Mechaniczne sposoby łączenia rur w instalacjach wodnych i gazowych

Print image
Copy link image
time image Artykuł na: 9-16 minut
Mechaniczne sposoby łączenia rur w instalacjach wodnych i gazowych

Każda domowa instalacja hydrauliczna czy gazowa składa się z licznych połączeń na trasie ich przebiegu oraz w miejscach zamontowania armatury czy innego sprzętu. Połączenia te wykonywane są w różnych technologiach i mogą polegać na spawaniu, lutowaniu, klejeniu, zgrzewaniu, wciskaniu, zaciskaniu czy zaprasowywaniu zależnie od rodzaju orurowania i wymagań wykonawczych. Poniżej opisujemy połączenia gwintowe, na wcisk, zaciskane i zaprasowywane.

aktualizacja: 2022-12-12 08:21:53
Czego dowiesz się z artykułu?
  • W jakich instalacjach wykonuje się połączenia gwintowane rur?
  • Na czym polega łączenie rur na wcisk?
  • Co to są połaczenia zaciskane w instalacjach hydraulicznych?
  • W jakich instalacjach stosuje się połączenia zaprasowywane?

Połączenia gwintowe

To najstarsza metoda wykorzystywana przy montażu instalacji hydraulicznych i gazowych, której bezsprzeczna zaleta jest możliwość wielokrotnego rozmontowywania u ponownego składania takich instalacji. Ten rodzaj połączeń stosowany jest przy wykorzystaniu rur stalowych, których łączone końce wymagają pracochłonnego gwintowania, ale uzyskane połączenia cechuje wyjątkowo wytrzymałość na obciążenia jak i wysoką temperaturę. Obecnie rurowe połączenia gwintowane stosowane są jedynie w instalacjach przeciwpożarowych, ale złącza na gwint dominują we wszystkich podłączeniach do urządzeń, osprzętu czy armatury.

Produkt zapewniający szczelność połączeń w instalacjach sanitarnych
Produkt zapewniający szczelność połączeń w instalacjach sanitarnych (fot. Nibco)

Znormalizowane złącza gwintowane do instalacji rurowej wykonywane są jako gwinty Whitwortha o wymiarach calowych i oznaczanych jako gwinty typu R. W instalacjach wewnętrznych wykorzystuje się złącza gwintowane w zakresie wymiarów 3/8 cala do 2 cali, a równoważne metryczne średnice rur z innych materiałów odpowiadają średnicom (w przybliżeniu) 12 mm do 50 mm. Przykładowo gwinty R1/2” odpowiadają średnicy nominalnej rur PE 16 mm.

Ponieważ rury inne niż stalowe nie mogą być gwintowane, producenci oferują bogaty asortyment złączek zakończonych gwintem zewnętrznym lub wewnętrznym dostosowanych do zespolenia z rurami z różnych materiałów i w różnych technologiach.

Połączenia na wcisk

Ten system połączeń rurowych wykorzystywany jest w bezciśnieniowych instalacjach kanalizacyjnych, w których za stabilność i szczelność złącza odpowiada odpowiednio wyprofilowania uszczelka wargowa. Są to połączenia kielichowe, w których bosy koniec rury osadza się w kielichu z uszczelką na określoną głębokość. W wewnętrznych instalacjach kanalizacyjnych używane są rury o średnicach od 32 mm do 160 mm, a połączenia te są łatwo rozbieralne.

Łącząc rury bez ich przycinania pokrywamy uszczelkę i końcówkę rury płynem poślizgowym, zaznaczamy flamastrem głębokość osadzenia (ok. 0,5-1,0 cm mniejszą niż głębokość kielicha) u osiowo wciskamy rurę. Końce rur przecinanych przed wstawieniem w złączkę należy zukosować pod kątem ok. 30° W przypadku połączeń kątowych można dowolnie obracać jego części uzyskując właściwe położenie.

System kanalizacji wewnętrznej COMFORT. (fot. Pipelife)

System kanalizacji wewnętrznej COMFORT. (fot. Pipelife)

Na skomplikowanych odcinkach instalacji przed jej ostatecznym zmontowaniem, warto przeprowadzić wstępną przymiarkę po wyjęciu uszczelek. Umożliwi to swobodną korektę połączeń i dobór optymalnego zestawienia kształtek i długości odcinków rur zapewniający wymagany spadek.

W razie potrzeby istnieje też możliwość wcinki w istniejące orurowanie i utworzenie np. dodatkowej odnogi bez naruszania pozostałej części instalacji. Po wyznaczeniu miejsca osadzenia trójnika wycinamy dość znaczny odcinek rury, wstawiamy z jednej strony trójnik a z drugiej umieszczamy dopasowany odcinek rury z nałożoną mufą, która zapewni połączenie ze starą instalacja.

Połączenia zaciskane

To jeden z najwygodniejszych do montażu sposobów połączeń rurowych, który nie wymaga użycia specjalistycznych narzędzi. Stosowany jest do popularnych rur warstwowych typu PEX-Al.-PE, polietylenowych PE (do zimnej wody) oraz rur miedzianych. Połączenie powstaje w wyniku zaciśnięcia sprężystej tulei na rurze w wyniku dokręcenia nakrętki.

System złączek na wcisk. (fot. KISAN)
System złączek zaciskane. (fot. KISAN)

Złącza te gwarantują dostateczną szczelność na orurowaniu nieobciążonym i łatwo dostępnym, a w praktyce stanowią jeden z podstawowych systemów połączeń instalacji umożliwiając również jej demontaż i ponowny montaż.

Złączki zaciskane na rurach warstwowych montujemy w następujący sposób: wewnętrzna krawędź rury trzeba sfazować, co ułatwi wciśnięcie jej z złączkę z pierścieniami uszczelniającymi. Przed złożeniem koniec rury należy pokryć płynem poślizgowym i zaznaczyć flamastrem zalecaną przez producenta głębokość wsunięcia rury w złączkę. Na rurę zakładamy nakrętkę oraz pierścień zaciskowy, a po wciśnięciu rury na zaznaczoną głębokość, dokręcamy nakrętkę zaciskową ręką bądź kluczem i połączenie jest gotowe.

Połączenia zaprasowywane

Ten rodzaj połączeń stosunkowo niedawno zyskał popularność. Połączenia tego typu dopuszczone są do zakrywania konstrukcyjnego poprzez umieszczanie ich w elementach betonowych np., wylewek podłogowych. Systemowe złączki różnych producentów pozwalają na łączenie rur tworzywowych (głównie PEX-Al.-Pe), miedzianych a także kalibrowanych ze stali węglowej i nierdzewnej. Do wykonania połączeń niezbędna jest praska wywołująca nacisk rzędu nawet kilku ton z napędem ręcznym hydraulicznym lub elektrycznym.

System KAN-therm ultraPRESS. (fot. KAN)
System KAN-therm ultraPRESS. (fot. KAN)

Mechanizm zaciskowy może być wyposażany w szereg wkładek dostosowanych do rodzaju złączy jak i ich średnicy zgodnie z zaleceniami producenta systemu. Popularne wkładki zaciskowe do rur typu PEX oznaczane są jako U lub TH, a do stali miedzi maja symbole V lub M.

Łączenie rur stalowych z miedzianymi (fot. www.akademiamiedzi.pl)
Łączenie rur stalowych z miedzianymi (fot. www.akademiamiedzi.pl)

Technika wykonywania połączeń polega na wstawieniu końca rury na odpowiednia głębokość do złączki, założeniu zaciskarki i i uruchomieniu mechanizmu powodującego zaprasowania połączenia, które uszczelniane jest przez pierścień odpowiedni dla rodzaju przepływającego medium.

Połączenia zaprasowywane - zobacz przykład na filmie: Film Instruktażowy - system KAN-therm Push Platinum

Redaktor: Redakcja BudujemyDom
fot. otwierająca: Uponor

Może cię zainteresować
Jak przebiega montaż sygnalizatora szamba? Instalacje sanitarne w nowym domu. Co musisz wiedzieć? Kiedy trzeba zamontować reduktor ciśnienia wody w domowej instalacji? Jak zapewnić stabilne ciśnienie wody w domu? Dlaczego w instalacji c.o. warto stosować filtr magnetyczny? Co to jest norma ISO 9001:2015 i jakie są korzyści z certyfikacji dla klientów firmy? Pompy głębinowe w technologii DRYRUN PRO. Co to jest suchobieg? Jakie są średnice rur odpływowych z PVC w kanalizacji zewnętrznej? Jak działa pompa abisynka? Rekuperatory do odzysku ciepła z wody szarej: oszczędność i ekologia Wszystko o rurach spustowych Jak zabezpieczyć pompę do wody przed pracą na sucho? Jak długo pompa może pracować na sucho? ESYBOX MAX - hydroforowa technologia przyszłości! Jak zapewnić szczelność połączeń w instalacjach sanitarnych? Jakie rury służą do wykonania instalacji pneumatycznej? Jak podłączyć pływak do pompy wody? Czym się różni anoda magnezowa od tytanowej? Przydomowa oczyszczalnia ścieków na każde warunki gruntowe Co powinieneś wiedzieć o programie dofinansowania Moja Woda? Co jest potrzebne do poboru wody ze studni? Jakie powinno być ciśnienie w instalacji wodnej w domu i jak je zapewnić? Jak montuje się szybkozłączkę do szamba w ogrodzeniu? Polietylenowa czy kauczukowa - którą izolację rur wybrać? MultiSkin PUSH - idealne rozwiązanie do instalacji wody użytkowej i systemów grzewczych w budynkach mieszkalnych Jak zamontować przydomową oczyszczalnię ścieków na kopcu nasypowym?
Zobacz więcej Zwiń

Dodaj komentarz

Skomentuj artykuł
time image
time image
Zobacz inne artykuły
Zmiękczacz do wody: 5 argumentów, dlaczego warto go mieć w domu
Zmiękczacz do wody: 5 argumentów, dlaczego warto go mieć w domu
Poradnik
Cenisz nasze porady? Możesz otrzymywać najnowsze w każdy czwartek!