych.

Tapetujemy ściany - krok 4. Kompletujemy narzędzia

Przy tapetowaniu z pewnością potrzebna będzie drabina lub podest tynkarski i długie nożyczki lub nóż, służące do pocięcia tapety na bryty. Przygotowanie kleju wymagać będzie sporego wiaderka i mieszadła, jego aplikacja - szerokiego pędzla bądź wałka. Przy układaniu tapet papierowych nieodzowny będzie długi stół, który w ostateczności możemy zastąpić... skrzydłem drzwiowym, zdjętym z zawiasów i opartym na stołkach.

Linię bazową wyznaczymy pionem murarskim albo długą poziomnicą, a zwijana miarka i ołówek posłużą do koniecznych pomiarów. Do przyciskania i wyrównywania przyklejanych pasów stosuje się szczotkę tapeciarską lub plastikową raklę oraz gumowy wałek z rączką. Niezbędne cięcia ułożonej tapety zrobimy nożykiem z wymiennymi ostrzami, prowadzonym przy stalowym liniale bądź długiej pacy z prostym brzegiem.

Zależnie od zakresu robót, przy przygotowaniu powierzchni wykorzystywane będą narzędzia murarskie i tynkarskie (kielnie, wiadra do zaprawy, pace), wałek kolczasty do usuwania starych tapet, szpachelki oraz elektronarzędzia do szlifowania powłoki z farby olejnej i wyrównania gładzi gipsowej.

Tapetujemy ściany - krok 5. Sprawdzamy podłoże

Tapetowanie można wykonać na każdym podłożu budowlanym, pod warunkiem dostatecznej jego sztywności i zwartości powierzchni. Może to być otynkowana ściana murowana, płyty gipsowo-kartonowe czy OSB. Baza musi jednak być wystarczająco równa i gładka, a także zapewniać przyczepność kleju. Równość sprawdzimy długą łatą (przynajmniej dwumetrową), przykładaną do powierzchni w różnych pozycjach. Szczególnie ważna jest równość w poziomie, gdyż pofalowanie powoduje rozwinięcie powierzchni i zwiększa jej długość, co w konsekwencji prowadzi do rozejścia się styków pasów tapety. Prześwity pod przyłożoną łatą nie powinny przekraczać 2 mm. Gładkość powierzchni określimy wzrokowo i dotykiem ręki.

Od rodzaju kładzionej tapety zależy wymagany stan podłoża - znaczną gładkość musi mieć to pod produkty bardzo cienkie, np. fototapety. Wszelkie powłoki o słabej przyczepności do ściany, np. farby wapienne, klejowe, z pewnością trzeba będzie usunąć. W wątpliwych przypadkach można przeprowadzić próbę przyczepności, przyklejając kawałek tapety zalecanym klejem. Po wyschnięciu i próbie odrywania nie powinna odejść od podłoża razem z pokrywającą je farbą.

Tapetujemy ściany - krok 6. Przygotowujemy podłoże

Jeżeli podłoże nie wymaga wyrównania czy naprawy powierzchniowych uszkodzeń i było uprzednio malowane farbą emulsyjną, wystarczy zmycie ściany wodą z detergentem i zagruntowanie roztworem kleju do tapet. Zdejmujemy też listwy przypodłogowe, jeśli można je łatwo zdemontować. Na świeżych tynkach cementowo-wapiennych, gipsowych czy płytach g-k nakładamy preparat gruntujący i po wyschnięciu nanosimy podkład z roztworu kleju. Ściany pokryte łuszczącymi się farbami bądź klejowymi wymagają zeskrobania wszystkich warstw aż do surowego tynku i z reguły wyrównania gładzią gipsową na całej powierzchni. Wyrównać gładzią należy także chropowaty tynk pod planowaną cienką fototapetę.

Jeżeli na ścianie były układane tapety, to (zależnie od ich rodzaju) przed oderwaniem wystarczy je namoczyć powierzchniowo (tapety papierowe), czy też nakłuć specjalnym wałkiem kolczastym i po nawilżeniu zerwać (tapety winylowe). Nowsze odmiany tapet usuwa się przez rozwarstwienie – papierowy podkład zostaje na ścianie - lub odrywa w całości, jeśli są na flizelinie. Drobne uszkodzenia tynku naprawia się zaprawą gipsową i wyrównuje przez oszlifowanie papierem ściernym.

Podobnie przetarcia wymaga powłoka z farby olejnej i po oszlifowaniu trzeba sprawdzić przyczepność kleju do takiego podłoża. Przy dużych nierównościach i trudnej do przygotowania powierzchni ścian, warto rozważyć wykorzystanie jako bazy płyt g-k, mocowanych do ściany na klej. Płyty doskonale nadają się do pokrycia każdym rodzajem tapet, a koszt ich ułożenia może być mniejszy niż dostosowanie starego podłoża.

Naklejanie fototapety - film instruktażowy

Tapetujemy ściany - krok 7. Przycinamy bryty i rozrabiamy klej

Przygotowując pracę, rolkę tapety tniemy na pasy, nazywane brytami, o długości nieco większej niż wysokość ozdabianego pomieszczenia. Musimy też zapewnić zgranie wzorów w poszczególnych pasach, zatem odległość między nimi, zwaną raportem tapety, należy uwzględnić przy docinaniu brytów. Najłatwiej zrobić to na sucho, rozwijając na podłodze kolejne pasy obok siebie.

Do przecinania tapet papierowych możemy użyć długiego noża, którym tniemy po złożeniu tego materiału na całej długości. W przypadku tapet winylowych, potrzebne są długie nożyczki lub nożyk z wymiennym ostrzem, prowadzony wzdłuż kątownika, który ułatwi przecięcie pod kątem prostym. Z jednej rolki uzyskamy 3 albo 4 bryty i taka ilość wystarczy na jeden etap tapetowania (przycięcie, przyklejenie, korekta, wyrównanie).

Klej do tapet sprzedawany jest najczęściej w postaci proszku do rozpuszczenia w chłodnej wodzie. Wsypujemy go powoli do odmierzonej objętości wody i jednocześnie intensywnie mieszamy. Po kilku minutach oraz ponownym wymieszaniu klej jest gotowy do użycia. Proporcje składników, a także orientacyjna wydajność kleju są podane na jego opakowaniu.

Tapetujemy ściany - krok 8. Wyznaczamy piony

Przed przyklejeniem pierwszego brytu tapety, musimy wyznaczyć pionową linię bazową, która zapewni równe pokrycie całej powierzchni. Robimy to na ścianie prostopadłej do okiennej w odległości ok. 50 cm od narożnika (w przypadku tapet o standardowej szerokości). Do zaznaczenia pionu wykorzystamy długą poziomnicę lub prostą deskę, która posłuży jako przedłużenie krótkiej poziomnicy.

Można też skorzystać z pionu murarskiego, w ostateczności nawet sznurka z obciążeniem. Pionową linię wyraźnie rysujemy na ścianie, tak aby pozostała widoczna po naniesieniu kleju. Zdarza się, że ściany nie są postawione pionowo i przy tapetowaniu prostopadłej ściany brzeg ułożonego brytu nie będzie już trzymał pionu. W takiej sytuacji wyznaczamy nową pionową linię bazową, a następny bryt łączymy na zakładkę w narożniku - skorygowaną później metodą cięcia przez dwie warstwy (przydatny będzie specjalny nożyk ze stopką) bądź pozostawiamy łączenie zakładkowe przy w miarę cienkich tapetach.

Tapetujemy ściany - krok 9. Przyklejamy tapetę

Sposób nanoszenia kleju wynika z rodzaju podłoża, na jakim wyprodukowano tapetę, ale czynności przy układaniu specjalnie się nie różnią. Klejenie najwygodniej prowadzić dwóm osobom.

Tapeta papierowa wymaga zmiękczenia i nasączenia klejem przed ułożeniem - klej aplikuje się na spodnią stronę tapety i przykleja dopiero po pewnym czasie. Odcięty na wymiar pas rozkładamy na stole do tapetowania i równomiernie pokrywamy klejem przy pomocy szerokiego pędzla lub wałkiem, pilnując dokładnego naniesienia go także wzdłuż brzegów. Potem tapetę składamy po ¼ długości z obu stron - klejem do środka - nie dopuszczając do załamania w miejscu zagięcia.

Zależnie od grubości podkładu papierowego, pozostawiamy na 3 do 10 min do nasiąknięcia. Czas ten powinien być podany na etykiecie rolki. Nasączoną klejem pas przykładamy w miejscu docelowym, chwytając za jeden brzeg (zwracając uwagę na kierunek wzorów) i ustawiamy brzeg wzdłuż linii bazowej albo krawędzi sąsiedniego brytu. Szczotką tapeciarską bądź raklą, ruchami od środka pasa do jego brzegów, równomiernie przyciskamy tapetę i usuwamy wilgotną gąbką nadmiar wypływającego kleju.

Dodatkowo w linii styku obu pasów przetaczamy gumowy wałek, dociskając klej w miejscu łączenia. Po przyklejeniu brytu na całej długości - obcinamy nadmiar tapety nożykiem prowadzonym przy metalowym liniale.

Tapeta na flizelinie nie wymaga nasączania klejem przed ułożeniem - klej można nakładać bezpośrednio na ścianę. Efektywnie zrobimy to przy użyciu wałka, pokrywając pas ściany o szerokości nieco większej niż szerokość tapety. Kleju nie można dawkować na zapas - aplikujemy go bezpośrednio przed przyłożeniem elementu i nie może do tego czasu przeschnąć. Technika mocowania tapety na flizelinie będzie podobna jak papierowej, z tym że bryt przed przyklejeniem zwijamy od dołu wzorem do środka i sukcesywnie rozwijamy w miarę przyczepiania. Przed przyłożeniem do ściany rozwijamy ok. 0,5 m, co umożliwi ustawienie brytu w linii styku z sąsiednim pasem.

Tapetujemy ściany - krok 10. Korygujemy ułożenie

Tapeta podczas układania wykazuje pewną elastyczność, ale zbyt silne rozciąganie sprawi, że po wyschnięciu kleju pokrycie się skurczy i powstaną szczeliny na złączach. W skrajnych sytuacjach może dojść do rozerwania pasa przy klejeniu i konieczności zastąpienia nowym. W przypadku wymagającym korekty przyklejenia, nie próbujmy poprawić tego, przesuwając cały bryt. Powinniśmy go oderwać i przyłożyć ponownie prawidłowo.

Przy oklejaniu nadproży drzwiowych czy okiennych, pasy na ogół nie pokrywają równo całej długości nadproża - ostatni o pełnej długości może nie sięgać do krawędzi otworu. Podobnie ostatni "nadprożowy" niekiedy kończy się za lub przed brzegiem ościeży. W takich sytuacjach wykonujemy doklejki z odpowiednio przyciętej tapety, przy czym należy zwrócić uwagę na układ wzoru, aby nie dopasować go do góry nogami, a zgranie jego raportu może wymagać docięcia uzupełniających brytów. Pokrycie ościeży z reguły wiąże się z częściowym łączeniem tapety na zakładkę i poprawieniem klejenia w narożnikach.

Tapetujemy ściany - krok 11. Tapetujemy trudne miejsca

W ścianach zamontowane są gniazdka elektryczne i łączniki, które przeszkadzają przy układaniu tapety. Najczęściej spotykany osprzęt elektryczny jest podtynkowy i przy okazji przyklejania warstw dekoracji konieczne będzie zdjęcie z niego obudowy, która później osłoni otwór wycięty w tapecie.

Przede wszystkim najpierw trzeba wyłączyć zasilanie obwodów elektrycznych (wyłącznikiem głównym instalacji, bezpiecznikami w rozdzielnicy) i próbnikiem sprawdzić, czy rzeczywiście nie dopływa tam prąd. Podczas przyklejania tapety w miejscu osadzenia osprzętu robimy krzyżowe nacięcie i nożyczkami obcinamy te jej kawałki, które wchodzą w obrys puszki elektrycznej. Przy wyłącznikach i gniazdach zespolonych nacinamy wzdłuż całego osprzętu, a w skrajnych puszkach przecinamy skośnie do naroży i usuwamy zbędne fragmenty. Obudowy można założyć po wytarciu z wnętrza puszki kleju i osuszeniu.

Kłopotliwe będzie tapetowanie za grzejnikami czy wokół innych elementów wyposażenia przytwierdzonych do ściany. Zależnie od stopnia wyeksponowania danego rejonu, możemy zrobić to mniej starannie, przyklejając tapetę w kawałkach lub dokładnie - utrzymując powtarzalność wzoru. Poprzez nacięcie brytu do miejsca zamocowania możemy ominąć wspornik i dalej połączyć ją bez widocznej linii styku.

Tapetujemy ściany - krok 12. Wykańczamy powierzchnię ścian

Pokryte tapetą powierzchnie z reguły nie wymagają dodatkowych zabiegów wykańczających, choć trzeba niekiedy zabezpieczyć wolne krawędzie przed oderwaniem.

W miejscach odstawania wystarczy podklejenie silniejszym klejem z tubki bądź przykrycie listwą brzegową, np. wzdłuż podłogi. Po wyschnięciu kleju na powierzchni mogą pojawić się pęcherze. Niewielkie, z reguły znikną po nakłuciu i wyciśnięciu powietrza, ale większe należy podkleić. Nacinamy je ostrym nożykiem i korzystając ze strzykawki, staramy się równomiernie pokryć klejem spód tapety. Dociskając z obu stron raklą w kierunku nacięcia, wyciskamy nadmiar kleju, który natychmiast ścieramy wilgotną gąbka.

Jako dodatkowy element dekoracyjny można przykleić border, zwany bordiurą - pasek ozdobny umieszczany pod sufitem lub na zakończeniu tapety w kuchni na wysokości lamperii. Bordery mogą być w wersji samoprzylepnej (z naniesioną warstwą kleju) albo przyklejane mocniejszym klejem do tapet (np. gotowym z tubki). Przy ich klejeniu - zwłaszcza w wersji samoprzylepnej - warto posłużyć się długą listwą kierunkową, przyłożoną poziomo do ściany. Rozwijany wzdłuż niej pas utrzyma poziom i nie będzie się marszczyć.

Po przyklejeniu tapety w pomieszczeniu powinniśmy utrzymywać stabilną temperaturę i wilgotność przez kilka dni. Szczególnie szkodliwe jest jego przegrzanie i przesuszenie, co może spowodować kurczenie i odklejanie się tapety.

Redakcja BudujemyDom
fot. otwierająca: Fotolia