Termiczne łączenie rur w instalacjach i klejenie

Print image
Copy link image
time image Artykuł na: 9-16 minut
Termiczne łączenie rur w instalacjach i klejenie

Każda domowa instalacja hydrauliczna czy gazowa składa się z licznych połączeń na trasie ich przebiegu oraz w miejscach zamontowania armatury czy innego sprzętu. Połączenia te wykonywane są w różnych technologiach i mogą polegać na spawaniu, lutowaniu, klejeniu, zgrzewaniu, wciskaniu, zaciskaniu czy zaprasowywaniu zależnie od rodzaju orurowania i wymagań wykonawczych. W tej części artykułu omawiamy: spawanie, lutowanie, klejenie i połączenia zgrzewane.

aktualizacja: 2022-12-16 09:55:35
Czego dowiesz się z artykułu?
  • Jak spawać rury stalowe?
  • Jak lutować rury miedziane?
  • Jakie rury można kleić?
  • Na czym polega zgrzewanie rur?

Technologia łączenia rur - spawanie

Tą technologią łączy się przede wszystkim nieocynkowane rury stalowe, a w instalacjach domowych ten rodzaj połączeń wykonuje się jedynie na orurowaniu gazowym wykorzystując czarne rury stalowe bez szwu. Do spawania używane są palniki acetylenowe-tlenowe lub elektrody, a połączenia może wykonywać spawacz z odpowiednimi uprawnieniami.

Spawanie rur stalowych w instalacjach wodnych i grzewczych. (fot. https://majster-zrob-to-sam.pl/)
Spawanie rur stalowych elektrodą. (fot. https://majster-zrob-to-sam.pl/)

Palnik acetylenowo - tlenowy wykorzystywany jest również do nagrzewania rury w miejscu jej gięcia. co pozwala na poprowadzenie instalacji z licznymi zakrętami bez konieczności stosowania złączek kształtowych - kątowych czy trójników.

Rury gazowe powinny być zabezpieczone powłoką antykorozyjną np. podkładem miniowym i malowane na żółto oraz prowadzone po wierzchu ściany bądź przystosowanych kanałach instalacyjnych (z wentylacją).

Technologia łączenia rur - lutowanie

Połączenia lutowane wykonywane są w instalacjach z rur miedzianych, przy czym luty zależnie od przenoszonego rodzaju medium mogą być miękkie lub twarde. Lutowanie miękkie z użyciem spoiwa na bazie cyny stosuje się w instalacjach wodnych (ogrzewania, cieplej i zimnej wody) a lutowanie twarde ze spoiwem na bazie mosiądzu lub srebra wykonuje się w instalacjach gazowych ze względu na odporność połączenia na wysoką temperaturę np. w przypadku pożaru.

W instalacjach domowych najczęściej wykonywane są połączenia rur miedzianych lutem miękkim o temperaturze do ok. 300°C i stosowane zarówno do rur miękkich (elastycznych), jak i twardych (nieprzeznaczonych do gięcia). Do wykonania połączeń potrzebne będzie wydajne źródło ciepła (palnik na gaz płynny, nagrzewarka zwarciowa), odpowiednio dobrany lut oraz topnik.

Połączenie wykonywane jest jako kielichowe z lutowaniem kapilarnym, zatem trzeba użyć właściwej złączki lub kształtki o określonej średnicy. Do cięcia rur miedzianych wykorzystuje się obcinak krążkowy, a przy użyciu rozwiertaka usuwa się przewężenie z wnętrza. Za pomocą czyściwa ściera się nalot na lutowanym końcu rury i pokrywa powierzchnię topnikiem. Po wsunięciu rury w kielich złączki na pełną głębokość możemy przystąpić do podgrzewania miejsca lutowania.

W przypadku użycia palnika płomień najlepiej kierować od spodu złącza, a po nagrzaniu do odpowiedniej temperatury przyłożyć lut na wierzchu, obserwując jego rozpływ tworzący równy pierścieniowy nadlew na krawędzi złącza.

Po ostygnięciu z połączenia usuwa się resztki topnika za pomocą wody i ewentualnie nakłada osłonę termoizolacyjną zapobiegającą wykraplaniu się pary wodnej na powierzchni (w rurach z zimną wodą) lub stratom ciepła w instalacji co i cwu. W podobny sposób wykonywane są połączenia lutem twardym, ale z użyciem innego spoiwa i topnika, a urządzenie grzejne powinno umożliwiać szybkie nagrzanie do temperatury ok. 800°C.

Lutowanie rur miedzianych. (fot. www.castorama.pl)
Łączenie rur miedzianych przez lutowanie w instalacji grzewczej (fot. www.castorama.pl)

Technologia łączenia rur - klejenie

Ten rodzaj połączeń stosowany jest wyłącznie w instalacjach z rur PVC-U i PVC-C używanych do wody ciepłej i zimnej oraz kanalizacji. Takie rury nie są wykorzystywane w instalacjach grzewczych gdyż materiał rury nie zapewnia wystarczającej ochrony przed dyfuzją tlenu z otoczenia. Proces klejenia nie wymaga użycia specjalistycznych narzędzi, ale o powodzeniu działania decyduje staranność przygotowania łączonych powierzchni.

Rury łączy się za pomocą odpowiednio dobranych kształtek, a proces klejenia podobny jest do zgrzewania, które przebiega na zimno - styk rury i złączki podczas klejenia ulega nadtopieniu. Klejona końcówka rury powinna być odtłuszczona z użyciem tzw.primera, a następnie pokryta warstwą kleju, który nakłada się też wewnątrz złączki i natychmiast łączy się te elementy utrzymując w bezruchu przez ok. 10 minut.

Elementy potrzebne do połączenia rur z PVC-C i PVC-U
Elementy potrzebne do połączenia rur z PVC-C i PVC-U (fot. Nibco)

Technologia łączenia rur - połączenia zgrzewane

Wykonywane są w dwóch zasadniczych wariantach - jako doczołowe lub z użyciem złączek. Złącza doczołowe tworzone są na rurach HD-PE lub PE w dużym zakresie średnic. Tą technologią łączone są np. sieciowe rury gazowe czy wodociągowe, a do zrobienia połączeń potrzebny jest specjalistyczny sprzęt zapewniający współosiowość łączonych odcinków, obróbkę czół i ich nagrzanie oraz zapewnienie wymaganego docisku przez określony czas.

Jak zgrzewać rurę Pipelife PP-R?

Większą popularnością cieszą się połączenia zgrzewane z użyciem złączek wykorzystywane w wewnętrznych instalacjach wodnych i grzewczych montowanych z rur polipropylenowych PP. Rury te występują w dwóch odmianach - standard i z powłoką stabilizującą tzw. stabi, co wpływa na sposób przygotowania ich do montażu. Złącza z rurą standardową wykonuje się w ten sposób, że po wyrównaniu powierzchni czołowej i wstępnym przymierzeniu do złączki umieszcza się obie części w zgrzewarce odpowiednio nagrzewającej powierzchnię zewnętrzną rury i wewnętrzną złączki. Zgrzewarka wyposażona jest w tzw. kamienie jako elementy nagrzewające o różnych średnicach dostosowanych do wymiarów łączonych elementów.

Czas ich nagrzewania zależy od ich średnicy i temperatury otoczenia i przyjmowany jest według zaleceń producenta rur i zgrzewarki. Po wyznaczonym czasie elementy łączy się ze sobą zapewniając współosiowe ich ustawienie, a po kilku minutach złącze stygnie i uzyskuje dostateczną wytrzymałość.

W przypadku łączenia rur typu stabi przed ich nagrzaniem konieczne jest zdjęcie wierzchniej warstwy tworzywa i folii aluminiowej przy użyciu zdzieraka o odpowiedniej średnicy. Dalsze czynności przy wykonywaniu połączenia przeprowadzane są tak samo jak przy rurach standardowych.

Redaktor: Redakcja BudujemyDom
fot. otwierająca: Pipelife

Może cię zainteresować
Co powinieneś wiedzieć o programie dofinansowania Moja Woda? Rekuperatory do odzysku ciepła z wody szarej: oszczędność i ekologia Pompy głębinowe w technologii DRYRUN PRO. Co to jest suchobieg? ESYBOX MAX - hydroforowa technologia przyszłości! Przydomowa oczyszczalnia ścieków na każde warunki gruntowe Jak przebiega montaż sygnalizatora szamba? Jakie powinno być ciśnienie w instalacji wodnej w domu i jak je zapewnić? Jak zabezpieczyć pompę do wody przed pracą na sucho? Jak długo pompa może pracować na sucho? Co jest potrzebne do poboru wody ze studni? Jak działa przewód grzewczy z termostatem? Ochrona rur z wodą przed zamarzaniem Jak zapewnić stabilne ciśnienie wody w domu? Jak podłączyć pływak do pompy wody? Jak zapewnić szczelność połączeń w instalacjach sanitarnych? Jakie są średnice rur odpływowych z PVC w kanalizacji zewnętrznej? Wszystko o rurach spustowych Jak działa pompa abisynka? Polietylenowa czy kauczukowa - którą izolację rur wybrać? Kiedy trzeba zamontować reduktor ciśnienia wody w domowej instalacji? Jak zamontować przydomową oczyszczalnię ścieków na kopcu nasypowym? Czym się różni anoda magnezowa od tytanowej? Instalacje sanitarne w nowym domu. Co musisz wiedzieć? MultiSkin PUSH - idealne rozwiązanie do instalacji wody użytkowej i systemów grzewczych w budynkach mieszkalnych Dlaczego w instalacji c.o. warto stosować filtr magnetyczny? Jak montuje się szybkozłączkę do szamba w ogrodzeniu? Co to jest norma ISO 9001:2015 i jakie są korzyści z certyfikacji dla klientów firmy?
Zobacz więcej Zwiń

Dodaj komentarz

Skomentuj artykuł
time image
time image
Zobacz inne artykuły
Zmiękczacz do wody: 5 argumentów, dlaczego warto go mieć w domu
Zmiękczacz do wody: 5 argumentów, dlaczego warto go mieć w domu
Poradnik
Cenisz nasze porady? Możesz otrzymywać najnowsze w każdy czwartek!